ایران با دارابودن حدود ۷ درصد ذخایر معدنی جهان (۶۸ نوع ماده معدنی)، در رتبه ۱۰ تا ۱۵ جهانی قرار دارد. ذخایر مس (رتبه ۹)، روی (رتبه ۷)، آهن (رتبه ۱۰) و سنگ‌های تزیینی (رتبه ۳) از مهم‌ترین منابع هستند.
به گزارش ایسنا، دکتر سعید رضا عاملی، استاد گروه ارتباطات و رئیس شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی با این مقدمه در یادداشتی نوشت:
“طی سی و چهار سال گذشته، رهبر معظم انقلاب با بصیرتی ژرف و نگاهی دوراندیشانه، هر سال را با نام و شعاری خاص مزین ساخته‌اند که نه‌تنها نشانگر اولویت‌های حیاتی کشور، بلکه راهنمایی حکیمانه برای هدایت سیاست، فرهنگ و اقتصاد جامعه بوده است. این عناوین، برخاسته از درکی عمیق از چالش‌ها و ضرورت‌های ملی، مسیر حرکت کشور را روشن ساخته‌اند. رهبر فرزانه انقلاب، در مقام رهبری خردمند، پدری مهربان، اندیشمندی بصیر و دلسوزی مردم‌دوست، همواره با نگاهی تیزبین و مسئولانه، تحولات اجتماعی را رصد کرده و با تعیین شعارهای سال، نه‌تنها گره‌های اساسی را نشانه گرفته‌اند، بلکه راه را برای رشد و شکوفایی ایران اسلامی هموار ساخته‌اند.
این نام‌گذاری‌ها، تجلی دغدغه‌ای عمیق نسبت به عزت و سربلندی کشور، بهبود معیشت مردم، و تأمین زندگی سالم و صالح برای آحاد جامعه است؛ مسیری که در نهایت، جایگاه ایران را در جهان اعتلا بخشیده و آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی را به منصه ظهور می‌رساند.
رهبر حکیم انقلاب شعار سال ۱۴۰۴ را که به‌نوعی تبیین راهبرد کلان ملی در این سال و ادامه آن در سال‌های آینده است، «سرمایه‌گذاری برای تولید» بیان کردند. ایشان در ۱۹ اسفند در ملاقات با مسئولین نظام نیز زمینه‌های طرح عنوان سال را فراهم کرده و فرمودند: «مهم‌ترین عامل افزایش سرمایه‌گذاری داخلی، تسهیل امور برای سرمایه‌گذار است، به‌طوری که احساس کند سرمایه‌گذاری برای او نفع و سود خوبی دارد». ایشان در فراز دیگر سخن حکیمانه خود تأکید کردند: «حمایت‌های قانونی، تجهیز منابع تولید، حذف موانع و بخشنامه‌های بیهوده و ارتقای فناوری تولید جزء موارد ضروری است».
لذا در نوشتار حاضر، تأکید اصلی بر دو مانع مهم در تقویت سرمایه‌گذاری در تولید باهدف آسایش مردم و رشد و پیشرفت کشور یعنی بی‌اعتمادی و دیوان‌سالاری مخرب در پنج حوزه دارای اولویت است که در واقع زمینه‌ای برای پاسخ به مشکلات واقع در امر تولید برای تأمین نیازهای اساسی مردم خواهد بود.
باید توجه داشت که کشور ایران از تمامی ظرفیت‌های بزرگ برای قرارگرفتن در زمره ۱۰ کشور پیشرفته جهان در تمامی سطوح اقتصادی و اجتماعی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران، به لحاظ منابع طبیعی جزء ۱۰ کشور اول جهان است. ایران با ۱۵۷ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام، در رتبه چهارم جهان قرار دارد. در گاز طبیعی نیز با ۳۳.۹ تریلیون مترمکعب، رتبه دوم جهانی را به خود اختصاص داده است. ارزش کل ذخایر نفت و گاز ایران بر اساس قیمت‌های جهانی (۲۰۲۴) حدود ۱۴ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود. ایران با دارابودن حدود ۷ درصد ذخایر معدنی جهان (۶۸ نوع ماده معدنی)، در رتبه ۱۰ تا ۱۵ جهانی قرار دارد. ذخایر مس (رتبه ۹)، روی (رتبه ۷)، آهن (رتبه ۱۰) و سنگ‌های تزیینی (رتبه ۳) از مهم‌ترین منابع هستند. ارزش ذخایر معدنی ایران حدود ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. در مجموع، ارزش سرمایه اقتصادی ایران حدود ۱۷ تریلیون دلار برآورد می‌شود که این رقم، ظرفیت قرارگرفتن جمهوری اسلامی ایران در بین ۵ کشور اول جهان را فراهم می‌کند.
در اقتصادهای پیشرفته، به طور متوسط، ضریب ارزش‌افزوده (نسبت ارزش‌افزوده به درآمد (یا ستانده کل قابل محاسبه از طریق تولید ناخالص داخلی) بین ۰.۲ تا ۰.۵ است. ضریب ارزش‌افزوده ایران ۰.۴ است، لذا با وجودِ سرمایه ۱۷ تریلیون دلاری، ظرفیت ایجاد ارزش‌افزوده ایران بالغ بر حدود ۶.۸ تریلیون دلار است. این عدد منعکس‌کننده جایگاه اقتصادی کشورهای سوم تا پنجم جهان است. لذا، جمهوری اسلامی ایران عملاً ظرفیتِ موجود برای قرارگرفتن در رتبه‌های برتر اقتصاد ملی در سطح جهان دارد.
