کشاورزان و دامداران عصر نوسنگی که تقریبا ۶ هزار سال پیش، اتاقک سنگی عظیمی را در مالاگای کنونی در جنوب اسپانیا ساختند، به اصول ابتدایی فیزیک، هندسه، زمین‌شناسی و معماری تسلط داشتند. این یافته، نتیجه‌ی مطالعه‌ای دقیق روی محوطه‌ی باستان‌شناسی آن سازه است.

باستان‌شناسان با استفاده از داده‌های اسکن لیزری با وضوح بالا و همچنین، تصاویر و نمودارهای منتشرنشده از حفاری‌های پیشین محوطه‌ی باستان‌شناسی، فرآیند احتمالی ساخت بنای تاریخی معروف به دلمن منگا را بازسازی کردند. یافته‌های محققان، دیدگاه‌های جدیدی را درباره‌ی این سازه و توانایی‌های فنی سازندگان نوسنگی آن ارائه می‌دهد.

دلمن منگا در زمانی تقریبا هزار سال قبل از دایره‌ی سنگی اصلی استون‌هنج در بریتانیا ساخته شد، اما فرآیند ساخت آن که در مطالعه‌ی جدید توصیف شده، شامل تکنیک‌های مشابه با استون‌هنج بوده و به سطح یکسانی از دانش مهندسی نیاز داشته است.

گارسیا سانخوان می‌افزاید هیچ راهی برای انجام چنین کاری وجود ندارد، مگر آنکه حداقل به درکی ابتدایی از دانش علمی، دست یافته باشید.

سازندگان نوسنگی برای ساختن دلمن منگا، ۳۲ قطعه تخته سنگ عظیم را از معدنی که حدود یک کیلومتر با محوطه‌ی ساخت بنا فاصله داشت، حمل کردند و سپس، آن‌ها را برای ساخت دیوارها، ستون‌ها و سقف اتاقی بزرگ به طول حدود ۲۸ متر، عرض ۶ متر و ارتفاع ۳٫۵ متر، به کار بردند. بزرگ‌ترین قطعه از این تخته سنگ‌ها، یکی از سنگ‌های سقف است که ۸ متر طول و حدود ۱۵۰ تن وزن دارد. در مقایسه، وزن بزرگ‌ترین سنگ استفاده‌شده در سازه‌ی استون‌هنج به حدود فقط ۳۰ تن می‌رسد.

محققان می‌گویند حمل تخته سنگ‌های بزرگ از معدن به محل ساخت سازه بدون شکستن آن‌ها، نیاز به دقت خاصی داشته، به ویژه، با توجه به اینکه برای ساخت سقف از ماسه‌سنگ‌های نرم استفاده شده است. آن‌ها پیشنهاد می‌کنند که این عمل ممکن است شبیه به روش احتمالی به‌کاررفته برای ساخت استون‌هنج، با استفاده از مسیرهای چوبی ویژه‌ای برای کاهش اصطکاک در حین کشیدن سنگ‌ها انجام شده باشد.