با توجه به نیاز روزافزون به انرژی پاک و پایدار، ایران در حال توسعه گسترده‌ای در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر است. در این راستا، احداث ۳۰۰ نیروگاه با مجموع ظرفیت ۸۴۰۰ مگاوات در دستور کار قرار دارد. این پروژه‌ها شامل نیروگاه‌های خورشیدی و بادی بوده و به منظور کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و دستیابی به اهداف توسعه پایدار در نظر گرفته شده‌اند. توسعه این نیروگاه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات جهت افزایش تولید انرژی پاک و تامین برق پایدار برای آینده کشور شناخته می‌شود.
به گزارش خبرگزاری سینا، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، یکی از استراتژی‌های مهم در جهت جبران کسری انرژی برق در کشور است. با افزایش تقاضای انرژی و محدودیت منابع سوخت‌های فسیلی، استفاده از منابع تجدیدپذیر به عنوان راهکاری پایدار و کم‌هزینه برای تولید برق مطرح شده است. احداث نیروگاه‌های جدید با ظرفیت‌های بالا مانند ۳۰۰ نیروگاه با مجموع ۸۴۰۰ مگاوات، گامی موثر در مسیر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و ارتقاء امنیت انرژی کشور به شمار می‌رود.
این پروژه‌ها علاوه بر تامین نیاز انرژی کشور، به توسعه فناوری‌های نوین در حوزه انرژی‌های پاک نیز کمک می‌کنند. ایجاد زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری بهینه از منابع طبیعی مانند خورشید و باد، سبب افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور می‌شود و در بلندمدت، اثرات مثبت زیست‌محیطی و اقتصادی بسیاری خواهد داشت.
افزایش ظرفیت تولید برق ایران از ۷ هزار مگاوات به بیش از ۹۱ هزار مگاوات پس از انقلاب اسلامی
پیش از انقلاب اسلامی، ظرفیت تولید برق ایران حدود ۷ هزار مگاوات بود که عمدتاً از منابع محدود تأمین می‌شد. پس از انقلاب، با برنامه‌ریزی‌های گسترده، ظرفیت تولید برق به بیش از ۹۱ هزار مگاوات رسید که نشان‌دهنده رشد ۱۳ برابری است. این افزایش ظرفیت، نیازهای داخلی کشور را به‌ویژه در بخش‌های صنعتی و خانگی تأمین کرده و به توسعه اقتصادی کمک شایانی کرده است.
در سال‌های اخیر، با توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، سهم انرژی‌های پاک در ترکیب تولید برق کشور افزایش یافته است. به‌عنوان مثال، در سال ۱۴۰۳، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر ایران به ۱۱۹۵ مگاوات رسید که سهم نیروگاه‌های بادی از این ظرفیت ۳۶۶.۳۱ مگاوات است. این رشد نشان‌دهنده توجه به منابع انرژی پاک و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است.
با توجه به افزایش مصرف برق در کشور، که در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۷۷ هزار مگاوات رسید، توسعه ظرفیت تولید برق به‌ویژه در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ضروری است. این اقدام نه‌تنها نیازهای داخلی را تأمین می‌کند، بلکه به کاهش آلودگی محیط زیست و تحقق اهداف توسعه پایدار کمک می‌کند.
احداث ۲۸۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و بادی توسط وزارت دفاع
در سال‌های اخیر، وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران با هدف تقویت زیرساخت‌های انرژی کشور، اقدام به احداث نیروگاه‌های خورشیدی و بادی با ظرفیت ۲۸۰۰ مگاوات کرده است. این پروژه‌ها با همکاری متخصصان داخلی و استفاده از فناوری‌های روز دنیا، در نقاط مختلف کشور به بهره‌برداری رسیده‌اند. به‌عنوان مثال، نیروگاه بادی “سمنان” با ظرفیت ۵۰ مگاوات و نیروگاه خورشیدی “یزد” با ظرفیت ۲۰ مگاوات از جمله این پروژه‌ها هستند.
