چه کسی تلویزیون‌های دوو و اسنوا را از کار انداخت؟ گروکشی شرکت چینی علیه شریک ایرانی؟

زومیت: کارشناسان می‌گویند اختلال تلویزیون‌های اسنوا و دوو نه خطای فنی ساده بلکه حاصل ارسال بدافزاری از سوی شرکت چینی برای تحت فشار گذاشتن شریک ایرانی‌اش است.

به‌نظر می‌رسد ماجرای از کار افتادن تلویزیون‌های اسنوا و دوو، تلاشی از سوی شریک چینی برای وادار کردن گروه انتخاب به بازگشت به قرارداد همکاری قبلی باشد؛ قراردادی که پس از توسعه‌ی لانچر بومی از سوی طرف ایرانی، کنار گذاشته شده بود.

 از روز جمعه سوم مرداد هر کسی تلویزیون اسمارت اسنوا یا دووی خود را آپدیت کرد با صفحه‌ی آبی یا مشکی ثابتی روی نمایشگر تلویزیون روبه‌رو شد. علت این اختلال چه بود؟ بررسی نشان می‌دهد این ماجرا ناشی از اختلاف گروه انتخاب با یک قطعه‌ساز چینی به‌نام KTC است. اختلاف بر سر چه چیزی؟

گفتنی است که تا لحظه انتشار این گزارش شرکت اسنوا به پیگیری‌های متعدد پاسخی نداده است.

بررسی‌ها از کارشناسان نشان می‌دهد که احتمالا منشأ اختلال گسترده‌ی تلویزیون‌های اسنوا و دوو به اختلاف میان گروه انتخاب و شرکت چینی KTC، یکی از تأمین‌کنندگان قطعات و نرم‌افزار، بازمی‌گردد. این اختلاف از یک سو ریشه در مسائل مالی دارد و از سوی دیگر، به تصمیم گروه انتخاب برای قطع همکاری با شرکت چینی و توسعه‌ی لانچر بومی خود مرتبط است.

همین تصمیم منجر می‌شود شرکت چینی با آپدیتی جدید به‌همراه یک بدافزار دسترسی ما به تلویزیون‌هایمان را قطع کند. این‌ها توضیحاتی است که احسان فدایی، کارشناس لوازم خانگی و چند منبع دیگر به زومیت می‌دهند.

خطر بیخ گوش دیگر تلویزیون‌های ایرانی

منابع مختلف به زومیت می‌گویند که شرکت KTC تامین‌کننده‌ی قطعات بسیاری از تلویزیون‌های ایرانی به‌شمار می‌آید و این احتمالا ترسناک‌ترین قسمت ماجراست؛ البته به‌نظر می‌رسد هنوز خطری دیگر برندهای ایرانی را تهدید نمی‌کند؛ اما شنیده‌ها حاکی از رایزنی برند انتخاب با وزارت صمت برای قطع سرور آن‌ها هستند تا KTC دیگر به‌روزرسانی نکند؛ بدین‌ترتیب دسترسی اینترنت تلویزیون‌های باقی شرکت‌های ایرانی هم که از همین شرکت خدمات دریافت می‌کنند، قطع خواهد شد؛ البته این موضوع فعلا در هاله‌ای از ابهام است.

احسان فدایی می‌گوید: «اگرچه برندهای ایرانی زیادی با این شرکت چینی در حال همکاری هستند؛ اما KTC آنها را تهدید نکرده؛ چراکه آن‌ها قرارداد خود را قطع نکرده‌اند. گروه چینی به شکل تهاجمی در اعتراض به اینکه چرا انتخاب دیگر تصمیمی به خرید قطعه از آن‌ها ندارد تصمیم به این کار علیه گرفته است.»

تلویزیون‌های ایرانی قطعاتی مثل پنل، اوپن‌سل و اصطلاحاً برنامه‌هایی که روی این سخت‌افزار باید سینک شود تا یک صفحه‌ی نمایشگر بالا بیاید از کشور چین تامین می‌کنند. مجموعه‌ی اسنوا و دوو هم شریکی در چین دارند که بخش نرم‌افزار و سخت‌افزار خود را از آن‌ها تامین می‌کردند.

– احسان فدایی، کارشناس حوزه لوازم خانگی

به‌گفته‌ی فدایی در سال‌های اخیر، برخی از برندهای بزرگ مانند ال‌جی و سامسونگ متهم به جمع‌آوری داده‌های مصرف‌کننده و انتقال آن‌ها به سرورهایی شده‌اند که بعضاً در اختیار مجموعه‌هایی تجاری یا حتی دولتی قرار می‌گرفتند. به همین دلیل، شرکت‌ها برای افزایش کنترل بر داده‌ها و ارتقای امنیت اطلاعات کاربران خود، به سمت توسعه‌ی لانچر اختصاصی حرکت می‌کردند.

