زمستان ۱۴۰۲ پر بود از خبرهای هیجان‌انگیر و البته نوسانات بازار ارزهای دیجیتال؛ از پذیرش ETF بیت‌کوین تا سقف‌شکنی قیمت. بعد از یک سال راکد و نزولی در بازار رمزارزها، حالا گویا انتظارها به پایان رسیده بود و با آغاز زمستان، بهار سبز ارزهای دیجیتال، شکوفا شد.

در نخستین روز زمستان، بانک مرکزی نیجریه ممنوعیت تعامل با ارزهای دیجیتال برای بانک‌ها را لغو کرد، در همین روزها که قیمت بیت‌کوین در محدوده ۴۴ هزار دلار بود، صرافی ایرانی نوبیتکس اعلام کرد که قابلیت خرید تعهدی و ضریب در معاملات تعهدی برای همه کاربران این پلتفرم فراهم شده است. معاملات تعهدی مدل قانونی و شرعی معاملات مارجین در بازارهای جهانی است. این خبر را می‌توان مهمترین اتفاق زمستان ۱۴۰۲ برای بازار رمزارزها در ایران دانست؛ چراکه کاربران ایرانی از طریق پلتفرم‌های پیشتاز داخلی، از پلتفرم‌های خارجی برای انجام معاملات مارجین بی‌نیاز شدند.

در همان روزها در حالی که تعداد کاربران بایننس به‌عنوان بزرگترین پلتفرم تبادل رمزارز جهان از ۱۷۰ میلیون نفر عبور کرد، سازمان بانکداری اروپا بر تعمیق پیوندهای بین بانک‌ها و شرکت‌های ارز دیجیتال تاکید کرد و این خبر نویدبخش مسیری برای ارتباط بیشتر بانک‌ها و پدیده نوظهور ارزهای دیجتال بود.

خبر مهم دیگر که در ابتدای سال ۲۰۲۴ منتشر شد این بود که در سال ۲۰۲۳، ۲.۲میلیارد دلار سرمایه به صندوق‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال وارد شده است.

در ایران، اواسط دی رویداد ۹ ژانویه برگزار شد؛ رویدادی که برای سومین بار فعالان و پژوهشگران بلاکچین و رمزارز را گرد هم آورد تا در پنل‌های مختلف به تحلیل و بررسی آینده‌ مبتنی بر بلاکچین در ایران و جهان بپردازند و فرصت‌هایی را که بلاکچین، دیفای و رمزارز پیش روی کشورها برای توسعه اقتصادی قرار می‌دهد، بررسی کنند.

با نزدیک شدن به روزهای پایانی دی، پس از تاییدیه‌های مهمی که به ETFهای بیت‌کوین اعطا شد، صندوق‌های اسپات بیت‌کوین قابل معامله در بورس آمریکا، به‌طور رسمی معاملات خود را آغاز کردند. یازده شرکت سرمایه‌گذاری تاییدشده، پس از اینکه کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) ETF بیت‌کوین را تایید کرد، آغاز به کار کردند. این خبر باعث افزایش قیمت بیت‌کوین تا ۴۹ هزار دلار شد. ارزش معاملات ETFهای اسپات بیت‌کوین در روز اول به ۴.۵ میلیارد دلار رسید. این اتفاق را می‌توان مهمترین خبر برای بازار کریپتوکارنسی در جهان نه فقط در زمستان ۱۴۰۲ بلکه در چند سال اخیر دانست؛ چراکه با افزایش اعتماد به بازار رمزارز، حجم زیادی از سرمایه را به سوی این بازار روانه می‌کند.

بر اساس گزارش CoinShares، به‌دنبال شروع به کار ETFهای نقدی بیت‌کوین در ایالات متحده، طی هفته پایانی دی‌ماه، رکورد حجم معاملات تمامی محصولات مالی مرتبط با ارزهای دیجیتال با رسیدن به ۱۷.۵ میلیارد دلار شکسته شد.

بیست و ششم دی بود که بانک آینده در نمایشگاه تراکنش ایران از محصول نوآورانه‌ کاربری عملیاتی «ریال دیجیتال» روی اپلیکیشن آبانک رونمایی کرد. موضوع ارز دیجیتال بانک مرکزی و ریال دیجیتال، مسئله‌ای بود که همواره مورد بحث کارشناسان حوزه رمزارز در ایران و جهان بوده و مخالفان جدی دارد.

