**شاهنامه، حماسه ملی ایرانیان، حقیقت تاریخی و فرهنگی**
درrespondیشدن به این پرسش که چرا شاهنامه حماسۀ ملی همۀ ایرانیان است، شاهنامهشناس سجاد آیدنلو خاطرنشان میکند که شاهنامه، به زبان ملی فارسی نوشته است. این نکته مهم است زیرا سؤال برای فهم ارزش şahنامه در عرصه ملیگرایی مهم است. آیدنلو میگوید که صفت «رسمی» برای فارسی فقط یک صفت قانونی است، نه ملی. این نشان میدهد که وجه ملی برای زبان فارسی از عملکرد و رویکرد همۀ ایرانیان در طول تاریخ اخذ شده است.
شاهنامه گزارش منسجم، متوالی و وحدتمند تاریخ ملی یا داستانی ایران است که در بخشی از آن تاریخ واقعی ایران را گزارش میدهد. در این تاریخ ملی یا روایی یا واقعی، همۀ ایرانیان با هر لهجه و منطقهای مشترک هستند. مهم است که رستم نمونۀ اعلای جهانپهلوانی برای ایرانیان بوده است و در سوگ سیاوش نگریستهاند. این نشان میدهد که شاهنامه یک وجه مشترک برای ایرانیان دارد و در هر کجای دنیا که بودهاند و هستند، شاهنامه را بهنوعی ایراننامه میبینند.
فردوسی در شاهنامه از بسیاری از شهرها و روستاها و نواحی ایران نام برده است و برخی از این نواحی نقش تعیینکنندهای در داستانها دارند. بخشی از آداب و آیینها و بهاصطلاح اجتماعیات ایران پیش از اسلام که امروز هم بین ایرانیان محترم است و اجرا میشود، مثل جشن نوروز، در شاهنامه به یادگار مانده است. همچنین تأثیر بسیار گسترده و گسترده شاهنامه در استانهای و نواحی مختلف ایران، خارج از خراسان، البته نه فقط در بین قشری خاص، بلکه در بین اصناف مختلف مردم.
غیر از اینکه شاهنامه را یک شاهکار ادبی در نظر بگیریم، باید بگوییم که این اثر پدیدهای فرهنگی و تاریخی مهم است. این اثر نشاندهنده ای از سنت ادبی و تاریخی ایران است. اما این اثر نه فقط برای ایرانیان، بلکه برای همه مشاغل و طبقات مختلف به فردوسی و شاهنامه گرایش داشته است.