بنابر گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی ایران تاکنون چهار آبشار سانتریفیوژ جدید پیشرفته IR-6 را در تاسیسات هستهای «فردو» نصب کرده است.
تهران پیش تر در پی صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران در روز پنجم ژوئن، اعلام کرده بود که قصد دارد هشت آبشار سانتریفیوژ جدید را در تاسیسات فردو نصب کند.
در گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی که روز جمعه ۲۸ ژوئن به دست خبرگزاری رویترز رسیده، آمده است: «بنابر راستیآزماییهای آژانس، از زمان آخرین گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون جمهوری اسلامی ایران چهار آبشار سانتریفیوژ از هشت آبشار سانتریفیوژ IR-6 را در واحد یک FFEP (تاسیسات هستهای فردو) نصب کرده است» جمهوری اسلامی ایران هنوز مشخص نکرده است که چه زمانی تزریق اورانیوم را به این سانتریفیوژها آغاز میکند.
در مورد محتوا و ادبیات قطعنامه سوم شورای حکام پس از تصویب برجام میتوان آن را تندتر از دو مورد قبلی دانست. در کنار آن، قطعنامه جدید بیشتر بر مسائل پادمانی و متهم کردن ایران به نقض موافقتنامه پادمان متمرکز است و گزارش جامعی هم که قطعنامه خواستار تهیه آن شده، در این زمینه است. خطر قطعنامه هم اینجاست؛ به این معنا که از نظر طرف مقابل دیگر مساله کاهش تعهدات “داوطلبانه” برجامی ایران مهم و مطرح نیست؛ بلکه”نقض” موافقتنامه الزام آور پادمانی را برجسته میکند؛ این در حالی است که تهران همچنان خود را متعهد به اجرای این توافقنامه میداند و واکنشها به قطعنامههای شورای حکام را در چارچوب آن تفسیر میکند.
همین اتفاق خود واجد دلالتهای خاصی در جهت بازگشت به نقطه صفر و دوران قبل از برجام است و قطعنامه اخیر را میتوان مقدمهسازی برای گذار حقوقی و قانونی به دوران فرابرجامی دانست. هر چند از چند سال پیش جز اسم چیزی از توافق هستهای نمانده است؛ اما گویا که طرف آمریکایی و اروپایی بر این باور هستند که ایران تحت پوشش همین زندگی نباتی و حقوقی برجام اقدامات هستهای خود را تفسیر میکند و به پیشرفت برنامه هستهای ادامه میدهد. از این رو، چاره کار را در گذار به ما بعد برجام با اعلام مرگ حقوقی و رسمی آن دانسته و برای تحقق این هدف هم در جهت فعال کردن مکانیسم ماشه تا اکتبر ۲۰۲۵ حرکت میکنند؛ چون از این تاریخ به بعد دیگر قابلیت اجرا ندارد.
اما بعید است که این اتفاق حداقل قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر آینده بیفتد و افزایش قابل توجه تنش هستهای قبل از این تاریخ چندان محتمل نیست و بعد از آن نیز باید منتظر نتایج انتخابات آمریکا ماند؛ این که بایدن دوباره انتخاب یا ترامپ برنده شود. در صورت پیروزی ترامپ که تکلیف تا حدودی مشخص است؛ اما در صورت انتخاب دوباره بایدن نیز اگر گشایشی جدی در مذاکرات عمان تا اکتبر ۲۰۲۵ در جهت دستیابی به توافقی دیگر رخ ندهد، احتمال فعال شدن اسنپ بک زیاد است که برخلاف برخی نظرات امکان استفاده از وتو از جانب روسیه و چین برای جلوگیری از آن وجود ندارد.
در کنار نتایج انتخابات آمریکا چه بسا ترکیب نهایی نامزدهای ریاست جمهوری ایران و نتایج انتخابات نیز تا حدودی دورنمایی از ماهیت اینده این تنش چه در جهت توافق چه تشدید تنشها را نشان دهد.
source