علی‌رغم این قابلیت و ظرفیت چشمگیر، وضعیت اقتصادی جامعه و معیشت و رضایت‌مندی مردم مناسب نیست. بدیهی است دلیل این وضعیت را نمی‌توان صرفاً به تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی تقلیل داد و همچنین، یقیناً دلایل آن کمبود منابع انسانی و اقتصادی نیز نیست، این وضعیت، ابعادی چندوجهی دارد که لازم است بر آنها تمرکز کرد.
بااین‌حال، وجه مشترک تمامی این ابعاد، ضعف در مدیریت منابع، نظام دیوان‌سالاری و روش‌های کارآمد حکمرانی اجرائی کشور است، لذا شناخت موانع و چالش‌ها بسیار مهم است و باید ابتدا مشکلات و موانع را دقیق شناخت و بعد در مقام رفع موانع گام برداشت. به همین منظور پژوهش میدانی صورت‌گرفته است که در این نوشتار مرور خلاصه‌ای در تبیین بخشی از یافته‌های آن منعکس می‌شود.
پیوست‌های متن اصلی:
نمودار زیر نشان می‌دهد که عموم مردم به‌طور کلی تجربه‌زیاد نگران‌کننده‌ای از نقضِ مصادیق مذکور را در فرایندهای خدمات‌گیری از نهادهای عمومی دارند.
در این نمودار نیز یعنی با توجه به وابستگی زیاد هر یک از ابعاد به هم، می‌توان نتیجه گرفت که این ابعاد تا حدی متأثر از یکدیگر و یا می‌توان گفت که یک علت عام در زمینه آنها وجود دارد.
در ادامه می‌توان به ریز تقسیم‌های این نمودار نیز اشاره کرد که هر یک از این ریز واحدها نیز نمره‌های بالایی را نشان می‌دهند. ایجاد شرایط لازم برای مشارکت آن بخش از جامعه‌ای که با خیال راحت در فرایند تولید فعالیت نمی‌کند باید در اولویت قرار گیرد.
چون مردم با تمام ریز واحدها در یک مقوله بزرگ‌تری با یک سطح تجربه منفی ملاقات می‌کنند که اتفاقاً نقض مصادیق مذکور را یادآور آسیب‌ها و نارضایتی عمومی در سطوح عموم و تخصصی‌تر می‌کند.
باید تأکید کرد که یکی از مهم‌ترین وجوه اشتراک این اجزای وییره است؛ لذا نباید هر یک از آنها را از دلالت و تعلق به کلیت جدا انگاشت.
روندهای فعلی نشان می‌دهد که کشور در حال ورود به مرحله پسادشمنی است و هرچه آمریکا سویه همه‌جانبه بیشتری به مقابله با ایران دست بی‌یازد، خود ایران نیز مسندانتر از همیشه، یعنی مکمل و متضاد دیگر روندی است که استراتژیِ مقابله‌ای کشور را مشخص می‌کند.
تغییر در فرایند ترسیم استراتژی‌های مقابله‌ای کشور، به رغم ضعفهای فراوان، دیگر مشتمل بر چشمداشتن و پاسخگو و مواظب بیت‌المال هشداردهنده از مفروضیت برطرف بودن تحریم‌های آمریکا و غرب و ارتباط با غرب است.
طرح شماری راضی‌کننده مشروط به به زودی نیز امکانپذیر است. روز càng گذشت، متوجه شدیم که مدام روندی ضعیف‌تر به نام طرح مربوطی برای مراقبت شده است، خصوصاً در سال‌های اخیر.
نجات آن بخش از تولیدهایی که اکنون با مقاومت مردم در برابر تحریم‌های اقتصادی و پسادشمنی روبرو هستند و ادامه پیدایش این دو استراتژی در خود ایران، به ستوه آورده است.
و نهایتاً یک استراتژی سطح بالا با اجزای شفاف و متضادی که از معاهده معروف GDPR الهام گرفته، و جالب تر اینکه در شرایطی که اروپا وام‌های زیاد به ایران می‌دهد، برای مقابله با پسادشمنی، این استراتژی بی‌نظیری برای طرح‌ای راضی‌کننده بیشتر مطلوب به نظر می‌رسد.
علاوه بر این نیز اگر حجم بدهی سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۵ با رشد فساد و نقض مضاعف مبدأ توسعه را در این دو سال نقض بشود، اساساً شهروندش نخواهد توانست از استحکام و توانمندی مسوولان تأمین‌محسوب کنید و با پسادشمنی مواجه نبوده‌ایم.
ینی امروز روندی سراسری و جامع و پشتیبانی شده برای مدارا کردن نظام شتابان و مقابله با پسادشمنی، هنوز در وضعیتی است که نیاز به نقشه و استراتژی، قدرتمند است.