در زمان های قدیم شیره کش منزل ها و مصرف تریاک رواج زیادی داشته هست و عکس هایی از مردم در حال کشیدن تریاک را در زیر می‌توانید مشاهده نمایید. حتماً واژه‌های “شیره‌کش‌منزل” یا “پاچراغ” را شنیده اید و می‌دانید که به‌هیچ‌عنوان مفهوم جالبی ندارند و به مکانی اشاره می کنند که نه تنها دیدنی نیست, بلکه ننگ اجتماعی نیز به‌دنبال دارد.

به گزارش منیبان؛ “شیره‌کش‌منزل” در واقع محلی هست که در آن افراد “شیره تریاک” را به وسیله “نگاری” و با کمک “ساقی” تدخین می‌کنند. بعلاوه, در این مکان‌ها, تریاک و سایر مواد مخدر نیز فروخته می شود.شیرهٔ تریاک نوعی ماده مخدر بسیار قوی هست که از تریاک یا از سوختهٔ تریاک بدست می آید. گرچه نوع مرغوب آن از ترکیب سهواحد سوخته تریاک و یک واحد تریاک خالص به دست می آید. به این صورت که, مخلوط سوخته تریاک و تریاک را ابتدا در آب داغ کاملاً حل میکنند و سپس حرارت میدهند. پس از گذراندن این ترکیب از صافی, و گرفتن “تفاله” آن, آن را مجددا تا نقطه جوش حرارت می دهند تا قوام بیاید و سفت شود.

لازم هست اشاره کنیم که به علت قدرت تخدیر چندان شیره, در هنگام مصرف, فرد شیره‌ای به حالت درازکشیده در می آید تا از افتادن بر زمین امتناع کند. قدرت تخدیر شیره چندین برابر تریاک هست.”نگاری” هم که شبیه چپق هست, ابزار اصلی شیره‌کشی محسوب می شود. اما شیره تریاک را با وسایل دیگری هم چون

سیخ و سنگ یا حل کردن در آب هم مصرف می کنند. نگاری از یک لوله توخالی به طول تقریبا نیم متر تشکیل شده که یک سر آن بسته هست و سر دیگر را هم چون وافور به لب میگذارند. نزدیک به انتهای بستهٔ لوله, قطعه کوچکی از جنس چینی, سفال یا سرامیک به اسم “چلم” که توسط واشر به لوله نصب شده‌هست و کارکردی شبیه به حقه وافور دارد.

نکته قابل اشاره در مورد تدخین شیره تریاک این هست که همانگونه که در بالا هم اشاره کردیم, فرد معمولا بصورت درازکشیده از آن بهره گیری میکند. به این دلیل که نشئگی شیره چندان هست و اگر فرد از نگاری بصورت نشسته یا ایستاده بهره گیری کند, دچار سرگیجه و تهوع می شود و احتمالاً سقوط خواهد کرد. درضمن, فرد معتاد برای بهره گیری از نگاری به کمک فردی دیگر که به او “ساقی” گفته میشود هم نیاز دارد.

ساقی, شیره تریاک را روی چلم و اطراف حفره آن می‌گذارد, که اصطلاحا به آن “بارزدن چلم” می‌گویند. سپس به وسیله فانوس مخصوص یا شعله شمع چلم را داغ میکند تا شیره تریاک بجوشد و دود کند. در همین زمان, مصرف‌کننده, لوله نگاری را مثل وافور به دهان گذاشته و با مکش دود, آن را به دهان و سیستم تنفسی انتقال می دهد.

نخستین افرادی که بهره گیری از نگاری را باب کردند, چینی ها بودند. مردم سرزمین اژدهای سرخ در سال ۱۷۳۶ میلادی از نی خیزران نگاری ساخته و در شیره‌کش‌منزل‌ها عرضه کردند.در پایان بد نیست اشاره کنیم که شیره‌کش‌منزل‌ها از حدود قرن ۱۶ میلادی در ایران شروع به کار کردند. اما رضاشاه

این اماکن را تعطیل و اداره آن‌ها را ممنوع نمود. با این وجود, در سال ۱۳۱۱ شمسی, دست کم هشت شیره‌کش‌منزل به صورت رسمی در محله باغ فردوس شهر تهران فعالیت میکردند.بر زمینه قوانین کنونی ایران, مجازات راه اندازی شیره‌کش‌منزل, ۱ تا ۶ ماه زندان تادیبی یا جریمه نقدی در بر دارد.با این مقدمه از شما دعوت می‌کنیم تا در ادامه به عکس‌‎های تاریخی از پاچراغ‌ها و معتادان به شیره تریاک را دیدن کنید.