کابوس‌ها بیش از حد به‌عنوان یک اختلالی گذرا در خواب شبانه به نظر می‌رسند. اما اگر تجربه کابوسی را به‌ندرت ببینید یا هرگز چنین تجربه‌ای نداشته باشید، آیا به‌درستی به اثرات ناگوار کابوس‌های هفتگی فکر می‌کنید؟ داده‌های پزشکی نشان می‌دهند که کابوس‌های هفتگی با روند پیری سلولی سریع‌تر و افزایش خطر مرگ زودهنگام ارتباط دارند. این نتایج حتی در دوران کودکی دیده می‌شود و از مرزهای سن، جنسیت و قومیت فراتر می‌رود.
به گزارش نیوساینتیست، ابیدمی اوتایکو، متخصص عصب‌پزشکی از کالج سلطنتی لندن و گروهش، در پژوهشی تازه داده‌های مربوط به بیش از 183 هزار نفر را بررسی کرده‌اند. این افراد بین 26 تا 86 سال سن داشتند و در مطالعات بلندمدت سلامت عمومی شرکت کرده بودند. نتایج شگفت‌انگیز بود: احتمال مرگ زودهنگام پیش از 70 سالگی در کسانی که کابوس‌های هفتگی دارند، بیش از سه برابر بیشتر از افرادی است که به‌ندرت کابوس می‌بینند یا هرگز چنین تجربه‌ای ندارند. یافته‌ها نشان می‌دهد که تکرار کابوس، حتی از عواملی مانند سیگارکشیدن، رژیم غذایی ناسالم، چاقی یا بی‌تحرکی، شاخص دقیق‌تری برای پیش‌بینی مرگ زودرس است.
گروه پژوهشگران نتایج به‌دست‌آمده را در کنگره سال 2025 آکادمی نورولوژی اروپا در شهر هلسینکی، ارائه خواهند داد. برای سنجش دقیق‌تر پیری سلولی، طول تلومرهای کروموزوم‌ها را بررسی کردند. این ساعت‌های زیستی با هر بار تقسیم سلولی کوتاه‌تر می‌شوند و کوتاه‌بودن آنها با روند پیری در سطح سلولی پیوند دارد. این بخش از پژوهش شامل داده‌های حدود 2400 کودک نیز بود. والدین این کودکان بین 8 تا 10 سال، میزان کابوس دیدن فرزندان خود را گزارش کرده بودند. در بزرگسالان، سن زیستی نیز با استفاده از ساعت‌های اپیژنتیکی، نشانگرهای مولکولی پیشرفته، سنجیده شد.
یافته‌های تیم اوتایکو فقط به یک گروه محدود از جمعیت مربوط نمی‌شود. در تمام سنین، جنسیت‌ها و پیشینه‌های قومی، افرادی با کابوس‌های بیشتر، تلومرهای کوتاه‌تری هم داشتند. حتی در کودکان، کابوس‌های مکرر با نشانه‌هایی از پیری سلولی زودهنگام همراه بود. در بزرگسالان، روند پیری تسریع‌یافته می‌تواند حدود 40 درصد از افزایش ریسک مرگ زودرس را توجیه کند.
اوایل به نظر می‌رسد که ما کابوس‌ها را می‌توانیم به‌راحتی دور کنید. اما اگر تکرار کابوس‌ها را از سلامت ما در کفه یاری بگیریم، نباید به‌راحتی این موضوع را بی‌پاسخ بگذاریم. نخستین دلیل این است که افزایش سطح کورتیزول، هورمون استرس در بدن کسانی که کابوس می‌بینند، بالا می‌ماند. این افراد اغلب از خواب می‌پرند، درحالی‌که ضربان قلبشان بالا رفته و بدنشان در وضعیت هشدار قرار دارد. این واکنش گاهی از موقعیت‌های استرس‌زای روزانه هم شدیدتر است.
عامل دوم، اختلال در روند طبیعی خواب است. خواب نقش مهمی در ترمیم و بازسازی سلول‌ها دارد و زمانی که این فرآیند مختل شود، سلامت عمومی بدن تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. مطالعات پیشین نیز نشان داده‌اند که بی‌خوابی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و متابولیک مرتبط است.
خبر خوب این است که بسیاری از عوامل محرک کابوس اجتناب‌پذیرند. اوتایکو پیشنهاد می‌کند که افراد از تماشای فیلم‌های ترسناک پیش از خواب خودداری کنند و در صورت ابتلا به اضطراب یا اختلال‌های روانی دیگر، بر درمان اقدام کنند.
مطالعه‌ی وسیع‌تر و دقیق‌تر برای درک این ارتباط پیچیده، از طریق صورت‌جلسه‌ها یا آنها و ابزار هدفمند، می‌تواند کشف کنند که چه عواملی متعاقباً سبب شکل‌گیری کابوس‌های مکرر می‌شوند و چگونه آنها ممکن است به سلامت العامة ما تأثیر گذاشته باشند.