به بهانه آغاز مهر پای صحبت معلمی جوان به نام ستایش ابراهیمی معلم پایه دوم شهرستان بندرماهشهر نشستیم که در اولین سال تدریسش، در فضایی دور از خانه و کاشانه به آموزش کودکان این مرز و بوم می پردازد.
۱. انگیزه اصلی شما برای ورود به حرفه معلمی، در چنین سن جوانی، چه بود؟ آیا رویای خاصی داشتید؟
از کودکی به دلیل اینکه در خانواده‌ای فرهنگی بزرگ شدم، با فضای مدرسه و معلمی آشنا بودم. همین باعث شد علاقه‌ام به این حرفه شکل بگیرد. از طرف دیگر، همیشه ارتباط خوبی با بچه‌ها داشته‌ام و حس می‌کنم کنار آن‌ها بودن برایم لذت‌بخش است. همین علاقه و آشنایی خانوادگی انگیزه اصلی من برای ورود به شغل معلمی شد.
۲. تدریس در مقطع ابتدایی، به ویژه در پایه‌های اول، حساسترین مقطع تحصیلی محسوب می‌شود. بزرگ‌ترین چالش و همچنین شیرین‌ترین لحظه‌ای که در کلاس درس با این بچه‌ها تجربه کرده‌اید، چه بوده است؟
از آنجا که تجربه کاری من تازه آغاز شده و حدود ده روز است وارد کلاس شده‌ام، طبیعی است که با چالش‌هایی مانند شیطنت زیاد بچه‌ها مواجه شوم. هرچند هنوز در ابتدای مسیر هستم، اما می‌دانم باید با صبر و تجربه به تدریج راهکارهای مؤثر برای مدیریت این موقعیت پیدا کنم. در مقابل، شیرین‌ترین لحظه برای من زمانی است که پیشرفت دانش‌آموزانم را می‌بینم و احساس می‌کنم تلاش‌های کوچک روزانه‌ام نتیجه داده است.
۳. به عنوان یک معلم جوان، فکر می‌کنید چه مزیت خاصی در برقراری ارتباط با دانش‌آموزان نسل جدید دارید؟ آیا روش‌های تدریس شما متفاوت است؟
یکی از ویژگی‌های شخصیتی من این است که شنونده خوبی هستم و همین باعث می‌شود بتوانم سنین مختلف را بهتر درک کنم. در مورد کودکان، همیشه کنجکاوی و علاقه خاصی نسبت به طرز کار ذهن آن‌ها دارم. دیدن مسیر پیشرفتشان برایم بسیار لذت‌بخش است. همچنین باور دارم هر کودک روش یادگیری خاص خودش را دارد و همین تفاوت‌ها برای من جذاب است. تلاش می‌کنم این ویژگی‌ها را در روش تدریسم لحاظ کنم تا بتوانم با نسل جدید ارتباط مؤثرتری برقرار کنم.
۴. استان خوزستان تنوع فرهنگی و زبانی چشمگیری دارد. در کلاس‌های شما که ممکن است دانش‌آموزانی با لهجه‌ها یا زبان‌های محلی مختلف حضور داشته باشند، چگونه این تنوع را مدیریت کرده و به یکپارچگی در فرآیند یادگیری کمک می‌کنید؟
در کلاس من هم دانش‌آموزانی هستند که تسلط زیادی به زبان فارسی ندارند. برای اینکه همه بتوانند در روند یادگیری مشارکت داشته باشند، از روش‌هایی مثل استفاده از تصاویر، کارت‌ها و مثال‌های ملموس و واقعی کمک می‌گیرم. گاهی نیز از همکلاسی‌هایشان می‌خواهم در قالب کار گروهی یا دوستی، مطلب را با زبان خودشان برای آن‌ها توضیح دهند. این کار علاوه بر کمک به درک بهتر، باعث تقویت روحیه همکاری و صمیمیت بین بچه‌ها هم می‌شود.
۵. با توجه به اهمیت درس فارسی و ریاضی در مقطع ابتدایی، شما از چه روش‌های خلاقانه‌ای برای علاقه‌مند کردن بچه‌ها به این دروس استفاده می‌کنید که از حفظ‌کردن صرف فاصله داشته باشد؟
در تدریس فارسی و ریاضی سعی می‌کنم آموزش را به شکل خشک و صرفاً حفظی ارائه ندهم. برای درس فارسی از شعر، داستان‌گویی و بازی‌های کلامی استفاده می‌کنم تا بچه‌ها با علاقه در یادگیری مشارکت کنند. در ریاضی نیز بیشتر به فعالیت‌های عملی، کار با وسایل کمک‌آموزشی، و بازی‌های عددی تکیه می‌کنم تا بچه‌ها مفاهیم را در قالب تجربه و عمل یاد بگیرند. این روش‌ها باعث می‌شود هم درس برایشان جذاب شود و هم مطالب عمیق‌تر در ذهنشان بماند.
