هوش مصنوعی دیگر تنها یک فناوری آینده‌نگرانه نیست، بلکه بخشی از زندگی روزمره ما شده است. یکی از حوزه‌هایی که این فناوری در آن نقش‌آفرینی می‌کند، سیاست خارجی است. اما این سوال مطرح است که آیا هوش مصنوعی می‌تواند تصمیمات کلان بین‌المللی را متحول کند؟ این سوال توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و chuyênان حوزه روابط بین‌الملل را به خود جلب کرده است.
در سال‌های اخیر، با رشد فزاینده داده‌ها و پیچیدگی تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی، سیاست‌گذاران به دنبال روش‌هایی برای بهبود تصمیم‌گیری‌های خود بوده‌اند. به‌طور سنتی، این تصمیمات بر تجربه، دانش و تحلیل کارشناسان متکی بوده است؛ اما افزایش حجم اطلاعات و سرعت تحولات جهانی، نیاز به ابزارهای جدید را بیشتر کرده است. در این میان، هوش مصنوعی به‌عنوان ابزاری توانمند مطرح شده که می‌تواند حجم انبوهی از اطلاعات را تحلیل کرده و به سیاست‌گذاران در پیش‌بینی نتایج تصمیماتشان کمک کند.
برخی از محققان و سیاست‌گذاران استدلال می‌کنند که هوش مصنوعی می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های 정책مداران در خوشه سیاست خارجی کمک کند. این فناوری می‌تواند به سیاست‌گذاران کمک کند تا تصمیمات سریع‌تر و آگاهانه‌تری بگیرند. به عنوان مثال، این فناوری می‌تواند اطلاعات گسترده‌ای را که در فرآیندهای دیپلماتیک مطرح می‌شود، پردازش کرده و پیش‌بینی‌هایی درباره پیامدهای احتمالی هر تصمیم ارائه دهد.
البته، این فناوری چالش‌هایی نیز به همراه دارد، از جمله نگرانی‌های مربوط به دقت الگوریتم‌ها، سوگیری‌های داده‌ای و مسائل اخلاقی مرتبط با استفاده از هوش مصنوعی در سیاست خارجی. این مسائل وابستگی تمام این حوزه را به یک فناوری ثابت نمی‌کند، چراکه در همه‌کار شدت ندارد، بلکه بر طبق ترکیب روش‌های مختلف، پایه‌ی آن قرار دارد.
در همین راستا، علی امیدی، دانشیار روابط بین‌الملل در دانشگاه اصفهان، به همراه یکی از همکاران دانشگاهی خود، پژوهشی را در این زمینه انجام داده‌اند. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت‌ها و چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در تصمیم‌گیری سیاست خارجی انجام شده است. محققان تلاش کرده‌اند تا مشخص کنند که هوش مصنوعی تا چه اندازه می‌تواند در این حوزه نقش ایفا کند و آیا می‌تواند جایگزین تصمیم‌گیرندگان انسانی شود یا خیر.
محققان از یک روش ترکیبی استفاده کرده‌اند. از یک طرف، آنها اطلاعات مرتبط با کاربرد هوش مصنوعی در سیاست خارجی از طریق بررسی پژوهش‌های پیشین جمع‌آوری کردند. سپس، برای سنجش دقت و اعتبار فرضیات پژوهش، از نظرات ۱۲ متخصص حوزه سیاست خارجی و هوش مصنوعی استفاده کردند. در نهایت، نتایج این پژوهش با استفاده از ابزارهای تحلیل داده بررسی شد تا مشخص شود که هوش مصنوعی چگونه می‌تواند در فرآیند تصمیم‌گیری سیاست خارجی مورد استفاده قرار گیرد.
نتایج این مطالعه نشان دادند که هوش مصنوعی، علی‌رغم توانایی بالای خود در پردازش و تحلیل داده‌های کلان، هنوز قادر به تصمیم‌گیری مستقل در سیاست خارجی نیست. این فناوری می‌تواند به‌عنوان یک ابزار کمکی برای تحلیل داده‌ها، ارزیابی ریسک‌ها و شبیه‌سازی مذاکرات دیپلماتیک مورد استفاده قرار گیرد، اما تصمیم‌گیری نهایی همچنان نیازمند قضاوت انسانی است.
یکی از نکات کلیدی که این پژوهش بر آن تأکید دارد، این است که اگرچه هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود کیفیت تصمیم‌گیری‌ها کمک کند، اما وابستگی بیش از حد به این فناوری می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند. برای مثال، تصمیم‌گیری‌های کاملاً مبتنی بر الگوریتم‌ها ممکن است نتوانند پیچیدگی‌های سیاست خارجی را به‌درستی درک کنند، زیرا این حوزه نیازمند توجه به عوامل انسانی، فرهنگی و تاریخی است که به‌راحتی در داده‌های کمی قابل اندازه‌گیری نیستند.
با توجه به این یافته‌ها، محققان پیشنهاد می‌کنند که کشورها از هوش مصنوعی به‌عنوان یک ابزار کمکی برای سیاست‌گذاران استفاده کنند، نه به‌عنوان جایگزینی برای آنها. همچنین، لازم است که در طراحی و استفاده از این فناوری، به مسائل اخلاقی و امنیتی آن توجه ویژه‌ای شود.
در نهایت، آنچه مشخص است این است که هوش مصنوعی می‌تواند نقش مهمی در آینده سیاست خارجی ایفا کند؛ اما این نقش باید به‌گونه‌ای باشد که در خدمت تصمیم‌گیری انسانی قرار گیرد، نه اینکه جایگزین آن شود.