احداث این نیروگاه‌ها نه‌تنها به تأمین پایدار انرژی کشور کمک کرده، بلکه در کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی نیز مؤثر بوده است. بر اساس گزارش‌ها، این پروژه‌ها سالانه حدود ۵ میلیون تن CO₂ را از ورود به جو زمین جلوگیری می‌کنند. همچنین، با تولید انرژی پاک، هزینه‌های تولید برق کاهش یافته و به اقتصاد کشور کمک شایانی شده است.
این اقدامات وزارت دفاع در راستای سیاست‌های کلان کشور برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و تحقق اهداف توسعه پایدار صورت گرفته است. بر اساس آمارهای منتشر شده، ایران در سال ۱۴۰۲ با تولید ۱۲۰۰ مگاوات برق از منابع تجدیدپذیر، به یکی از کشورهای پیشرو در این زمینه تبدیل شده است. این دستاوردها نشان‌دهنده عزم راسخ کشور در مسیر توسعه پایدار و تأمین انرژی پاک برای نسل‌های آینده است.
برنامه‌ریزی برای توسعه ۱۰ هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر از سال ۱۴۰۰
دولت جمهوری اسلامی ایران با هدف کاهش وابستگی به منابع فسیلی و تأمین پایدار انرژی، برنامه‌ریزی برای احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر را از سال ۱۴۰۰ آغاز کرد. این برنامه شامل احداث ۷ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۳ هزار مگاوات نیروگاه بادی است که در طی سالیان آینده به بهره‌برداری خواهند رسید. این اقدام در راستای سیاست‌های کلان کشور برای توسعه انرژی‌های پاک و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی صورت گرفته است.
در سال ۱۴۰۱، بر اساس مصوبه شورای اقتصاد، ۴ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاه خورشیدی برای احداث در نظر گرفته شد. سرمایه‌گذاران بخش خصوصی با مشارکت در این پروژه‌ها، نقش مهمی در تحقق اهداف دولت ایفا می‌کنند. این سرمایه‌گذاری‌ها با نرخ تضمینی ۶.۹ سنت دلار به ازای هر کیلووات ساعت برای مدت ۶ سال، جذابیت بالایی برای بخش خصوصی ایجاد کرده است.
با توجه به پتانسیل بالای کشور در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، این برنامه‌ها می‌توانند به تأمین پایدار انرژی، کاهش هزینه‌های تولید برق و ایجاد اشتغال در بخش‌های مرتبط با انرژی‌های پاک کمک کنند. همچنین، توسعه این منابع انرژی به کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار کشور کمک شایانی خواهد کرد.
احداث ۶۹۱۳ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در سرتاسر ایران در دست احداث
در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، ایران اقدام به احداث ۶۹۱۳ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در سرتاسر کشور کرده است. این پروژه‌ها شامل ۳۰۰ نیروگاه با ظرفیت ۸۴۰۰ مگاوات است که در نقاط مختلف کشور در حال احداث می‌باشند. این اقدام‌ها با هدف تأمین پایدار انرژی، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی صورت گرفته است.
با توجه به ظرفیت بالای این نیروگاه‌ها، پیش‌بینی می‌شود که تا پایان سال ۱۴۰۳، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به ۳۰۰۰ مگاوات افزایش یابد. این افزایش ظرفیت، نقش مهمی در تأمین نیازهای داخلی انرژی و کاهش فشار بر منابع انرژی فسیلی ایفا خواهد کرد.
توسعه این نیروگاه‌ها همچنین به ایجاد اشتغال در بخش‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله ساخت و نصب تجهیزات، نگهداری و بهره‌برداری، کمک شایانی خواهد کرد. این پروژه‌ها با مشارکت بخش خصوصی و حمایت‌های دولتی، به تحقق اهداف توسعه پایدار کشور کمک می‌کنند.
سهم ۴۸.۷درصد انرژی خورشیدی و ۳۸.۳درصد انرژی بادی در ترکیب انرژی‌های تجدیدپذیر ایران تا سال ۱۴۰۲
تا سال ۱۴۰۲، ظرفیت نصب‌شده انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران به ۱۰۸۷ مگاوات رسید که شامل ۴۸.۷درصد انرژی خورشیدی (۴۸۴.۶۵ مگاوات) و ۳۸.۳درصد انرژی بادی (۳۶۴.۸۹ مگاوات) می‌شود.
