زوال عقل: چگونه ژن‌های ما ممکن است بر عملکرد مغزمان تأثیر بگذارند
زوال عقل یا دمانس، یک چالش بزرگ سلامت جوامع در حال پیر شدن است. این اختلال که عملکرد مغز را کاهش می‌دهد، کیفیت زندگی فرد و خانواده‌اش را درآورده می‌سازد. محققان سال‌هاست در تلاش هستند عوامل مؤثر در بروز این بیماری را شناسایی کنند تا مسیر‌های پیشگیری یا درمان را هموار کنند. یکی از عوامل احتمالی که توجه پژوهشگران را به خود جلب کرده، نقش ژن‌های مرتبط با تنظیم آهن در بدن است.
ژن HFE، مسئول تنظیم سطح آهن در بدن است. یکی از انواع رایج این ژن، H ۶۳ D نام دارد که در میان مردم نسبتاً شایع است. در حالی که داشتن تنها یک نسخه از این ژن معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، برخی افراد دارای دو نسخه از آن هستند. همین تفاوت ژنتیکی، می‌تواند بر فرآیند‌های سلولی و عملکرد مغز اثر بگذارد. بررسی رابطه این ژن با زوال عقل می‌تواند به درک بهتر مکانیزم‌های بیماری کمک کند.
پژوهشگران یک مطالعه مشترک در استرالیا انجام داده‌اند و با استفاده از داده‌های مطالعاتی یکی از پروژه‌های بزرگ به نام ASPREE، بررسی کردند که آیا نوع خاصی از ژن HFE در بروز زوال عقل نقش دارد یا نه. روش انجام این تحقیق مبتنی بر تحلیل داده‌های یک مطالعه گسترده بر روی بیش از ۱۹ هزار فرد سالمند در استرالیا و آمریکا بود. این داده‌ها ابتدا برای بررسی تأثیر آسپرین کم‌دوز بر سلامت سالمندان جمع‌آوری شده بودند، اما اکنون منبع ارزشمندی برای پژوهش‌های دیگر از جمله ژنتیک و پیری مغز شده‌اند.
نتایج این بررسی‌ها نشان دادند مردانی که دارای دو نسخه از ژن H ۶۳ D بودند، بیش از دو برابر بیشتر از مردان عادی دچار زوال عقل می‌شدند. اما در زنان، چنین افزایشی دیده نشد. این موضوع نشان می‌دهد که سازوکار‌های دیگری در مغز فعال می‌شوند که هنوز به‌درستی شناخته نشده‌اند. به همین دلیل، بررسی‌های بیشتر برای درک دقیق‌تر این مسیر‌ها اهمیت دارد.
اهمیت این یافته‌ها در آن است که با شناسایی مردان دارای این ژن، می‌توان خطر ابتلای آنها را زودتر پیش‌بینی کرد و راه‌هایی برای پیشگیری طراحی کرد. از آنجا که ژن HFE در بسیاری از کشور‌ها در آزمایش‌های روتین بررسی می‌شود، این امکان وجود دارد که بررسی دقیق‌تر آن در مردان، به‌عنوان ابزاری برای تشخیص زودهنگام زوال عقل استفاده شود.
با توجه به اهمیت این موضوع، چه повинні در نظر داشته باشیم؟ این که ژن‌ها بر عملکرد مغزمان تأثیر می‌گذارند و ما می‌توانیم با شناسایی ژن‌های خاص، خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش دهیم. Frage