دانشگاه‌های نوآور و کارآفرین در آینده باید از مهارت‌های مؤثری برای تعامل سازنده با مخاطبان مختلف از جمله شرکت‌های دولتی و خصوصی، دولت‌ها و همچنین دانشجویان برخوردار باشند تا بتوانند بیشترین بهره وری را در عملکرد خود نشان دهند. این موضوع در گزارش دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید شده است که محققان آن دانشگاه پس از ۵ سال کار تحقیقاتی و گردآوری نظرات از صنایع مختلف مدل جدیدی از مدیریت راهبردی دانشگاه‌های نوآور و کارآفرین ارائه دادند که نتایج این کار در مجله Journal of the Knowledge Economy به چاپ رسیده است.
یکی از مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق، این است که مدل‌های قدیمی مانند مارپیچ سه گانه (Triple-Helix) اثربخشی لازم را در فضای حکمرانی نداشته و در این تحقیق مدل جدیدی برای مدیریت دانشگاه‌های نسل آینده پیشنهاد شده است. این مدل با مطالعه تطبیقی از ۵۵ دانشگاه دنیا (از رتبه ۱ تا هزار با تنوع جغرافیایی) و تحلیلی از سیاست‌های آنها ارائه شده است.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های این تحقیق، بررسی نقش نهادهای تامین مالی (مانند صندوق‌ها و بانک‌ها) و تأثیر سندیکاها، تشکل‌ها و سازمان‌های واسط در افزایش اثربخشی بازیگران نظام علم و فناوری و به ویژه دانشگاه‌ها است. این مؤسسات می‌توانند نقش شبکه‌سازی و ارتباط بین دانشگاه‌ها و ارکان متنوع جامعه را در اقتصاد دانش‌بنیان تا حد زیادی ارتقاء دهند.
این تحقیق همچنین راهبردها و بینش‌های ارزشمندی را برای دانشگاه‌ها از منظر تنظیم راهبرد و سازمان‌دهی بازاریابی توانمندی‌های علمی-فناوری دانشگاهی ارائه می‌دهد. در این تحقیق علاوه بر ارائه بنیان‌های نظری، راهکارهای عملیاتی مانند چگونگی تقویت سکوهای اجتماعی در بستر دیجیتال برای ارتباط موثر دانشگاه‌ها با صنعت، سازوکارهای بازاریابی توانمندی‌های دانشگاه‌ها و دیجیتال مارکتینگ، تاسیس شرکت‌های فناورانه و پژوهشگاه‌های مشترک نیز ارائه شده است.
نتایج این تحقیق اخیرا در مجله Journal of the Knowledge Economy با عنوان زیر به چاپ رسیده است. این تحقیق با حمایت دانشگاه صنعتی امیرکبیر در طی سال‌های گذشته انجام گرفته است. در واقع این دانشگاه به عنوان مادر دانشگاه‌های صنعتی کشور، دسترسی به این حجم و تنوع از داده‌های صنایع را در این پژوهش امکان‌پذیر کرده است.
در این گزارش از تکامل مدل‌های مدیریت دانشگاه‌های نوآور و کارآفرین یاد می‌شود. همچنین به رول‌های مختلف مدیریتی و کارامدی اشاره شده است که در مدیریت این دانشگاه‌ها از اهمیت برخوردار است. حدود ۵۵ دانشگاه جهان را در لیست این تحقیق قرار داده‌اند و برخی از این دانشگاه‌ها متعلق به کشور ایران هستند.
امروزه دانشگاه‌ها با چالش‌های بسیاری مواجه هستند. یکی از چالش‌های مهم این موضوع است که دانشگاه‌ها باید میان ارائه خدمات آموزشی و تحقیقاتی با فرصت‌های تجاری و صنعتی خود در تعامل باشند. این مشکل به وجود آمدن تعارض بین ارزش‌های دانشگاهی با ارزش‌های کارآفرینی می‌انجامد.
دانشگاه‌های نوآور و کارآفرین در آینده باید از مهارت‌های مؤثری برای تعامل سازنده با مخاطبان مختلف از جمله شرکت‌های دولتی و خصوصی، دولت‌ها و همچنین دانشجویان برخوردار باشند تا بتوانند بیشترین بهره وری را در عملکرد خود نشان دهند. به همین دلیل این دانشگاه‌ها باید در کاهش ابهامات راهبردی و افزایش توسعه قابلیت‌های حل مسأله‌ای خود کارکرد کنند. همچنین باید در مدیریت موانع حقوقی و ایجاد سازوکارهای لازم برای کاهش موانع کاربری و واکاوی چالش‌های مربوط به کارآفرینی خلاق درون‌دانشگاهی فعالیت کنند.
از مهم‌ترین یافته‌های این تحقیق است که یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریت دانشگاه‌ها در آینده، رویکرد خدمات لیمیتد باید باشد. رویکرد خدمات لیمیتد با هدف ویژه‌ای طراحی شده است که مسأله هایی مانند تعامل با فرصت‌های واحدها و تعامل با نهادهای نوآور و کارآفرین ایجاد شده است. این موضوع به کاهش ابهامات راهبردی و افزایش توسعه قابلیت‌های حل مسأله‌ای دانشگاه‌ها می‌انجامد.
یکی از مهم‌ترین خطرات بروز اختلال در سازوکارهای اجتماعی و کمک‌های آشکار به دانشگاه‌ها برای شیفت زود گذر از سیستم‌های عملکردی سازمانی است. هم اکنون تفکری است که در حال حاضر در بسیاری از دانشگاه‌ها در دستور کار قرار ندارد.
البته باید توجه داشت که ایجاد مدل‌های نوین برای مدیریت دانشگاه‌های نوآور و کارآفرین، مهم‌تر از هر عاملی دیگری است. این مدل‌ها باید در تامین محرک‌های اخلاقی و هوشمند برای عمل کردن به چالش‌های قانونی و همچنین افزایش کارایی، در دانشگاه‌ها و امکان‌پذیر شود.
مارس 2023