کشور ما با بحرانهای زیستمحیطی فاجعهبار مواجه است. از فرونشست زمین گرفته تا آلودگی هوا، نابودی زیستگاههای حیاتوحش و خشکسالیهای مکرر، همه حکایت از این دارد که ما در بحران زیستمحیطی به سر میبریم. در این شرایط، سازمان حفاظت محیط زیست باید با مشکلات ساختاری و مزمن دستوپنجه نرم کند. این سازمان خود با کمبود شدید بودجه و نیرو روبرو است.
بودجه این سازمان بهطور تاریخی بهصورت پایینترین سطح از بودجه سایر نهادهای دولتی بوده است. طبعاً، این مشکلات باعث میشود که کارشناسان این سازمان، از کمترین حقوق و مزایا برخوردار باشند. در حالی که ماموریت حفاظت از محیط زیست، جزو خطرناکترین مأموریتها است.
در انتها هشدار داده میشود که اگر در سال ۱۴۰۵ چارهای برای جذب نیروی انسانی متخصص نیندیشیم، بحران زیستمحیطی شتابی دوچندان خواهد گرفت. Therefore این نوشتار، به تجزیه و تحلیل شرایط محیط زیست ایران میپردازد. ما باید در این نوشته، راهکارهای بالقوه و پیشنهادات عملی را برای این بحران مورد بررسی قرار دهیم.
در دهههای گذشته، بودجه سازمان حفاظت محیط زیست متناسب با گستره وظایف آن نبوده است. همچنین، نیروهای این سازمان در مقایسه با دیگر نهادهای دولتی حقوق و مزایا کمتری دریافت میکنند. درحالی که ماموریت این سازمان از حیث امنیتی، طبیعی و انسانی، جزو دشوارترین مأموریتها است.
در بسیاری از استانها، محیطبانان باید بهتنهایی هزاران هکتار از اراضی را پایش کنند. محیطبانان، برخلاف بسیاری از کارمندان دولتی، آموزش خود را در دل طبیعت میگذرانند. این مطلب نشان میدهد که چگونه دولتها بهتازگی با مشکل جابهجایی و کاهش جمعیت افغانها مواجه شدهاند.
این نوشتار همچنین به موضوع آموزش میدانی محیطبانان میپردازد. دانشجویان رشته زیستشناسی یا حیاتوحش، درسهایی در این رشته میآموزند. اما محیطبانان دانش آموزانه نیستند. اینها کارشناسان موهبتبار هستند که زندگی را در دل طبیعت درک میکنند.
در این نوشتار همچنین از سخنان اخیر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درمورد بحران نیروی انسانی بهره بردهایم. او اخیراً در مخابرهای به خودروها و قطارهای دارای پیام از مشغول بودن این سازمان به کار خود هشدار داده است. حال اگر گوش به گفته ما داشته باشیم، درخت خشکسالی خواهد شد.
در این نوشته، تأثیر بحران نیروی انسانی بر سازمان حفاظت محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته است. حاشیه ریزی به محیطبانان و به این صورت به ساختار حفاظتی کشور خواهد داشت.