دیروز مساله آشفتگی در تعطیلات آخر هفته و اما و اگرهای عجیب نمایندگان مجلس ایران در مقابل تصمیم عاجل دولت موقت سوریه قرار گرفت و در نظر شهروندان به بی‌تفاوتی نمایندگان مجالس یازدهم و دوازدهم نسبت به شرایط کشور تعبیر شد.
کما این که دولت برآمده از شورش مخالفان بشار اسد و معارضان مسلح سوری در شرایطی که در فاصله روز ۷ آذر تا ۱۸ آذر ماه سال جاری یعنی تنها در ۱۱ روز به دمشق رسیدند و حکومت اسد‌ها را بعد از ۵۲ سال ساقط کردند ، در ۱۰ روز گذشته نه تنها با بسیاری از کشور‌های جهان وارد رابطه شده‌اند بلکه دستکم در موارد بسیاری تکلیف شهروندان سوری را نیز برای وضعیت زندگی مشخص کرده‌اند و از جمله یکی تعطیلات آخر هفته است.
روز ۲۲ تیر ماه یعنی تنها ۴ روز بعد از رسیدن معارضان سوری و از جمله هیات تحریر الشام به سوریه و تعیین تکلیف برای وضعیت دولت موقت و انتقالی، روز‌های تعطیل آخر هفته جمعه و شنبه تعیین شد تا نه در کار مدارس و نه ادارات دولتی هیچ خللی به وجود نیاید.
حالا کافی است همین وضعیت را با بیش از یک سال و اندی بلاتکلیفی مجلس و دولت و ادارات و شرکت‌های خصوصی در ایران مقایسه کنید که همه اقتصاد و بازرگانی کشور را معطل تعیین تکلیف برای تعطیلات آخر هفته کرده‌اند. عجیب تر این که همین نمایندگان نیز در پی آن هستند که با بهانه‌های واهی، نمایندگان مجلس در پی این هستند که تعطیلات آخر هفته را به جای روز‌های جمعه و شنبه که کشور‌های مسلمان منطقه از جمله عراق و عربستان و قطر و حالا سوریه نیز بر همان منوال هستند، روز‌های پنجشنبه و جمعه تعیین کنند و به این طریق به بحران‌های جدی در حوزه امکان تجارت ایران با جهان نیز دامن بزنند.
شوخی پارلمانی!
ماجرای دیگر نیز که پیشتر اتفاق افتاد از افشاگری میثم ظهوریان ابوترابی، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی شروع شد که در نامه‌ای سرگشاده به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس از او خواست که به نمایندگان تذکر دهد بدون اطلاع رای دهنده، دکمه رای‌گیری را خلاف نظر وی فشار ندهند.
عجیب این که ظهوریان در این نامه که تاریخ ۲۰ آذر دارد برای مصداق نوشته است به عنوان مثال امروز یکی از نمایندگان پس از رای وی اقدام به تغییر آن کرده و این اتفاق برای نمایندگان دیگر نیز افتاده است!
وی در این نامه خطاب به محمدباقر قالیباف نوشت «یکی از مشکلاتی که در صحن علنی مجلس به کرات پیش آمده این است که پس از آن که نمایندگان رأی خود را به طرح ها و لوایح ثبت می کنند برخی از همکاران به شوخی یا هر دلیل دیگری بدون اطلاع رای دهنده اقدام به تغییر رأی او و فشردن دکمه رأی گیری، خلاف نظر اولیه نماینده می‌کنند.»
نامه سرگشاده نماینده مشهد به رئیس مجلس با بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران همراه شد و حتی برخی با عنوان اتفاق باور نکردنی در مجلس از آن یاد کردند و حتی گفته شد این که شوخی شوخی نمایندگان رای می‌دهند چطور قرار است در مجلس توجیه شود؟
این مساله اما ابعاد ترسناک‌تری به خود می‌گیرد اگر فکر کنیم چطور به شوخی همین آرا ثبت می‌شود و مصوبه‌هایی تصویب می‌شوند که می‌توانند قوانینی همچون قانون حجاب و عفاف را چون باری بر دولت و شهروندان سرریز کنند.
از سوی دیگر این مساله که نماینده‌ای پس از رای‌گیری بدون اطلاع نماینده دیگر رأی او را تغییر بدهد همان‌طور که نماینده مردم مشهد نیز در نامه خود تصریح کرده نه تنها خلاف شان نمایندگی است بلکه حتی صحت رای‌گیری در مجلس را که امانت مردم است نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. کما این که برطرف کردن بحران‌های روانی چنین وضعیتی نیز علاوه بر جدیت نیاز به ترمیم برخی سازوکارهای مدیریتی موجود و اعمال عینی برخی قوانین سلبی در برخورد با بی‌نظمی نمایندگان در صحن علنی مجلس دارد.
