به گزارش سینا از روابط عمومی وزارت علوم محمد حسن‌زاده درباره میزان استفاده از ابزار‌های هوش مصنوعی در سامانه‌های مختلف اظهار کرد: ایرانداک با توجه به نیاز‌های خود و کشور اقدام به راه‌اندازی آزمایشگاه هوش مصنوعی کرده است.

به گزارش سینا رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا،با بیان اینکه نیاز اصلی ایرانداک در دو قسمت تعیین شده که یکی در همانندجویی و دیگری در بخش بازیابی است؛ تاکید کرد: در همانندجویی «هوشمندی» اعمال شده است، در این‌صورت دستکاری‌های انجام شده توسط ارسال کننده فایل‌ها شناسایی می‌شود تا میزان و قابلیت بررسی آنها را تشخیص دهد.

حسن‌زاده تصریح کرد: هم‌اکنون، پایان نامه‌ها، مقالات، کتاب‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی که در پایگاه گنج ایرانداک وجود دارد، مثل چت‌جی‌پی‌تی و ابزار‌های مشابه نیازمند تعامل با کاربر است.

رئیس ایرانداک گفت: در حال طراحی ابزاربازیابی هوشمند هستیم تا کاربران بتوانند از محتوای پایان نامه‌ها، مقالات، کتاب‌ها و … سوال بپرسند و مفاهیم را مطرح کنند و از طریق هوش مصنوعی پاسخ مناسب را دریافت کنند. امیدوار هستیم تا یک سال آینده اولین ابزار مبتنی بر هوش مصنوعی برای بازیابی محتوای اطلاعاتی در ایرانداک راه‌اندازی شود.

وی با اشاره به برنامه ایرانداک برای پخش جلسه دفاع از پایا‎ن‌نامه و رساله‌های دانشجویان از تلویزیونی گفت: ایرانداک سرحلقه دانشگاه‌های کشور است و از لحاظ قانون، تمام پایان نامه‌ها و رساله‌ها در ایرانداک ثبت، همانندجویی و تایید شود. بر اساس این موضوع از آنجایی که مرجع پایان نامه‌ها هستیم، می‌توانیم برای کاربردی سازی آنها و ترویج یافته‌های پژوهشگران اقدامی کنیم که در این راستا با صدا و سیما وارد گفتگو شدیم و در نهایت مقرر شد تا پایان نامه‌ها و رساله‌هایی که قابلیت ارائه در شبکه‌های رسانه‌ای مانند تلویزیون داشته باشند را معرفی کنیم تا با حضور در دفاعیه‌ها به پخش آن اقدام کنند، این امر به عمومی سازی و تجاری سازی علم کمک خواهد کرد؛ چرا که اگر کسی نیازمند یافته‌های علمی باشد آن را می‌بیند و ممکن است سفارش دهند که در دراز مدت به نفع کشور خواهد بود.

حسن زاده با اشاره به نیازمحوری پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری اظهار کرد: پایان نامه‌ها و رساله‌هایی که در دانشگاه‌ها دفاع می‌شوند از چندین فیلتر عبور می‌کنند، یکی دانشجوست که موضوع مناسب را انتخاب می‌کند، پس از آن استاد راهنما و سپس گروه و شورای پژوهشی دانشکده و دانشگاه است که موضوع را تایید می‌کنند و در نهایت در ایرانداک مورد بررسی قرار می‌گیرند تا تکراری نباشند و سپس برای رعایت اصول اخلاقی و پژوهش همانند جویی می‌شوند، این فیلتر‌ها باعث می‌شوند تا پایان نامه‌ها و رساله‌هایی که در دانشگاه‌ها انجام می‌شوند بی بدیل باشند و متناسب با نیاز‌ها و مسائل انجام شوند.

وی گفت: بیش از ۵۰ درصد رساله‌ها و پایان نامه‌های دانشگاه‌ها متناسب با نیاز‌های کشور انجام می‌شوند و کاربردی هستند، اما مشکلی وجود دارد و این است که در هیچ جای دنیا از پژوهشگر انتظار نمی‌رود یافته‌های پژوهشی خود را کاربردی سازی کند، کاربردی سازی وظیفه اصلی پژوهشگر نیست؛ چرا که نیازمند دانستن بازاریابی، تجارت، حق مولف و … است.

رئیس ایرانداک اضافه کرد: در کشور‌های مختلف برای حل این مسئله کارگزارانی تعریف کرده‌اند که از طرفی زبان جامع بازار، دولت و صنعت و از طرف دیگر زبان صنعت و در مقابل زبان دانشگاه را می‌فهمند و در نهایت به عنوان واسط دو حلقه قرار می‌گیرد و آنها را به یکدیگر وصل می‌کند که این موضوع باعث تحقق تجاری سازی می‌شود، در غیر اینصورت پژوهشگر اگر کار خود را به درستی انجام دهد یعنی وظیفه اش را به درستی انجام داده است.

حسن زاده تصریح کرد: کارگزار دانشگاه‌ها باید در دانشگاه‌ها فعال شود، در اینصورت پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران که وظیفه ذخیره پایان نامه و رساله‌ها را بر عهده دارد، تلاش می‌کند این فرهنگ را از طریق کارگاه‌های آموزشی، گفتمان سازی، تشویق پژوهشگران و ایجاد سامانه‌های موازی تسریع و تسهیل کند که در آینده جزئیات بیشتر گزارش اعلام خواهد شد.