اظهارات طرف آمریکایی در مورد حق غنیسازی ایران به طور ناگهانی به یک معضل جدی در مذاکرات ایران و آمریکا تبدیل شده است. این اماکن سخنان پیچیدهای در دوره مذاکرات ایجاد کردهاند و حتی فرآیند دیپلماتیک را کند کردهاند. آیت الله خامنه ای در مراسم سالگردگذشت سیدابراهیم رئیسی و سرنشینان پرواز ریاست جمهوری از این مسئله صحبت کردند و اعلام کردند که ایران به هیچ عنوان حق غنیسازی را از دست نمیهد.
ایران به عنوان یک کشور طرفدار صلح، ثبات و امنیت در منطقه است و در حال پیشرفت است. ایران در سالهای پیش از این به هیچ کشوری حمله نکرده است و اقتدار نظامی دارد. در صورت به هم ریختن امنیت ایران، میتواند از خود دفاع کند. ایران در حال حاضر مشغول مذاکره با آمریکا است و وزیر خارجه کشورهای اروپایی را به آغاز فصلی نو در مناسبات دعوت میکند. تامین امنیت و ثبات موضع اصولی ایران است.
ایران از داخل آمریکا به ترامپ فشار میآورد که ایران نباید غنیسازی داشته باشد. ایران هم محکم جلوی آنها ایستاد و در سطوح مختلف پاسخ آمریکاییها را داد که آخرین مورد صحبتهای رهبری بود. ایران حاضر به اعتمادسازی در این حوزه است و میتواند در قبال رفع تحریمها، برنامه خود را محدود کند و کاهش دهد. سانتریفیوژهای پیشرفته را کنار بگذارد و به محدوده برجام برگردد. اما اصل غنیسازی را حاضر نیست کنار بگذارد. دلایل آن هم روشن است.
در این مسیر، جنگی هم رخ نخواهد داد، چون هر چه ترامپ رشته است را پنبه خواهد کرد. آمریکا میتواند آسیبهای جدی به ایران وارد کند، اما در مقابلش ایران هم توانایی لطمه زدن به آمریکا را دارد. از طرف دیگر، آمریکا به دنبال طرح ابراهیم است و اینکه اسرائیل بتواند یک حلقه امنیتی دور خود داشته باشد. علاوه بر اینکه ترامپ قصد تجارت با کشورهای عربی منطقه خلیج فارس را دارد. دیدیم چه قراردادهایی بسته شد و چقدر سرمایه با خود به آمریکا برد. تمام اینها با جنگ تحتالشعاع قرار میگیرد. طرح آنها برای امنیت اسرائیل هم از بین میرود.
اگر ترامپ وارد جنگ شود، فضا را برای استفاده رقبایش باز میکند. فضا برای مانور چین، روسیه و حتی اروپا باز میشود. هر کدام از آنها میتوانند وارد رقابت شوند. در نتیجه دنبال جنگ با ایران نیست. دنبال این است که ایران را به شکل محدودی وارد مراودات تجاری در منطقه کند، اما نه به اندازهای که دست برتر را نسبت به اعراب پیدا کند.
در چنین فضایی که ترسیم کردم، معتقدم راهی پیدا خواهد شد که ایران هم بتواند در عین توافق با ایالات متحده، غنیسازی خود را ادامه دهد. اما تحت کنترل و نظارتهای بیشتری که آژانس اعمال میکند یا طرحهای مشارکتی با کشورهای منطقه که مطرح شده است. آنچه من از این کشمکشها میبینم، حرفهایی برای بستن دهان مخالفان جدی مذاکره در دولت و کنگره، لابی اسرائیل و تلاش برای راضی نگه داشتن آنهاست. اما در نهایت مصالحه اتفاق خواهد افتاد.