در틴دτικه
غذای سالم، یک موضوع جهانی است که برای حفظ سلامت و ایمنی، اهداف مهمی دارد. در این گزارش، اهمیت توجه به ایمنی غذا، عوامل با خطر مرتبط با آن، روش‌های عملی برای انتخاب و مصرف غذای ایمن، و چالش‌های مهم در ایران مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
غذای سالم نه تنها برای فردی محسوب می‌شود، بلکه یک موضوع جهانی است که نیازمند آگاهی، پیشگیری و برنامه‌ریزی دقیق است. گزارش سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد که سالانه حدود ۶۰۰ میلیون نفر به دلیل مصرف غذای ناایمن در جهان به انواع بیماری مبتلا می‌شوند و حدود ۴۲۰ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند.
بیماری‌ها بهسبب غذای ناایمن یک مشکل جهانی است
بیماری‌های ناشی از غذای ناایمن، شامل طیفی از عفونت‌های حاد گوارشی (اسهال، استفراغ، دل‌درد شدید)، عفونت‌های انگلی، بیماری‌های ویروسی مانند هپاتیت نوع A، و در موارد خاص بیماری‌های مزمنی مثل سرطان کبد می‌شود. کودکان، سالمندان، زنان باردار و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر این بیماری‌ها دارند.
چگونه غذا باید انتخاب و مصرف شود؟
طبق توصیه‌های کارشناس تغذیه، رعایت نکات زیر برای انتخاب و مصرف غذای ایمن مهم است:
1. خرید از مراکز معتبر: از خرید مواد غذایی از دستفروش‌ها یا فروشگاه‌هایی که استاندارد بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، اجتناب کنید. بررسی بسته‌بندی و برچسب مواد غذایی نیز ضروری است.
2. شست‌وشوی صحیح مواد غذایی: میوه‌ها و سبزیجات باید قبل از مصرف با آب پاکیزه شسته و ضدعفونی شوند. همچنین باید حتما دمای مناسب برای نگهداری مواد غذایی رعایت شود.
3. تفکیک مواد غذایی خام و پخته: هیچ وقت از یک تخته برش یا یک چاقو برای تکه تکه کردن گوشت خام و مواد غذایی پخته و سبزیجات استفاده نکنید.
4. پخت کامل غذا: گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و غذاهای دریایی باید به طور کامل و در دمای مناسب پخته شوند.
5. نگهداری در دمای مناسب: غذاهای فاسدشدنی را ظرف ۲ ساعت بعد از پخت یا خرید در یخچال نگهداری کنید. تنظیمات دمای یخچال و فریزر هم برای نگهداری درست مواد غذایی ضروری است.
6. اجتناب از مصرف غذاهای کپک‌زده یا مانده: حتی اگر بخش کپک‌زده نان، پنیر یا میوه را جدا کنید، احتمال نفوذ سموم قارچی به سایر بخش‌ها وجود دارد. چنین غذاهایی نباید مصرف شوند.
چالش‌های مهم ایمنی غذا در ایران
ایمنی غذا یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامت عمومی در سطح جهان و ایران محسوب می‌شود. با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیک و توسعه استانداردهای بین‌المللی، هنوز میلیون‌ها نفر در سراسر جهان در معرض بیماری‌های ناشی از مواد غذایی قرار دارند. این وضعیت نشان می‌دهد که سلامت مواد غذایی هنوز در بسیاری از نقاط جهان ضعیف است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایمنی غذا در ایران از نگاه کارشناسان، ضعف یا فقدان نظارت کارآمد بر زنجیره تأمین غذا – از مرحله تولید تا مصرف -، تغییرات اقلیمی و خشکسالی که می‌تواند بر کیفیت محصولات影響 ببخشد، کاربرد نادرست کودهای شیمیایی، سموم دفع آفات و مواد نگهدارنده در کشاورزی و فرآوری و تحریم‌های اقتصادی است که بر واردات مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز برای تولید غذای سالم تأثیر دارد.
این عوامل می‌توانند سلامت مصرف‌کننده را به خطر بیندازند و زمینه‌ساز بروز بیماری‌های گوارشی، مسمومیت‌های غذایی و آسیب‌های مزمن شوند.