پشت پرده بحران تلویزیون‌های اسنوا و دوو

آن‌طور که فدایی توضیح می‌دهد این اختلاف صرفاً فنی نمانده است؛ در گام دوم، مسائل مالی و صورت‌حساب‌های اقتصادی نیز به سطح تنش دامن زدند. این‌طور شد که شریک چینی پیام آپدیتی را برای لانچرهای قبلی خود که هنوز روی برخی تلویزیون‌ها فعال بود، فرستاد. ادامه‌ی ماجرا را فدایی شرح می‌دهد:

«کاربرانی که براساس این پیام، تلویزیون خود را به‌روزرسانی کردند، با مشکل جدی مواجه شدند: دستگاه فکتوری‌ریست، داده‌ها پاک و در بسیاری از موارد صفحه‌ی تلویزیون سیاه یا از دسترس خارج شد.»

در حال حاضر، به کاربران توصیه شده است که تلویزیون‌شان را به اینترنت وصل نکنند و هیچ آپدیتی انجام ندهند تا زمانی که تیم تحقیق و توسعه‌ی گروه انتخاب، بتواند با توسعه‌ی یک آپدیت مستقل، مشکل را از داخل حل کند.

یخچال‌های اسنوا و دوو ربطی به این اختلاف ندارند

با این که برخی مصرف‌کنندگان نگران یخچال و دیگر لوازم‌خانگی اسنوا و دوو بودند؛ اما این لوازم ارتباطی با پرونده‌ی تلویزیون ندارند و اگر با مشکلی در آن‌ها روبه‌رو شدید احتمالا ناشی از نوسان برق است. فدایی با اشاره به این موضوع می‌گوید:

گروه انتخاب مجبور است که به گونه‌ای با آپدیت داخلی این موضوع را حل کند. اگر نکند شریک چینی تا چند روز دیگر دوباره با شیطنت دیگری کار دیگری خواهد کرد.

– احسان فدایی، کارشناس حوزه لوازم خانگی

برای درست کردن اختلال تلویزیون‌ها چه کنیم؟

گروه انتخاب در این رابطه مصاحبه نکرد و فقط برخی منابع در این هلدینگ تاکید کردند که بخش بازرگانی در چین در حال حل کردن مشکل هستند. گفت‌وگو با بعضی از شعب اسنوا نشان می‌دهد که با دو اختلال روبه‌رو بوده‌ایم:

اگر در دسته‌ی دوم قرار دارید حتما باید با ۱۶۹۹ تماس بگیرید تا تلویزیون با حضور تکنسین تعمیر شود. یکی از اعضای تیم اسنوا می‌گوید: «پیشنهاد ما این است که به جای دستکاری تلویزیون و خارج شدن آن از گارانتی صبر کنید تا تکنسین تلویزیون را تعمیر کند.»

با این حال نمایندگی‌های اسنوا در برخی از استان‌ها نوشته‌اند که اگر عجله دارید از دکمه‌ی پشت تلویزیون (Joystick) وارد منوی تنظیمات شوید و با ریست‌کردن و سپس کانال‌یابی مجدد تلویزیون را به حالت قبل برگردانید. تاکید گروه انتخاب این است که فعلا به اینترنت وصل نشوید تا تلویزیون شما کار کند.

این خطر همیشه بیخ گوش ما بود

احسان فدایی تأکید می‌کند که ساخت لانچر داخلی اقدامی درست و ضروری بوده است؛ اما ضعف در پیش‌بینی واکنش شریک خارجی، نداشتن پروتکل مدیریت بحران و عدم کنترل کامل بر زیرساخت‌های نرم‌افزاری، باعث شد این اقدام ملی به چالشی بزرگ بدل شود.

این اتفاق نشان داد که خودکفایی در تولید یخچال و لاستیک دور یخچال، کافی نیست. در عصر اقتصاد داده، اگر کشوری به دنبال استقلال صنعتی واقعی است، باید در حوزه‌ی نرم‌افزار، پلتفرم و مالکیت داده هم استقلال داشته باشد. اگر صرفاً به سخت‌افزار بچسبیم و از استراتژی‌های اطلاعاتی غفلت کنیم، در بزنگاه‌ها دچار بحران‌های مشابه می‌شویم.

– احسان فدایی، کارشناس لوازم خانگی

فدایی برای توضیح ریشه‌های ارتباط ایران و چین در تولید لوازم خانگی تاکید می‌کند که کلاً نه در ایران که در بخش عمده‌ای از کشورهای دنیا تلویزیون جزو محصولاتی است که ارزش اقتصادی این را ندارد که یک شرکت همه‌ی قطعات آن را تولید کند.