۶. نقش خانواده‌ها در موفقیت دانش‌آموزان ابتدایی چقدر است؟ توصیه اصلی شما به والدینی که می‌خواهند در مسیر آموزشی به کودک خود کمک کنند، چیست؟
یادگیری دانش‌آموز حاصل همکاری یک مثلث است: معلم، دانش‌آموز و والدین. وقتی والدین در این فرایند فعال باشند و پیگیر تکالیف و پیشرفت فرزندانشان شوند، نتیجه بسیار متفاوت خواهد بود و کودک با انگیزه بیشتری مسیر تحصیل را طی می‌کند. توصیه من به والدین این است که در کنار فرزندشان حضور حمایتی و همراه داشته باشند، نه فقط نظارتی؛ یعنی با او گفت‌وگو کنند، موفقیت‌های کوچک را تشویق کنند و فضای مثبتی برای یادگیری در خانه فراهم کنند.
۷. فضای دیجیتال و بازی‌های رایانه‌ای امروزه بخش بزرگی از وقت بچه‌ها را پر کرده. شما چگونه از این فضا به نفع آموزش استفاده می‌کنید یا در مقابل چالش‌های آن چه راهکاری دارید؟
با توجه به اینکه تکنولوژی و فضای دیجیتال امروز جزئی جدانشدنی از زندگی ما شده، نمی‌توان آن را به بهانه حواس‌پرتی دانش‌آموزان کاملاً حذف کرد. به نظر من باید از این فضا به شکل هوشمندانه برای آموزش بهره گرفت. برای مثال، به والدین برخی از دانش‌آموزانی که تسلط کافی به زبان فارسی ندارند پیشنهاد کرده‌ام برای تقویت زبان فرزندشان از کارتون‌ها و برنامه‌های کودک فارسی استفاده کنند. البته تأکید می‌کنم که این استفاده باید کنترل‌شده باشد تا بهانه‌ای برای غفلت از تکالیف درسی نشود.
۸. معلمی شغلی بسیار پرزحمت و همراه با مسئولیت سنگین است. شما برای جلوگیری از فرسودگی شغلی و حفظ انگیزه خودتان چه کار می‌کنید؟
انگیزه من زمانی تقویت می‌شود که طبق اصول و برنامه‌ریزی مشخص پیش بروم و مطمئن باشم به اهدافی که برای خودم تعیین کرده‌ام دست پیدا می‌کنم. این نظم و نتیجه‌گیری برایم آرامش‌بخش و انرژی‌بخش است. از سوی دیگر، در حرفه معلمی پیشرفت دانش‌آموزان به سرعت نمایان می‌شود و همین موفقیت‌های کوچک اما ارزشمند، بزرگ‌ترین عاملی است که خستگی را از من دور می‌کند و انگیزه‌ام را زنده نگه می‌دارد.
۹. به نظر شما مهم‌ترین درسی که یک معلم ابتدایی، فراتر از کتاب‌های درسی، باید به دانش‌آموزان خود بیاموزد چیست؟
در مدرسه، یادگیری تنها محدود به آموزش دروس نیست؛ پرورش نیز بخشی اساسی از فرآیند آموزشی است، هرچند ممکن است به صورت مستقیم و واضح مشخص نباشد. دانش‌آموزان رفتار معلم را می‌بینند و از آن تأثیر می‌پذیرند. بنابراین برای پرورش صحیح، ابتدا معلم باید به خود نگاه کند، رفتار خود را اصلاح نماید و سپس انتظار تغییر و رشد از دانش‌آموزان داشته باشد. پرورش به صورت مستقیم «یاد داده نمی‌شود»، بلکه دانش‌آموز از طریق تجربه، درک موقعیت‌ها و مشاهده رفتارها به تدریج رشد می‌کند.
۱۰. در پایان، سخن یا توصیه شما به سایر جوانانی که ممکن است رویای معلمی در سر داشته باشند، چیست؟
معلمی شغلی پرمسئولیت و همراه با چالش‌های خاص خود است. اگر صبر کافی ندارید یا تمایل دارید از بالا به دانش‌آموزان نگاه کنید، بهتر است مسیر دیگری را انتخاب کنید. هر دانش‌آموز، حتی اگر شلوغ یا پرخاشگر به نظر برسد، در اصل تنها یک کودک است که نیاز به محبت، توجه و هدایت شما دارد. با درک و احترام به شخصیت هر کودک، می‌توان تأثیر واقعی و ماندگاری در زندگی او ایجاد کرد.
source