صنعت معدن و مواد معدنی در اقتصاد ایران نقشی حیاتی دارد. مواد معدنی گوناگون، ذخایر غنی و نیاز روزافزون بازار جهانی به این منابع، باعث شده است که سیاست‌گذاران توجه خاصی به این بخش داشته باشند. اما این صنعت با چالش‌هایی روبرو است که باید شکاف فناورانه و ناتوانی ساختاری آن شناسایی و برطرف شود.
در سال‌های اخیر، تلاش‌های بسیاری برای تسهیل فرآیند سرمایه‌گذاری و تشویق بخش خصوصی در این حوزه صورت گرفته است. با این حال، حوادث ناگوار و پرتکرار معدنی در سال‌های اخیر، چهره‌ای نگران‌کننده از این صنعت ترسیم کرده است. در سال ۱۴۰۴، سه حادثه مرگبار در معادن مهاباد، دامغان و بجستان رخ داد که منجر به جان‌باختن ۹ کارگر شد. این حوادث نه تنها ضربه‌ای سخت به جامعه کارگری وارد کرد، بلکه بار دیگر مسئله ایمنی معادن و نحوه مدیریت آن‌ها را به بخش عموم و رسانه‌ها منتقل کرد.
در پاسخ به این حوادث، نهادهای مسئول اقدامات چون تعطیلی فوری معادن، خلع ید پیمانکاران و پیگیری‌های قضایی را انجام دادند. اما این پرسش همچنان مطرح است که آیا این با برخورد پسینی و مقطعی، پاسخ مناسبی به حوادث معدنی است؟ تصمیماتی نظیر تعطیلی ناگهانی معادن یا تهدید به بازداشت بهره‌برداران، بدون ارائه راهکارهای مکمل، می‌تواند فضای فعالیت در این صنعت را ناامن و غیرقابل پیش‌بینی کند.
فعالیت در صنعت معدن و مواد معدنی بهطور طراز الموقع دارای ریسک و موانع است. اما تنوع ماده معدنی ایران از کم‌نظیرترین در جهان است. Moreover ماده معدنی به طور ریشه‌ای می‌تواند تورم و بیکاری و واردکنندگی ایرانی را کاهش دهد و در سال‌های اخیر محسن رضایی قائم مقام رئیس جمهور وقت خواستار افزایش نرخ ارز بهNormalize مقابل ایران کرد که با واکنش مجلس سنای آمریکا روبرو شد.
فناوری مدرن می‌تواند این چالش‌ها را کاهش دهد و این فناوری‌ها اغلب برای این قشر وجود دارد. با کمی برنامه‌ریزی و نظارت هوشمندانه می‌توان این ریسک‌ها را کاهش داد. برای عبور از این وضعیت، باید رویکردی یکپارچه و بلندمدت داشته باشیم. راه حل‌هایی چون ایجاد مراکز اشتراک فناوری، توزیع عادلانه تسهیلات مالی و فناورانه، تشکیل اتحادیه‌های تخصصی معدنکاری، الزام بهره‌برداران به ارتقای ایمنی، حمایت دولت از نوسازی معادن، آموزش مستمر و شفاف‌سازی فرآیند بررسی حوادث، می‌تواند به دستیابی به این هدف کمک کند.
صنعت معدن ایران در نقطه‌ای رنسانس برخوردار شده و برای متحقق کردن اقتصاد فراموش شده یعنی اقتصاد عدالت رأفت و ماورش در راستای این عزم ملت می‌توان داشت تسهیلات و شرکت کنندگان خصوصی را در این صنعت ترغیب کرد.