دایرةالمعارف دانش‌بنیان‌ها (۱۷۱)؛

ربات‌ها امروزه تقریبا در تمام جنبه‌های زندگی بشر به کار گرفته می‌شوند و به نوعی با انسان‌ها همزیستی دارند. ربات محصول صنعت رباتیک است که یکی از مهم‌ترین صنایع جهان محسوب می‌شود.  

به گزارش خبرگزاری آنا، صنعت رباتیک ترکیبی از شاخه‌های مختلف علوم، مهندسی و فناوری‌های قابل‌استفاده برای ساخت ربات است. در حقیقت ربات دستگاهی طراحی‌شده با هدف کمک کردن به انسان و تقلید توانایی جسمی، رفتار‌ها و حالات احساسی و عاطفی او است.

قابلیت‌های مرتبط با توانایی‌های مکانیکی و هوش ربات‌های امروزی به‌طور فزاینده‌ای در حال پیشرفت است. حتی برخی از ربات‌ها به‌قدری از نظر ظاهری و توانایی‌های هوشی و جسمی مختلف شبیه به انسان هستند که ممکن است در نگاه اول متوجه ربات بودن آنها نشویم.

با پیشرفت فناوری، تنوع تولید ربات‌های مختلف نیز افزایش یافت. در سال ۲۰۰۵، ۹۰ درصد از ربات‌ها در کارخانه‌های اتومبیل‌سازی برای مونتاژ قطعات خودرو استفاده می‌شدند. چنین ربات‌هایی تنها دارای بازو‌های مکانیکی بودند و برای انجام کار‌های ساده‌ای مثل جوشکاری قطعات یا پیچ کردن آنها به یکدیگر استفاده می‌شدند؛ اما امروزه وضعیت کاملاً متفاوت شده و محدوده تولید ربات‌های مختلف در مقایسه با روز‌های آغازین پیدایش صنعت رباتیک بسیار گسترده‌تر است.

امروزه شاهد ربات‌هایی با قابلیت اکتشاف در محیط‌های ناشناخته زمین با بدترین شرایط محیطی هستیم و ربات‌هایی را می‌بینیم که به نیرو‌های پلیس و نیرو‌های مقابله‌کننده با قانون‌شکنان کمک می‌کنند. حتی ربات‌هایی با قابلیت استفاده در تمام زمینه‌های حوزه بهداشت و درمان نیز تولید می‌شوند.

به بیان دیگر رباتیک یک علم بین رشته‌ای در بین شاخه‌های مختلفی مثل مکانیک و الکترونیک است که در آن دستگاه‌هایی را می‌سازند که با به کارگیری علم فیزیک و مکانیک ساخته می‌شوند. از علم الکترونیک برای به حرکت در آوردن آن دستگاه استفاده شده و هر سازه‌ای که این پارامتر‌ها را داشته باشد به عنوان ربات می‌شناسیم. 

تا چند سال گذشته می‌توانستیم به یک ماشین ساده که قادر به انجام کار‌های کوچکی بدون کمک انسان بود، ربات بگوییم، اما این روز‌ها دیگر تعریف ربات به این آسانی‌ها نیست. به صورت کلی به هر ماشینی که توسط انسان طراحی و توسط کامپیوتر برنامه‌نویسی شده باشد ربات گفته می‌شود.

ربات‌ها به دلیل آن که برای انجام اعمال خود، از معادلات ریاضی و برنامه نویسی پیروی می‌کنند، در دقت و سرعت عمل می‌توانند با انسان برابری کنند و یا حتی از انسان سبقت بگیرند. ربات‌ها می‌توانند در کار‌های مختلفی به انسان کمک کنند، از سینما و تلویزیون گرفته تا کمک در خط تولید صنایع، کشاورزی، انبارداری و جراحی پزشکی.

ربات نوعی ماشین است و همان طور که ماشین‌ها باعث می‌شوند کار انسان مکانیزه و ساده‌تر شود، ربات‌ها نیز همین کار را انجام می‌دهند با این تفاوت که دارای قدرت تصمیم‌گیری مجزا و خودمختار هستند. در واقع نیاز به یک اهرم حرکتی ندارند و زمانی که کارشان را شروع می‌کنند خودشان با توجه به دیتا‌هایی که به آنها داده شده است تصمیم می‌گیرند و کار‌ها را انجام می‌دهند.

یک ربات می‌تواند برای یک کار تخصصی ساخته شود مانند ربات آتش نشان که وظیفه اش پیدا کردن مفقودین در زیر آوار‌ها است یا اینکه حتی می‌تواند برای خاموش کردن آتش تا حدی کمک‌کننده باشد. همین طور ربات‌های پزشکی را داریم که در هنگام جراحی به پزشکان کمک می‌کند تا با کمترین خطا کارشان را انجام دهند.

هوش مصنوعی در رباتیک

هوش مصنوعی امروزه تبدیل به یکی از مهمترین علم‌ها در زمینه فناوری شده است و تا چند سال آینده اکثر تکنولوژی‌های ممتاز و مهم دنیا در حوزه هوش مصنوعی اقداماتی را انجام خواهند داد و در ساخت دستگاه‌های مختلف از هوش مصنوعی استفاده می‌شود.هوش مصنوعی یک مهره بسیار مهم در مهندسی رباتیک نیز است.

در واقع نمی‌توان به هیچ شکلی این دو علم را از یکدیگر جدا کرد. اگر رباتیک را جسم بدانیم هوش مصنوعی روح یک ربات است. شاید تصمیم‌گیری و یا عواطف ربات‌ها با هوش مصنوعی ایجاد شود ولی اگر کالبدی نباشد هوش مصنوعی به تنهایی هیچ کاری از پیش نمی‌تواند ببرد؛ بنابراین هوش مصنوعی و رباتیک با یکدیگر ساختاری نزدیک به هم دارند و بایستی هر دوی این علم را در کنار هم به کار برد.