با توجه به وضعیت و شرایط حال حاضر اقتصادی اغلب مردم برای راحت تر گذراندن زندگی معیشتی خود ممکن است به سراغ شغل دوم یا اضافه کاری بروند. انتخاب شغل نیمه وقت شاید انتخاب خوبی برای شما نباشد زیرا قطعا می تواند بر میزان تمرکزتان در طول روز تاثیر مستقیمی بگذارد. بنابراین اضافه کار، در صورتی که به شغل خود علاقه داشته باشید گزینه بهتری برای انتخاب است. اما نحوه محاسبه اضافه کار چگونه است؟ ما در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.

اضافه کاری چیست؟

اضافه کاری مفهومی خاص مربوط به ساعات کار بیشتر از زمان عادی است و در واقع به ساعات کار اضافه توسط یک کارمند گفته می شود که بیش از ساعات کاری و خارج از برنامه کاری استاندارد اشاره می کند. بسیاری از افراد همان طور که گفته شد به این دلیل که دوست دارند یا به دلیل اینکه مجبور هستند اضافه کاری می کنند اما متاسفانه برخی از سازمان ها و کارفرمایان در تلاش هستند تا از پرداخت اضافه کاری کارمندان خودداری کنند. این مسئله ممکن است باعث کاهش احساس رضایت کارکنان در کارمندان سازمان مورد نظر شود. بنابراین پرداخت درست و محاسبه دقیق آن هم از جنبه روانی هم از جنبه مالی می تواند تاثیر گذار باشد. مطابق قانون کار، مدت زمانی که برای انجام کار توسط کارمندان در نظر گرفته ‌شده در روز ۷.۳۳ ساعت است که در طول هفته به ۴۴ ساعت خواهد رسید. در نتیجه اگر فردی مدت‌ زمان بیشتری از ساعت معین شده توسط وزارت کار، کار کند نیاز است که برای او حقوق اضافه‌ کاری در نظر گرفته شود. البته اکثر سازمان ها مدت زمان کاری را هشت ساعت در نظر می گیرند و بیشتر از ۸ ساعت را نمی ‌توانند به عنوان زمان کار عادی برای نیروهای خود محسوب کنند. بدین ترتیب اگر نیروی کار بیشتر از ۸ ساعت کاری عادی، همچنان مشغول باشد زمان اضافی، اضافه کاری تلقی می‌شود و نحوه محاسبه اضافه کاری با حقوق عادی متفاوت است.

مزایای اضافه کاری

قبل از اینکه به نحوه محاسبه اضافه کاری بپردازیم به برخی از مزیت های اضافه کاری اشاره می کنیم.

یکی از بارز ترین و مهم ترین مزایای اضافه کاری، افزایش درآمد است.

• مهارت های شما ارتقا پیدا می کند.

انجام کار اضافی این امکان را به شما می دهد که مهارت ‌های جدید کسب کنید که به توسعه حرفه ‌ای فرد کمک می ‌کند.

کارمندان که به انجام اضافه‌ کاری تمایل دارند، ممکن است به عنوان کارکنانی با انگیزه و متعهد شناخته شوند و همین مسئله می تواند باعث پیشرفت شغلی آن ها شود.

نحوه محاسبه اضافه کاری

مطابق ماده ۵۹ قانون کار، شرایط اضافه کاری کارمندان در حالت عادی علاوه بر اینکه فرایندی توافقی از هر دو طرف است بلکه پرداخت مبلغ اضافه کاری به ازای هر ساعت کار اضافی نیز کاملا اجباری و الزامی است. بر اساس قانون کار، حقوق هر ساعت اضافه‌ کاری با ضریب 1.4  برابر حقوق پایه محاسبه می‌ شود البته به این نکته باید توجه کنید که ساعات اضافه‌ کاری در واقع جزء سوابق کارمندی برای حق بیمه محسوب نخواهد شد. برای نحوه محاسبه اضافه کاری حقوقتان بهتر است در ابتدا دستمزد هر ساعت کار عادی تان در سال 1403 را مشخص کنید سپس با افزودن 40 درصد از دستمزد خود مطابق با هر ساعت عادی به مبلغ یک ساعت کار، مبلغ هر ساعت اضافه کاری مشخص می شود. به عنوان مثال اگر دریافتی شما هر ساعت 200 هزار تومان باشد، حقوق یک ساعت اضافه کاریتان 240 هزار تومان خواهد بود. البته باید در نظر بگیرید که بر اساس ماده ۵۹ قانون کار، اضافه کاری به هیچ وجه نباید بیشتر از ۴ ساعت در روز و ۱۲ ساعت در طول هفته باشد. در نتیجه، سقف نهایت اضافه کاری کارمندی در ماه، ۱۲۰ ساعت خواهد بود.

اضافه کاری برای چه افرادی ممنوع است؟

جالب است که بدانید اضافه کاری برای برخی از مشاغل و افراد مطابق بر ماده 52 و 61 قانون کار ممنوع است!

بر اساس ماده ۵۲ قانون کار، در مشاغل سخت و زیان آور و همچنین در کارهای زیرزمینی مانند کار در معدن به دلیل خطرناک بودن و فشار کاری بسیار، ساعات کاری کارکنان نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته بیشتر شود و به همین دلیل کارگرانی که به کار های سخت و زیر زمینی مشغول هستند شرایط اضافه کاری نخواهند داشت همچنین عللاوه بر این دسته از افراد طبق ماده ۶۱ قانون کار، اضافه‌ کاری به کارگرانی که به شب کاری (بین ساعت ۲۲ تا ۶ صبح) مشغول هستند و یا شغل آن ها خطرناک و زیان آور است، ممنوع می‌ باشد و این افراد نیز شرایط اضافه کاری را ندارند.

جمع بندی

بر اساس قانون کار، کارمندان و کارگران موظف هستند که در هفته 44 ساعت کار کنند و زمانی که کارکنان بیشتر از این مدت زمان کار کنند در واقع اضافه کاری تلقی می شود. برای نحوه محاسبه اضافه کاری ابتدا میزان دستمزد روزانه را بر اساس سال 1403 مشخص کرده و سپس 40 درصد از دستمرد خود را به آن اضافه کنید. ما در این مقاله به مزیت های اضافه کاری و نحوه محاسبه آن با ذکر مثال پرداختیم.