کافی است مساله ای که اکنون در نامه یک نماینده بیان شده را با شرایط مجلس و تذکرهای عجیب محمدباقر قالیباف برای کنترل مجلس کنار هم بگذاریم تا بیشتر و بهتر شرایط عجیب مجلس و نمایندگانش برایمان روشن شود.
این نمایندگان نیز گویا از اساس متوجه نیستند که با این مدل شوخی‌های سطح پایین، صحت رأی‌گیری‌های مجلس را بی‌اعتبار کرده و باعث تصویب یا عدم تصویب‌هایی می‌شوند که مستقیماً بر مسائل و آینده کشور و مردم تأثیر دارد.
تعیین مزد کارگران در سال 1404
در بند تصمیم مجلس
برای درک اهمیت این تعیین تکلیف کافی است توجه کنیم که طبق قانون تازه ساعات کاری در هفته باید از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت کاهش یابد و اکنون تقریبا یک سال است که کارفرمایان و کارگران در حال بحث بر سر همین بخش از قانون هستند و نه تنها تکلیف روز دوم تعطیلات مشخص نشده که حالا نماینده کارگران و کارفرمایان در حالی باید به زودی دور یک میز بنشینند و برای تعیین حقوق سال ۱۴۰۴ با هم وارد مذاکره شوند که هنوز بر سر مساله ۴۰ ساعت و ۴۴ ساعت دچار اختلافات جدی هستند و این بدان معناست که تا زمانی که تکلیف تعطیلات دو روزه و کاهش ساعت کاری از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت تعیین و یکسره نشود، تعیین دستمزد‌های سال ۱۴۰۴ با حواشی جدی مواجه خواهد بود چنان که در سال جاری نیز بود.
در سال جاری نیز هر بار که مساله تعطیلی و کاهش ساعت کاری مطرح می‌شد کارفرمایان درباره ۴۴ ساعت سخن می‌گفتند در حالی که بر اساس قانون باید ساعت کار به ۴۰ ساعت کاهش یابد و تعطیلات نیز در هفته دو روز باشد.
در حقیقت باید گفت همان تصمیم ساده‌ای که بنا به منافع ملی و نگاه طولانی مدت به اقتصاد و تجارت دولت انتقالی و موقت سوریه در ۴ روز گرفت و ابلاغ کرد، در ایران بیش از یک سال است که نمایندگان مجلس از ارزیابی و ابلاغش ناتوان هستند حالا می‌تواند به گره‌ای دیگر بر مساله تعیین مزد‌ها در سال ۱۴۰۴ نیز تبدیل شود. در این شرایط برای چندمین بار دیروز سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس خبر داد که لایحه مربوط به افزایش تعطیلات آخر هفته و کاهش ساعت کاری کارکنان دولت در دستور صحن علنی قرار گرفته است.
مساله شوخی نمایندگان با آرا ابعاد ترسناک تری به خود می‌گیرد اگر فکر کنیم چطور به شوخی همین آرا ثبت می شود و مصوبه هایی نیز تصویب می شوند که می توانند قوانینی هم چون قانون حجاب و عفاف را چون باری بر روی دولت و شهروندان سرریز کنند
نجات اعتبار پارلمان از بند نمایندگان
مواردی از این دست اما اکنون به نظر بسیار در مجالس سال های اخیر دیده می شود. تصاویر و فیلم هایی که نشان از شوخی های نه چندان شایسته نمایندگان دارد ، در کنار رفتار به شدت سیاسی و عدم توجه به مصالح و بحران های کشور حالا با چاشنی شوخی با آرای نمایندگان نشان می دهد که آش این پارلمان دیگر خیلی شور شده است. البته که ناگوار شاید یکی همین است که این شوخی‌‌هایی که شوخی شوخی برای کشور قانون تعیین می کنند، مجموعه‌‌ای از رفتار است که نتیجه آن همان است که اغلب نمایندگان مجلس را به افرادی با آرای کمتر از ۱۰ و حتی ۵درصدی واجدین شرایط در حوزه انتخابیه خود فروکاسته است.
