نقشه مرکاتور برای ۴۰۰ سال جهان را فریب داد؛ اما آفریقا اکنون خواستار حذف آن است

قرن‌هاست که نقشه‌های مبتنی بر سیستم مرکاتور، تصویری از جهان را در کلاس‌های درس و کتاب‌ها به ما نشان داده‌اند که در واقعیت وجود ندارد. این نقشه گرینلند را هم‌اندازه‌ی آفریقا جلوه می‌دهد، در حالی که در واقعیت آفریقا ۱۴ برابر وسیع‌تر است. اکنون، آفریقا پرچم اعتراض را برافراشته تا این تصویر تحریف‌شده را برای همیشه از تاریخ جغرافیا کنار بگذارد.

به‌گزارش آی‌اف‌ال‌ساینس، اتحادیه آفریقا که متشکل از ۵۵ کشور عضو است، به‌تازگی از کارزاری حمایت کرده که قصد دارد نقشه مرکاتور را کنار بگذارد و آن را با نسخه‌ای دقیق‌تر جایگزین کند. این تلاش از سوی جامعه کارائیب، گروهی بین‌دولتی متشکل از ۱۵ کشور مورد حمایت قرار گرفته است.

گراردوس مرکاتور، نقشه‌نگار فلاندری، تصویر استوانه‌ای جهان را در سال ۱۵۶۹ ارائه کرد. در دوران اکتشافات و روشنگری، نقشه مرکاتور به ابزاری اصلی برای دریانوردی و سفرهای طولانی بدل شد و به‌تدریج راه خود را به کلاس‌های درس، کتاب‌های درسی و رسانه‌ها باز کرد. حتی نسخه‌ی ابتدایی گوگل مپ نیز بر پایه‌ی همین طرح ساخته شد، هرچند این برنامه اکنون زمین را به‌صورت کره‌ای دیجیتال نمایش می‌دهد و اعوجاع نقشه‌های مسطح را حذف کرده است.

نقشه مرکاتور پیامدهای چشمگیری به‌دنبال دارد. اروپا و آمریکای شمالی بسیار عظیم‌تر از اندازه‌ی واقعی خود به تصویر کشیده می‌شوند، در حالی که آفریقا و دیگر مناطق استوایی کوچک جلوه می‌کنند. برای مثال، گرینلند در این نقشه هم‌اندازه یا حتی بزرگ‌تر از آفریقا دیده می‌شود، در حالی که آفریقا ۱۴ برابر وسعت بیشتری دارد. بسیاری از کشورهای آفریقایی این موضوع را فراتر از یک خطای فنی می‌دانند و معتقدند که این نوع بازنمایی، دیدگاهی غرب‌محور از جهان ارائه کرده است که جایگاه آفریقا را کم‌اهمیت نشان می‌دهد.

به‌باور بسیاری از مردم آفریقا، از جمله اتحادیه قاره آفریقا، جلوه‌ی این قاره در نقشه مرکاتور بسیار ناعادلانه است. کارزارهایی در این قاره وجود دارد که استدلال می‌کنند نقشه مرکاتور باید با نقشه‌ای دقیق‌تر از جمله «ایکوال ارث» که در سال ۲۰۱۸ به وجود آمد، جایگزین شود.