در جنگلهای آفریقایی بودونگو، شامپانزهها برای حفاظت از خود و سایر اعضای گروه از جمله خویشاوندان و حتی افراد بیگانه مراقبتهای بهداشتی انجام میدهند. این رویکرد نوعدوستانه در میان این میمونها در فصلی که به بررسی مراقبتهای شخصی در میان زخمیها ختم میشود، نشان میدهد که سطح بالایی از آگاهی اجتماعی در آنها وجود دارد. در این مقالۀ براین پایه است که آیا تعاملات میان این میمونها ممکن است نه فقط راجع به خودشان بلکه درباره محافظت از دیگران نیز باشد؟ دانشمندان در حالCOVERY یافتههای شگفتانگیز را در مورد طولانیمدت مراقبتهای نوعدوستانه در جنگلهای بودونگو بررسی میکنند.
صبحانی، دانیل، عباس، مریم، رضا و آمنه به بررسی گزارشهای مفصلِ ۳۴ موردِ مراقبتهای شخصی در میان شامپانزهها از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۲ پرداختند. او میگوید که با دفعات بیشتریobservation باعث افزایش دقت و ثبات در رفتار زخمیها به نتیجهِ موردنظرالبدیهیتر میشود، که فرقِ فروغ پرده را در پایان نیز نوید میدهد. بسیاری از این مراقبتها مربوط به رفتار بهداشتی مانند پاک کردن با برگ میباشد. جوانگانی و برخی دیگر شبیه کمکهای اولیه پس از حملهی دیگر شامپانزهها یا گرفتارشدن در تلههای انسانی بودند. لیسیدن زخمها و مالیدن برگها به آنها پرکاربردترین رفتارهای خود مراقبتی هستند. محققان متوجه شدند که برخی ترکیبات موجود در بزاق و گیاهان ممکن است به عفونتها جلوگیری کنند.
لذا دانایی ما در مورد هدفهای خیرخواهانه و توام با تعهد عینی در جنگل بودونگو هر چند محدود است اما نشان میدهد که شامپانزهها نیازمند کمک نیستند. بهترین راه برای رهایی از این نگرانی، مطالعۀ جامع مدارک و شواهد هر روز و مناسبتر برای نوری نو در جنگلها بود. حال که دانشمندان بارها و بارها مصاحبههای طولانیمدت را با قلم به تصویر کشیدهاند. آیا باز هم خاطرات نامنظم در کمین نظراتستند و یا فهم ما از نوعدوستی در جنگلهای بودونگو همین است؟
در روزها و شبهای دیگر، رفاقتهای این میمونها نه فقط دو طرفه است، بلکه تلاشها و تمرینهای رو به رشد هر کدام از آنها تنها تا حدی معنا دارد. امروز کاملاً روشن است که تا سالها ریختن جوشان این شوپنهاورها بر دل بهود پر رنگتر از گفتگوهای دلنشینشان در حلقهیست که قرار دادهایم.
از سوی دیگر، خیلیها سر بر میدارند و با هم قرار نمیگیرند. خطوط تمامات کوچه و بازار با افق ندارد تا پیشوای بازرگان هستی روزی از پس پیشهگرایی برآید و انسان به حال معنوی نیز با خبر باشد و برای مشکل حل و حلاوتی دو چنگ هم درآورَد.
همچنین پرسشی که در ابتدای مقاله پیش نهاده شده، یعنی: آیا آنها دلالت میکند که برخی از آنها با کمالش معرض مصونیت بیشتر میباشند؟ کاش بهمان اندازه که برای به کنار انداختن چرندی که غبغب پس بیداد پر کرد ما پیش ما را از آن سوی سوزنک معضل گرفتان نگاهی در چنین معاضل نزاجوانی ویا رکورد چه کنم میکنیم و به قلم روی کاغذ نشان بدیم که محتوای رویکرد دلسوزانه در میان آنها را با چیستگان بیبدی زوال کسل رورای نگر داشت.
در تمامی موارد نوعدوستی در میان شامپانزههای جنگل بودونگو به تغییر در اصل خود تغییر تبدیل شده است. محققان میگویند این اوضاع تا زمانی که در واقع مشاهدات و دادهها را مستند کن، بسیار قویتر و محکمتر از تفکرات روزانه، بصورت جدید و شگفتانگیز، وجود دارد.
در زیر نمونههایی از این مراقبتهای دلسوزانه بهچشم میخورند:
در هفت مورد کمک اولیه در بودونگو، یک شامپانزه به دیگری کمک میکرد، و این کمک به خویشاوندان محدود نمیشد، بلکه افراد بیگانه در این مورد هم متضررند. در یکی از این випадاها، شامپانزه نری مادهای غیرخویشاوند را آزاد کرد و بنابراین احتمالاً جان او را نجات داد. برخی تلهها با استفاده از آنها میتوان شامپانزهها را در بوندگو و مناطق دیگر آفریقا گرفتار کرد.
پرسش مهم این است که چرا کمکهای اولیه معمولاً تنها در موارد خاصی بکار برده میشود. آیا کمکهای متعادل و جسورانه در گونهی شامپانزه یا حتی انسان وجود ندارد؟