این سهم‌ها نشان‌دهنده پتانسیل بالای کشور در بهره‌برداری از منابع انرژی خورشیدی و بادی است. با توجه به تابش بالای خورشید در مناطق مختلف ایران و وجود مناطق بادخیز، توسعه این منابع انرژی می‌تواند به تأمین پایدار برق و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند.
با توجه به این آمار، ایران در مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر قرار دارد و با سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، می‌تواند سهم این منابع را در ترکیب انرژی کشور افزایش دهد. این اقدام‌ها به کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار کشور کمک خواهد کرد.
احداث نیروگاه‌های هیبریدی (بادی و خورشیدی) در ایران
در سال‌های اخیر، ایران با هدف بهبود بهره‌وری و تأمین پایدار انرژی، اقدام به احداث نیروگاه‌های هیبریدی ترکیبی از انرژی بادی و خورشیدی کرده است. این نیروگاه‌ها با ترکیب دو منبع انرژی تجدیدپذیر، امکان تولید برق در ساعات مختلف روز و شب را فراهم می‌کنند و به کاهش وابستگی به منابع فسیلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کمک می‌کنند.
یکی از نمونه‌های موفق این پروژه‌ها، نیروگاه هیبریدی بادی-خورشیدی در سوادکوه است که با ظرفیت ۵۰ کیلووات، برق مورد نیاز مناطق فاقد شبکه را تأمین می‌کند. این پروژه با همکاری بخش خصوصی و حمایت‌های دولتی، به عنوان الگوی موفقی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور مطرح شده است.
همچنین، شرکت‌های داخلی مانند “فراسا” با طراحی و بومی‌سازی دانش فنی نیروگاه‌های هیبریدی، موفق به راه‌اندازی پنج نیروگاه بادی-خورشیدی در مقیاس کوچک (۱ تا ۵ کیلووات) شده‌اند. این دستاوردها نشان‌دهنده توانمندی‌های فنی و مهندسی کشور در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است.
با توجه به پتانسیل بالای کشور در زمینه انرژی‌های بادی و خورشیدی، توسعه نیروگاه‌های هیبریدی می‌تواند به تأمین پایدار انرژی، کاهش هزینه‌های تولید برق و ایجاد اشتغال در بخش‌های مرتبط با انرژی‌های پاک کمک شایانی کند. این اقدامات در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کشور قرار دارد.
حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
دولت جمهوری اسلامی ایران با هدف تقویت زیست‌بوم فناوری و نوآوری، حمایت‌های گسترده‌ای از شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر ارائه می‌دهد. این حمایت‌ها شامل تسهیلات مالی، مشاوره فنی و دسترسی به بازارهای داخلی و بین‌المللی است. به‌عنوان مثال، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تصویب آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان، شرایط حمایت از صنایع تجدیدپذیر دانش‌بنیان را اعلام کرده است.
یکی از نمونه‌های موفق این حمایت‌ها، برگزاری چهارمین نمایشگاه و کنفرانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر ایران است که با حمایت ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار می‌شود. این رویداد به شرکت‌های دانش‌بنیان فرصت می‌دهد تا دستاوردهای خود را به نمایش بگذارند و با فعالان بین‌المللی در این حوزه ارتباط برقرار کنند.
همچنین، ستاد توسعه فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر با حمایت از دانشگاه‌ها، سازمان‌ها و مراکز پژوهشی، به تقویت زیرساخت‌های علمی و فناوری در این حوزه می‌پردازد. تا کنون، ۳۱ دانشگاه، ۱۴ سازمان و مرکز پژوهشی و ۲۳ شرکت دانش‌بنیان مورد حمایت قرار گرفته‌اند.
این حمایت‌ها با هدف تسریع در تجاری‌سازی فناوری‌های نوین، ارتقاء کیفیت محصولات و خدمات و توسعه بازارهای داخلی و خارجی برای شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر صورت می‌گیرد. نتیجه این اقدامات، رشد پایدار صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور و کاهش وابستگی به منابع فسیلی است.
