آلیاژ نقره با قابلیت درخشش بیشتر و عدم‌کدرشدگی کار مشترک دانشگاه امیرکبیر، پژوهشگاه میراث فرهنگی و هنر خانه رحیمی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سیلوادیم، آلیاژی ویژه برای ساخت انگشتر‌های دست‌ساز عنوان طرح محققان این دانشگاه است که در بیست‌وششمین نمایشگاه دستاورد‌های پژوهش، فناوری و فن‌بازار در پاویون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رونمایی شد. این مراسم با حضور دکتر مسعود صبایی معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، آقای دکتر نیکزاد معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و آقای دکتر رحمانی رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی – فرهنگی و آقای دکتر قلی نژاد معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه بوده است.

این آلیاژ که حاصل یک فرایند تحقیق و توسعه مبتنی بر پژوهش‌های علمی است، در چارچوب همکاری‌های مشترک هنرخانه رحیمی به مدیریت ابوالفضل رحیمی و پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی و با کمک محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر معرفی شد.

نقره به دلیل ارزش مادی و هم رنگ روشن و درخشان آن برای قرن‌ها فلز محبوب زیورآلات بوده است ولی نقره خالص و آلیاژ‌های رایج آن دو مشکل اصلی دارند اول آنکه آلیاژ‌های رایج آن دو مشکل دارند؛ کدر شدن و سیاه شدن نقره است. این فلز به سرعت با اکسیژن و ترکیبات گوگردی هوا واکنش می‌دهد و لایه‌هایی روی سطح آن تشکیل می‌شود و دوم آنکه نرمی و آسیب پذیری بالایی دارد.

آلیاژ‌های قدیمی نقره یعنی پالادیم هم در عمل با مشکل دیگری روبه رو است؛ تخلخل، حباب و حفره‌های درونی که اصطلاحا در صنعت به آن خوره می‌گویند، موضوعی که در مشبک کاری، سوهان کاری، قلمزنی و پرداخت، کار را پرریسک و پرهزینه می‌کند.

اختراع سیلوادیم هنرخانه رحیمی پاسخی است به همین مشکل. سیلوادیم آلیاژ اختصاصی هنرخانه رحیمی است که بر پایه نقره و پالادیم طراحی شده، حاصل پروژه‌ای با تأییدیه پژوهشی–صنعتی از دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه صنعتی امیرکبیر است که در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به عنوان اختراع به ثبت رسید.

برای ساخت این آلیاژ ابتدا نقره در کوره تا دمای مشخصی گرم می‌شود تا به صورت مذاب یکنواخت درآید و در مرحله بعد به صورت تدریجی پالادیم به آن اضافه می‌شود و در مرحله سوم بار شکل دهی شامل مس، نیکل، روی، پالادیم، منگنز و آهن به آن اضافه می‌شود تا ریز ساختار آلیاژ تنظیم و برای ریخته گری آماده شود. سپس بار تقویت کننده با عناصر مشخص افزوده می‌شود تا استحکام و سختی نهایی آلیاژ بالا برود بدون آنکه شکننده شود.

در مرحله آخر در جو کنترل شده و با هم زدن مداوم انجام می‌گیرد تا اکسید شدن نقره جلوگیری شود و در نهایت مذاب به صورت سریع ریخته گری می‌شود تا ساختاری ریز دانه همگن و بدون حفره‌های انقباضی به دست آید.

آلیاژ سیلوادیم دارای درخشش بیشتر و عمر درخشش طولانی‌تر دارد و از نظر علمی حضور پالادیم و طراحی ریز ساختار باعث لایه سطحی محافط سریع‌تر و متراکم‌تر تشکیل شود و این لایه رشد بی رویه ندارد و در نتیجه اکسید شدن و جذب آلودگی سطحی در این آلیاژ کاهش یافته است.

کاربرد این آلیاژ ارزشمند در صنعت زیورآلات موجب می‌شود که از کدر شدن سریع و تغییر رنگ انگشتر و زیور آلات جلوگیری می‌شود.

این دستاورد علمی حاصل تلاش‌های علمی پرفسور سیدمحمد حسین میرباقری استاد تمام دانشکده مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه امیرکبیر و مهندس کیانوش عسگری کارشناس ارشد و متخصص طراحی و شبیه سازی قطعات ریخته‌گری و آزمون‌های استاندارد مواد، دکتر یزدان شجری پژوهشگر حوزه مهندسی مواد، زهرا سادات سید رئوفی استاد دانشگاه ازاد واحد کرج و دکتر محمد حسن کنعانی دکترای نساجی از دانشگاه صنعنتی امیرکبیر و آقای دکتر فرامرز رستمی استاد شیمی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی–فرهنگی است.