بویینگ ۷۴۷، معروف‌به «ملکه‌ی آسمان‌ها»، یکی از نمادین‌ترین هواپیماهای تاریخ است که تولیدش در سال ۲۰۲۳ متوقف شد، اما برخی از آن‌ها همچنان به پرواز ادامه خواهند داد.
یکی از کمیاب‌ترین مدل‌های این هواپیما، 747SP است که نسخه‌ای کوتاه‌تر و با برد پروازی بیشتر بود. از این مدل تنها دو فروند باقی مانده که هر دو متعلق به شرکت پرت‌اندویتنی هستند و به عنوان «آزمایشگاه پرنده» استفاده می‌شوند. هر دو هواپیما برای آزمایش موتورهای جدید طراحی شده‌اند و پنج موتور دارند.
توسعه‌ی موتور جت، فرآیندی طولانی و پیچیده است. ابتدا موتور به صورت استاتیک (بدون روشن‌شدن) آزمایش می‌شود. سپس روی پایه‌های بزرگی روی زمین قرار می‌گیرد و با سرعت‌های مختلف کار می‌کند تا مهندسان عملکرد و صدایش را بررسی کنند.
برای اطمینان از عملکرد صحیح موتور در شرایط واقعی، باید آن را در ارتفاع بالا و دماهای مختلف (از گرمای سطح دریا تا سرمای شدید در ارتفاع ۹۰۰۰ متری) آزمایش کرد.
به روایت اتوپیان، برای آزمایش موتور در پرواز، دو راه وجود دارد:
- جایگزینی موتور اصلی: در این روش، یکی از موتورهای هواپیمای بازنشسته با موتور جدید جایگزین می‌شود. فضای داخلی هواپیما به‌جای صندلی مسافران، پر از تجهیزات و نمایشگرهای نظارتی برای مهندسان است. از آن‌جایی که موتور جدید اغلب بزرگ‌تر از موتورهای اصلی است، ظاهر هواپیما عجیب و غریب به نظر می‌رسد.
- نصب موتور اضافی: این همان روشی است که در بوئینگ 747SP استفاده می‌شود. در این حالت، هواپیما ضمن حفظ چهار موتور اصلی خود، موتور آزمایشی اضافه‌ای دارد. اگر موتور آزمایشی دچار مشکل شود، هواپیما می‌تواند با استفاده از موتورهای اصلی خود بدون مشکل فرود بیاید.
داستان 747SP؛ تولد یک هواپیمای خاص
مدل 747SP در دهه‌ی ۱۹۷۰ به درخواست شرکت‌های هواپیمایی پن‌ام و ایران ایر ساخته شد. آن‌ها به هواپیمایی نیاز داشتند که بتواند بدون توقف، مسیرهای طولانی مانند نیویورک به خاورمیانه را طی کند. بویینگ برای رقابت با شرکت‌های دیگر که هواپیماهای پهن‌پیکر کوچک‌تری تولید کرده بودند، تصمیم گرفت نسخه‌ای از ۷۴۷ را با بدنه‌ی کوتاه‌تر و وزن کمتر بسازد.
بویینگ با حذف حدود ۱۵ متر از بدنه‌ی اصلی ۷۴۷، وزن بال‌ها را کم کرد و تغییراتی در فلپ‌ها و تعداد درهای هواپیما داد. در نتیجه، وزن 747SP حدود ۱۸ تن کمتر از مدل اصلی شد.
مقاله‌ی مرتبط
747SP با برد پروازی ۱۰۸۰۰ کیلومتر، در زمان خود بی‌نظیر بود و رکورد طولانی‌ترین پرواز دور دنیا را ثبت کرد. تنها ۴۵ فروند از این مدل ساخته شد که اکنون فقط دو فروند به عنوان آزمایشگاه پرنده فعال هستند.
بویینگ‌های 747SP پرت‌اندویتنی با حمل موتور اضافی به آزمایش طرح‌های جدید کمک می‌کنند و نقش مهمی در آینده هوانوردی دارند. به گفته‌ی این شرکت، از سال ۲۰۰۱، هواپیماهای 747SP در ۱۴۰۰ آزمایش پروازی و زمینی برای ۷۱ موتور مختلف شرکت کرده‌اند.
source