اوایل بهمن، خودتنظیم‌گری برای حوزه تبادل رمزارزها با تایید نهاد‌های تصمیم‌گیر روی سکوهای ایرانی آغاز شد. این روش که مبتنی بر الزامات و نظارت بخش خصوصی روی فعالیت‌های کسب‌وکارهای این حوزه است، از سوی سه نهاد انجمن بلاک‌چین، انجمن فین‌تک و سازمان نصر، اجرا و پیگیری خواهد شد. به این ترتیب ایران به عنوان پنجمین کشور از روش خودتنظیم‌گری برای رگولاتوری حوزه تبادل رمزارزها استفاده خواهد کرد. طبق آنچه در نشست خبری انجمن بلاک‌چین اعلام شده است، پلتفرم‌هایی که در قالب خودتنظیم‌گری قرار نگیرند درگاه‌ پرداخت‌شان مسدود خواهد شد.

بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره را بدون تغییر اعلام کرد. با توجه به اینکه در دوره‌های گذشته اعلام افزایش نرخ سود در آمریکا، باعث افزایش ورود سرمایه به بانک‌ها و کاهش قیمت بیت‌کوین شده بود، اعلام عدم افزایش نرخ سود و امیدواری به کاهش این نرخ در دوره‌های بعدی، باعث افزایش قیمت بیت‌کوین شد. در همین روزها بود که وولک بانک آلمان با ۱۳۰ سال سابقه، برنامه‌های خود را برای ارائه خدمات نوین مبتنی بر بیت‌کوین اعلام کرد.

تایید ETF بیت‌کوین و تحلیل های خوشبینانه از روند صعودی بازار، با خبر دیگری همراه بود؛ خرید ۸۵۰ بیت‌کوین توسط مایکرواستراتژی در ماه ژانویه. طبق اعلام مایکل سیلور، بنیان‌گذار مایکرواستراتژی، این شرکت در ماه ژانویه (دی) ۸۵۰ بیت‌کوین دیگر به مبلغ ۳۷.۲ میلیون دلار خریداری کرده است که متوسط قیمت پرداختی برای هر بیت‌کوین را به حدود ۴۳ هزار و ۷۶۵ دلار می‌رساند. او همچنین افزود که مایکرواستراتژی هم‌اکنون در مجموع ۱۹۰ هزار بیت‌کوین به ارزش بیش از ۸.۱۵ میلیارد دلار در اختیار دارد.

گرچه صندوق‌های قابل معامله بیت‌کوین در بورس آمریکا پس از سال‌ها چالش به تایید و اجرا رسید، اما ETFهای اتریوم همچنان به تعویق می‌افتد و تا پایان سال ۱۴۰۲، چندین بار بررسی و تایید این صندوق‌ها با تاخیر مواجه شد. شاید ماه‌های آغازین سال ۱۴۰۳، با تایید ETF اتریوم همراه باشد.

گرچه کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه در استفاده از فرصت‌های رمزارز و بلاکچین در رقابت با هم هستند، اما در ایران شرایط با موانعی رو‌به‌رو است، در عین حال تلاش‌هایی جدی از سوی فعالان اکوسیستم رمزارز برای توسعه این صنعت و عقب‌نماندن از کشورهای منطقه صورت می‌گیرد. اواخر بهمن ۱۴۰۲، نشست صندوق توسعه ملی با عنوان واکاوی سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوپدید برگزار شد. نشستی که در آن درباره نقشه راه دوبی برای اقتصاد دیجیتال و برندسازی و رویکرد اکوسیستمی این شهر بحث و تبادل نظر شد. اعطای مجوز به کسب‌وکارهای رمزارزی و انتشار سند مترقی «وارا» در حوزه وب۳ و دارایی دیجیتال بخشی از فعالیت‌های دوبی در حوزه رمزارز و بلاکچین بوده است. این سند آنقدر قدرتمند بوده که بایننس بلافاصله دفتر مرکزی خود را به دوبی آورد و جزو یونیکورن‌هایی است که دوبی با آن نمایش نوآوری خود را نشان می‌دهد.