توسعه سامانه‌های مقیاس کوچک خورشیدی در ۳۱ استان کشور
در راستای تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به منابع فسیلی، ایران اقدام به توسعه سامانه‌های مقیاس کوچک خورشیدی در ۳۱ استان کشور کرده است. این پروژه‌ها با هدف تأمین برق واحدهای مسکونی، تجاری و صنعتی در مقیاس کوچک طراحی شده‌اند و به افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند.
تا سال ۱۴۰۲، بیش از ۲۴ هزار نیروگاه خورشیدی کوچک مقیاس با ظرفیت بیش از ۱۶۳ مگاوات در کشور احداث شده است. این نیروگاه‌ها در قالب‌های انشعابی و حمایتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گرفته‌اند و نقش مهمی در تأمین برق پایدار ایفا می‌کنند.
با توجه به پتانسیل بالای تابش خورشید در ایران، توسعه این سامانه‌ها می‌تواند به تأمین انرژی پایدار، کاهش هزینه‌های برق و ایجاد اشتغال در بخش‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر کمک شایانی کند. این اقدامات در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کشور قرار دارد.
ایجاد اشتغال و رونق صنعت انرژی خورشیدی در ایران
صنعت انرژی خورشیدی در ایران با رشد چشم‌گیر خود، فرصت‌های شغلی متعددی را در بخش‌های مختلف ایجاد کرده است. این صنعت با جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی، به توسعه زیرساخت‌ها و فناوری‌های نوین در کشور کمک کرده و زمینه‌ساز اشتغال‌زایی در حوزه‌های مهندسی، تولید، نصب و نگهداری سامانه‌های خورشیدی شده است.
بر اساس گزارش‌ها، با افزایش ظرفیت تولید برق خورشیدی از ۷۰۰ وات به ۲۳۰۰ مگاوات، حدود ۲ هزار نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه مشغول به کار شده‌اند. این اشتغال‌زایی در زمینه‌های مختلفی مانند طراحی، ساخت، نصب و نگهداری سامانه‌های خورشیدی، مشاوره فنی و فروش تجهیزات صورت گرفته است.
علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، تا سال ۱۴۰۷، ظرفیت تولید برق خورشیدی به ۸ هزار مگاوات افزایش یابد که این امر می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی بیشتر و رونق بیشتر صنعت انرژی خورشیدی در کشور شود.
کاهش وابستگی به منابع فسیلی با توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران به‌عنوان راهکاری مؤثر برای کاهش وابستگی به منابع فسیلی و تأمین انرژی پایدار مطرح شده است. با توجه به ظرفیت بالای منابع تجدیدپذیر کشور، سرمایه‌گذاری در این حوزه می‌تواند به کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کمک کند.
بر اساس گزارش‌ها، ظرفیت تولید انرژی بادی در ایران بیش از ۲۰ هزار مگاوات و ظرفیت تولید انرژی زیست توده بیش از ۸۰۰ مگاوات است. با بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها، می‌توان سهم انرژی‌های تجدیدپذیر را در سبد انرژی کشور افزایش داد و وابستگی به منابع فسیلی را کاهش داد.
با توجه به پتانسیل بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، توسعه این منابع می‌تواند به تأمین انرژی پایدار، کاهش هزینه‌های انرژی و ایجاد اشتغال در بخش‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر کمک شایانی کند. این اقدامات در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار و کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کشور قرار دارد.
باتوجه به مطالب فوق، توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی به عنوان یکی از راهکارهای اصلی برای جبران کسری انرژی برق، به‌طور قابل توجهی به افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور کمک می‌کند. با اجرای پروژه‌های جدید، ظرفیت تولید برق از منابع تجدیدپذیر به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت و وابستگی به سوخت‌های فسیلی کاهش می‌یابد.
این اقدامات علاوه بر تامین پایدار انرژی، به بهبود وضعیت زیست‌محیطی کشور نیز کمک می‌کنند. کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از سوخت‌های فسیلی، اثرات مثبتی بر سلامت جامعه و کاهش تغییرات اقلیمی خواهد داشت. بنابراین، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر می‌تواند آینده‌ای پایدارتر و ایمن‌تر برای ایران رقم بزند.
منبع: ایسنا
source