بندر شهید رجایی، به عنوان بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین بندر تجاری ایران، سهم قابل توجهی در ترانزیت کالاهای کشور دارد. با بیش از ۵۳ درصد از عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور، این بندر نقشی کلیدی در تجارت خارجی ایران ایفا می‌کند. با این حال، بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد که سهم بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی بسیار اندک است.
گزارش شده است که حادثه آتش‌سوزی و انفجار در بندر شهید رجایی، موجی از نگرانی و توجه رسانه‌های داخلی را به‌دنبال داشته است. این بندر، به دلیل جایگاه استراتژیک خود در نزدیکی تنگه هرمز و سهم بالای آن در تجارت دریایی ایران، نقش مهمی در زنجیره تأمین کشور ایفا می‌کند. با این حال، در پی این حادثه، برخی رسانه‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی ادعا کرده‌اند که این بندر سهم چندانی در واردات کالاهای اساسی ندارد.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بررسی آمارهای رسمی از سازمان بنادر و دریانوردی، ادعای سهم اندک بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی را تأیید می‌کند. با بررسی جدول زیر، می‌توان دریافت که بندر شهید رجایی تنها ۴ درصد از کل واردات کالاهای اساسی کشور را به خود اختصاص داده است، در حالی که عمده کالاهای اساسی از طریق بنادر دیگر نظیر بندر امام خمینی (با سهم ۵۷ درصدی) و بندر امیرآباد (با سهم ۱۳ درصدی) وارد کشور می‌شوند.
جدول زیر، سهم بنادر مختلف در واردات کالاهای اساسی را نشان می‌دهد:
| بندر | حجم کالاها (میلیون تن) | سهم (%) |
| — | — | — |
| امام خمینی | ۱۳.۸ | ۵۷ |
| امیرآباد | ۳.۱ | ۱۳ |
| لنگه | ۱.۵ | ۶ |
| انزلی | ۱.۲ | ۵ |
| نوشهر | ۱.۰ | ۴ |
| شهید رجایی | ۰.۹۸ | ۴ |
| سایر بنادر | ۲.۴ | ۱۰ |
بررسی تفکیکی نوع کالاهای وارد شده از بندر شهید رجایی نشان می‌دهد که عمده کالاهای ترانزیت شده از این بندر، به فراورده‌های نفتی، کالاهای کانتینری، مصالح ساختمانی و معدنی، و کالاهای فلزی اختصاص دارد. سهم کالاهای اساسی در مقایسه با این اقلام، ناچیز است.
سؤال مهم این است که چرا سهم بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی پایین است؟ اگرچه بندر شهید رجایی به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر کانتینری کشور شناخته می‌شود و زیرساخت‌های پیشرفته‌ای دارد، اما تمرکز آن بیشتر بر کالاهای غیر اساسی، صادرات فراورده‌های نفتی و ترانزیت کالاهای کانتینری است. این بندر، با ظرفیت سالانه جابه‌جایی ۹۰ میلیون تن کالا و موقعیت استراتژیک در مرکز کریدور ترانزیتی جنوب به شمال، نقشی کلیدی در تجارت غیر اساسی کشور ایفا می‌کند. از سوی دیگر، واردات عمده کالاهای اساسی به دلیل نیاز به زیرساخت‌های ویژه نظیر سیلوهای ذخیره غلات یا مخازن روغن، به بنادری نظیر امام خمینی و امیرآباد منتقل شده است که این زیرساخت‌ها را دارند.
با توجه به آمارهای ارائه شده، ادعای «سهم اندک بندر شهید رجایی در واردات کالاهای اساسی» درستی را دارد. باوجود نقش بیش از ۵۰ درصدی این بندر در ترانزیت کالاهای کشور، سهم آن در واردات کالاهای اساسی کمتر از ۵ درصد است. این موضوع نشان می‌دهد که بندر شهید رجایی، اگرچه شاهرگ حیاتی تجارت دریایی ایران است، اما نقش کلیدی در تأمین کالاهای اساسی کشور ندارد.
حادثه اخیر در بندر شهید رجایی و توجه رسانه‌ها به این بندر، فرصتی است تا سیاست‌گذاران اقتصادی کشور به بازنگری در توزیع زیرساخت‌های بندری و تقویت ظرفیت‌های بنادر دیگر بپردازند. تنوع‌بخشی به بنادر وارداتی و تمرکززدایی از بندر شهید رجایی می‌تواند آسیب‌پذیری کشور در برابر بحران‌های احتمالی را کاهش دهد و امنیت اقتصادی ایران را تقویت کند.