شاید باید به نمایندگان مجلس یادآوری کرد که سروصداهای بی‌اساس و رفتارهای پرهیاهو در صحن علنی مجلس به‌جای نمایش پویایی و فعالیت، می‌تواند به عاملی مخرب در کارآمدی و شأن مجلس تبدیل شود.
تنها ۴ روز بعد از به قدرت رسیدن هیات تحریر الشام در سوریه، روز‌های تعطیل آخر هفته جمعه و شنبه تعیین شد تا در کار مدارس و ادارات دولتی خللی به وجود نیاید. همین وضعیت را با بیش از یک سال و اندی بلاتکلیفی مجلس و دولت و ادارات و شرکت‌های خصوصی در ایران مقایسه کنید که همه اقتصاد و بازرگانی کشور را معطل تعیین تکلیف برای تعطیلات آخر هفته کرده‌اند
نمایندگان مجلس به‌عنوان قانون‌گذاران باید در مسیر عقلانیت و بهره‌وری گام بردارند و با دانش و استدلال نقش مؤثری در پیشبرد اهداف ملی ایفا کنند و این که برخی رفتارهای نمایشی نمایندگان مانند فریاد زدن، نزاع‌های لفظی و نمایش‌های تبلیغاتی نه‌تنها ارزش افزوده‌ای به فرآیند قانون‌گذاری نمی‌آورد، بلکه به اعتماد عمومی نیز آسیب وارد می‌کنند.
لزوم اعمال قانون بر نمایندگان و شفافیت آرا
شاید به قول کاراکتر نقی معمولی در پایتخت باید به شوخی و جدی به برخی نمایندگان مجلس یادآوری و تاکید که «مجلسی آدم» باشید و البته که برای این روند رفتارهای نمایندگان نیز به وضوح قانون وجود دارد. نمایندگان مجلس براساس ماده ۷۶ آیین‌نامه داخلی، موظف به حفظ حیثیت مجلس و رعایت نظم و آیین‌نامه‌اند. درصورتی‌که نماینده‌ای این تعهدات را رعایت نکند، رئیس مجلس می‌تواند ابتدا به وی تذکر شفاهی در جلسه علنی دهد، سپس در صورت ادامه تخلف، اخطار علنی بدهد و درنهایت او را برای توبیخ در جلسه هیئت‌رئیسه
احضار کند.
ماده ۷۷ نیز تصریح دارد که رئیس مجلس باید به نمایندگانی که از موضوع مذاکره منحرف می‌شوند، بدون اجازه صحبت می‌کنند یا به هر طریقی نظم جلسه را برهم می‌زنند، تذکر دهد. اگر نماینده پس از دریافت دو بار تذکر همچنان نظم را نقض کند، بر اساس ماده ۷۸، رئیس جلسه موظف است به او اخطار رسمی بدهد و در صورت ادامه رفتار نامنظم، ماده ۷۹ بیان می‌کند که نماینده خاطی ممکن است توبیخ شود.
اکنون نیز از رئیس مجلس توقع می‌رود صرفاً به تذکر اکتفا نکند و برای مهار بی‌نظمی‌های مکرر در مجلس از دیگر ظرفیت‌های موجود در قانون که برخی از آن‌ها مورد اشاره قرار گرفت نیز استفاده کرده و گزارش این برخوردها به مردم ارائه شود.
در همین حال مساله شفافیت آرا نیز شاید بتواند در نقش کنترل گر رفتارهای نمایندگان عمل کند آن هم وقتی علنا برخی از این نمایندگان گویا به مبصر نیاز دارند. حالا نیز پس از تصویب طرح شفافیت قوای سه‌گانه این مطالبه وجود دارد که این قانون درمورد مجلس که مبدا ایده شفافیت بوده بدون قید استثنائاتی که شفافیت را بی‌خاصیت می‌کنند اجرایی شود. اجرای ایده شفافیت و قرار دادن نماینده در موقعیت پاسخگویی به رأی داده شده باعث می‌شود تا نماینده با حساسیت بیشتر از رأی خود حفاظت کند و مانع از تغییر غیرقانونی یا بدون استدلال آن شود و هم چنین اگر اتفاقی مشابه آنچه در مطالبه ظهوریان آمده رخ داد با جدیت بیشتری برای تقابل با این اتفاق خلاف اخلاق اقدام شده و فرد متخلف به جامعه معرفی شود.
با روندی که متاسفانه از برخی نمایندگان مجالس سال های اخیر دیده می شود یا باید با اعمال قانون و اطلاع رسانی و یا با مبصر شاید نظم و روند قانون گذاری در این پارلمان را به سامان کرد.
source