اول اسفند، دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق و نامزد جمهوری‌خواهان برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، اعلام کرد که بیت‌کوین، جایگاه خود را پیدا کرده است و احتمالاً نیاز به قانون‌گذاری دارد. او گفت: «بسیاری از مردم بیت‌کوین را پذیرفته‌اند. من بیشتر و بیشتر افرادی را می‌بینم که می‌خواهند بیت‌کوین بخرند. من می‌توانم با آن به هر طریقی زندگی کنم.»

خبرهای خوش در روزهای صعودی بیت‌کوین همیشه بیشتر است. در همین روزهای صعودی بود که وزارت اقتصاد و تجارت ژاپن اعلام کرد به‌دنبال تسهیل امکان سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌ها در پروژه‌های ارز دیجیتال است.

تحولی که پذیرش صندوق‌های بیت‌کوین قابل معامله در بورس آمریکا در بازار سرمایه جهان ایجاد کردند، همچنان خبرساز است. دو بانک بزرگ ایالات متحده اعلام کردند که به مشتریان خود ETF‌های اسپات بیت‌کوین ارائه می‌کنند.

اواسط اسفند، صرافی نوبیتکس به عنوان بزرگترین بازیگر این صعت در ایران گزارش سال ۲۰۲۳ خود را منتشر کرد. این گزارش نشان می‌داد که ایرانی‌ها بیشتر از میانگین جهانی وارد بازار رمزارز شده‌اند. طبق این گزارش در سال ۲۰۲۳ تعداد کاربران نوبیتکس یک میلیون و ۳۹۲ هزار نفر افزایش یافته و به نزدیک ۶ میلیون کاربر رسیده است. همچنین در این سال ۶۸ میلیون معامله موفق رمزارزی در نوبیتکس ثبت شده است.

در بیشتر کشورهای دنیا سازمان بورس و وزارت اقتصاد نهاد رگولاتور رمزارز هستند. اواسط اسفند، بورس آلمان صرافی ارزهای دیجیتال خود را راه‌اندازی کرد تا بتواند حضور پررنگ‌تری در این صنعت در آلمان داشته باشد.

طبق داده‌های ارائه‌شده توسط پلتفرم دی‌اپ‌رادار (DappRadar)، میزان کل سرمایه قفل‌شده (TVL) در بخش دیفای (DeFi) یا همان امور مالی غیرمتمرکز در ماه فوریه میلادی افزایش یافته است. این پلتفرم در تحلیل ماهانه جدید خود می‌گوید که مجموع سرمایه قفل‌شده بخش دیفای در ماه فوریه (اواسط بهمن تا اواسط اسفند) به ۱۵۹ میلیارد دلار افزایش یافته است که رشد ۴۵ درصدی نسبت به ماه قبل را نشان می‌دهد. افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در امور مالی غیرمتمرکز، حاکی از تغییر نگاه سازمان‌ها و نهادها به صنعت بلاکچین و دیفای است و نشان می‌دهد که برخی تحلیل‌ها مبنی‌بر رشد ۳۰ درصدی امور مالی غیرمتمرکز تا سال ۲۰۳۰، تحلیل دور از واقعیت نیست.

در روزهای پایانی زمستان ۱۴۰۲ که به واقع بهار سبز کریپتوکارنسی در جهان بود، رکورد قیمتی بیت‌کوین زده شد و ارزش این دارایی دیجیتال از ۷۳ هزار دلار نیز عبور کرد. قیمت ریالی این رمزارز نیز از چهار میلیارد و سیصد میلیون تومان گذشت. قیمت سایر ارزهای دیجیتال نیز در این روزها افزایش چشمگیری را تجربه کردند و سودهای زیادی به سرمایه‌گذاران این بازار رساندند.

حالا تا حدود یک ماه آینده به هاوینگ بیت‌کوین می‌رسیم و همچنان خبرها حاکی از افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در بازار و صنعت رمزارز در جهان است؛ برخی سال پیش رو را سال خبرهای خوب برای این صنعت می‌دانند و برخی نیز معتقدند با وجود روند رو‌به‌رشد قیمت‌ها، شاید باید منتظر یک نزول و بعد افزایش قیمت‌ها تا پایان سال ۲۰۲۴ باشیم.