سد سه‌دره را فراموش کنید؛ چین ساخت بزرگ‌ترین سد برق آبی دنیا با ظرفیت سه‌برابر را آغاز کرد

برق تولیدی سد یارلونگ سانگپو فقط در تبت مصرف نمی‌شود، بیشتر آن به مناطق دیگر چین ارسال خواهد شد. نیروگاه‌های برق‌آبی با تکیه بر نیروی گرانش و جریان آب، توربین‌هایی را به حرکت درمی‌آورند که برق تولید می‌کنند. انرژی تولیدشده در دسته انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک قرار می‌گیرد، زیرا برخلاف سوخت‌های فسیلی، آلودگی مستقیم ایجاد نمی‌کند. البته این «پاکی» همواره موردبحث است، به‌ویژه وقتی صحبت از سدهایی با این عظمت به میان می‌آید.

با وجود اینکه چین سرمایه‌گذاری عظیمی در انرژی‌های نو انجام داده، همچنان به زغال‌سنگ وابسته است. کشوری که بیش از هر نقطه‌ی دیگری در جهان کربن‌دی‌اکسید تولید می‌کند، اکنون در تلاش است که با چنین پروژه‌هایی، چهره‌ی دیگری از سیاست‌های انرژی خود به نمایش بگذارد.

یارلونگ سانگپو از نظر مالی، یک غول تمام‌عیار است. تا اینجای کار، بیش از ۱٫۲ تریلیون یوان (نزدیک به ۱۶۸ میلیارد دلار) سرمایه جذب کرده که به‌مراتب بیشتر از هزینه‌ی ساخت سد سه‌دره است. اما این پروژه فقط شاهکار مهندسی نیست، پای سیاست و ژئوپولیتیک نیز وسط است. کشورهای پایین‌دست رودخانه، از جمله هند و بنگلادش، درباره‌ی اثرات سد بر جریان رود براهماپوترا نگران‌اند. رود یارلونگ سانگپو پس از خروج از چین، وارد شمال شرق هند و سپس بنگلادش می‌شود و در آن مناطق، براهماپوترا نام می‌گیرد.

پروژه یارلونگ سانگپو برای کشورهایی که بخش زیادی از آب شیرین خود را از این رود می‌گیرند، ممکن است به معنای کاهش جریان آب، بی‌ثباتی اکوسیستم و تهدید مستقیم امنیت آبی باشد. در دنیای امروز، رقابت بر سر آب به دغدغه‌ای جدی بدل شده است. تغییرات اقلیمی باعث خشکسالی‌های گسترده شده و همان‌طور که این روزها در کشور خودمان می‌بینیم، بحران آب دیگر فقط هشدار نیست، بلکه واقعیتی ملموس است.

پژوهشی که در سال ۲۰۱۸ انجام شد، براهماپوترا را به‌عنوان یکی از نقاط بالقوه درگیری بر سر آب شناسایی کرده بود؛ نقطه‌ای دقیقاً در مرز میان هند و چین، جایی که حالا یک ابرپروژه‌ی جاه‌طلبانه، همه‌چیز را در معادله تغییر داده است.