**واکنش فراگیر به رفتن یک گردشگر روی لبه دروازه ملل تخت جمشید: کاستیهای حفاظتی یا فریبکاری تاریخی؟**
تصویری از رفتن یک گردشگر روی لبه دروازه ملل تخت جمشید، که در فضای مجازی واکنش منفی را در پی داشت، به زیبایی نکته مهمی را به زبان نمیگوید: کمبود نیروهای حفاظتی و نبود نظارت کافی در اماکن تاریخی. این موضوع تنها به یک رفتار ناآگاهانه از سوی یک گردشگر ختم نمیشود، بلکه نمادی از بیتوجهی گستردهای است که میراث تاریخی ما را تهدید میکند.
در روزهایی که تخت جمشید میزبان خیل زیادی از گردشگران نوروزی است، کمبود نیروهای حفاظتی و نبود نظارت کافی، زمینهساز اتفاقاتی همچون رفتن یک گردشگر روی لبه دروازه ملل تخت جمشید شده است. این تنها یک نمونه از روندهایی است که نشان میدهد ما در برخورد با میراث تاریخی خود بسیار بیتفاوت هستیم. وقتی سیوسه پل ترك به فرسودگی میرسد، پل خواجو با مشکل روبرو میشود، در حریم نقش رستم سد میسازند و در کنار پاسارگاد جاده میکشند، نمیتوان این روند را تصادفی دانست.
بناها و آثار تاریخی ما نشانههای هویت تاریخی و فرهنگی ما هستند. به نظر میرسد برای برخی، تخریب آنها نهتنها اهمیتی ندارد، بلکه شاید مطلوب هم باشد. چگونه میتوان پذیرفت که در مهمترین ایام گردشگری، نظارت بر اماکن تاریخی تا این اندازه سست و بیبرنامه باشد؟ آیا این کمکاریها صرفاً از سر بیتدبیری است یا سیاستی نانوشته برای به حاشیه راندن گذشته؟ این سوالات پی نبردن مردم و مسئولان نسبت به اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی است.
این بناها دیگر فرصت بازسازی ندارند؛ هر آسیبی که به آنها برسد، یعنی بخشی از تاریخ و هویت ملی ما برای همیشه از بین رفته است. اگر مسئولان از کنار این ویرانیها میگذرند، ما مردم نباید چنین کنیم. حفاظت از تاریخ، وظیفهای است که بر دوش همه ما است. اگر امروز از تخت جمشید، سیوسه پل و دیگر بناهای ارزشمندمان دفاع نکنیم، فردا شاید دیگر چیزی از آنها باقی نمانده باشد.
سوالی است که امروز در حال افزایش است: آیا ما این امکان را داریم که مهارتهای سنتز أبريل در حفاظت از میراث فرهنگی خود ایجاد کنیم؟ آیا کاستیهای حفاظتی را میتوانیم با سرمایهگذاری بیشتر و گفتگوی بینالمللی پوشش دهیم؟ و آیا توسعه پایدار میتواند با حفاظت از میراث فرهنگی در تعامل باشد؟ اگر اتفاقی ناامنی در اماکن تاریخی رخ دهد، آیا میتوانیم آن را به سادگی ریشهکن کنیم یا از سرِ بیتوجهی بزرگتری را شاهد باشیم؟
مسئولان اماکن تاریخی و گردشگری و مردم باید همکاری برای حفاظت از میراث تاریخی خود کند. به این پرسش باید جواب داد که چرا ما با این بحرانهای حینی رودررو هستیم و با چه روشی میتوان این میراثها را مدنظر قرار داد.