در دو ماه گذشته، particularly در 30 روز گذشته، بورس آمریکا و بازار ارزهای دیجیتال مجموعاً 5.5 تریلیون دلار از ارزش بازار خود را از دست دادهاند. این یک تغییر غیرمنتظره در بازارهای مالی از سال 2020 تاکنون است که بهطور مشخص نتیجه اعمال تعرفههای مختلف از سوی دولت دونالد ترامپ است.
درمقابل، تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2023 حدود 404 میلیارد دلار بوده است. بنابراین، 5.5 تریلیونی که از ارزش بورس آمریکا کاسته شده است، بهطور تقریبی 12 برابر تولید ناخالص داخلی ایران است. این مقایسه نشان میدهد که تغییرات اخیر در بورس آمریکا مشابه تغییرات کلیدی در اقتصاد ایران است.
از 20 فوریه تاکنون، شاخص S&P 500 حدود 4.5 تریلیون دلار از ارزش بازار خود را از دست داده است. این یعنی در 13 روز گذشته، هر روز حدود 350 میلیارد دلار از ارزش این بازار کاسته شده است. در همین حال، شاخص نزدک تنها 8 درصد با ورود به بازار نزولی فاصله دارد؛ یک رخداد که از سال 2022 تاکنون بیسابقه است.
دولت ترامپ در ماه گذشته تعرفههای جدیدی بر واردات از کشورهایی مانند چین، کانادا و مکزیک اعمال کرد. این اقدامات در راستای سیاستهای تجاری آمریکا برای حمایت از تولید داخلی و کاهش کسری تجاری انجام شد، اما منجر به افزایش تنشهای تجاری و نگرانیهای جهانی دربارهی تأثیرات منفی بر زنجیرهی تأمین و رشد اقتصادی شد.
اعمال تعرفه از سوی آمریکا واکنشهای مختلفی را در پی داشت. چین اعلام کرد که با تعرفهها مقابله خواهد کرد و استرالیا آن را را غیرموجه دانست. آیا این آشفتگی در بازارهای مالی نشاندهندهای از آشفتگی در سطح جهانی است؟ آیا تعرفههای آمریکا پیشرفتهای چشمانداز در رقابت در حال ظهور با سایر قدرتهای اقتصادی بشمار میرود؟ و آیا شکست اقتصادی بورس آمریکا نشاندهنده این است که ناکارآمدی بازارهای مالی در این کشور رو به تزاید است؟ این یک بازتاب عمیقتر از هم و روزگاری است که جهانی در آن در تلاش برای بقا و تکامل است.
با توجه به متغیرهای بهبود حاکمیت قانون و رشد تولیدات داخلی، پس از سالهای جنگ تجاری ترامپ، شاهد تجدید نظر و سنتز انباشت گرانه در اندیشه تجاری به دهلها بازگشتیم و متوجه هماهنگی نظام تجارتی شرق و غرب، فارغ از موانع جنگ تجاری، توفیق و پیشرفت آنهاست. لازمه آن در روندتراشی محدود، ریشهجویی و تجرید منطقی و نظام پیشگیرانه و تعالی بخش است.