سئو در عصر چت‌بات‌ها؛ از جنگ برای کلیک تا رقابت برای انتخاب شدن

به گزارش خبرنگار مهر، حسن گرنه‌یی‌، دانشجوی دکتری علوم ارتباطات درباره سئو در عصر چت‌بات‌ها نوشت: جست‌وجو از زمانی که اولین موتورهای وب در دهه ۹۰ راه‌اندازی شدند تا امروز، همیشه بر یک اصل ساده استوار بوده است: کاربر پرسشی دارد، موتور جست‌وجو لیستی از لینک‌ها ارائه می‌دهد و کاربر میان آن‌ها انتخاب می‌کند. این مدل سال‌ها پایه اصلی سئو و دیده‌شدن برندها بود. اما اکنون، با جهش هوش مصنوعی مولد و چت‌بات‌های پیشرفته، این اکوسیستم در آستانه یک تغییر تاریخی قرار دارد.

مدل‌های مکالمه‌ای مثل ChatGPT، Gemini و Copilot به جای نشان‌دادن «فهرست لینک‌ها»، به‌صورت مستقیم و ترکیبی پاسخ می‌دهند. آن‌ها اطلاعات را از منابع متعدد جمع‌آوری، تحلیل و خلاصه می‌کنند تا کاربر در کوتاه‌ترین زمان به پاسخ برسد. این یعنی ممکن است کاربر هرگز به وب‌سایت منبع مراجعه نکند و «نقطه تماس اصلی» بین او و برند، خودِ مدل هوش مصنوعی باشد.

سئو در حال پوست‌اندازی

تا دیروز، سئو بر اساس رتبه‌بندی در نتایج جست‌وجوی سنتی تعریف می‌شد: هرچه جایگاه بالاتر، شانس دیده‌شدن بیشتر. اما در جست‌وجوی مکالمه‌ای، معیار دیده‌شدن تغییر می‌کند، هدف دیگر فقط گرفتن «کلیک» نیست؛ بلکه انتخاب شدن به‌عنوان منبع توسط مدل هوش مصنوعی است. الگوریتم انتخاب منابع نه بر اساس صرفاً کلیدواژه و لینک‌سازی، بلکه بر پایه اعتبار محتوا، شفافیت، ساختار و قابلیت خوانش ماشینی عمل می‌کند. در این الگو، دو اصل حیاتی برای آینده سئو شکل می‌گیرد:

انتخاب‌شدن توسط AI به‌عنوان مرجع پاسخ

در جست‌وجوی سنتی، هدف این بود که وب‌سایت شما در رتبه‌های بالای گوگل قرار بگیرد تا کاربر روی آن کلیک کند. اما در جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، شرایط فرق کرده است. حالا مدل هوش مصنوعی خودش چند منبع معتبر را انتخاب می‌کند، اطلاعاتشان را ترکیب می‌کند و یک پاسخ واحد به کاربر می‌دهد. اگر محتوای شما شفاف، دقیق، معتبر و به‌روز باشد، شانس بیشتری دارید که یکی از این منابع انتخابی باشید و نام برندتان در پاسخ ظاهر شود. اما اگر این ویژگی‌ها را نداشته باشید، حتی با وجود رتبه خوب در گوگل ممکن است اصلاً در پاسخ AI دیده نشوید.

قابلیت خوانش ماشینی

مدل‌های AI باید بتوانند محتوا را به راحتی بخش‌بندی، تحلیل و بازگو کنند. این یعنی
استفاده از تیترهای شفاف و مرتبط با سوالات رایج، جملات کوتاه و بی‌ابهام، داده‌های ساختاریافته و متاتگ‌های دقیق، محتوای چندرسانه‌ای همراه با توضیحات متنی کامل.

به زبان ساده، سئو در آینده نه فقط هنر جلب کاربر انسانی، بلکه مهارت جلب و فهماندن پیام به ماشین است.

مسیر جدید برای روابط‌عمومی‌ها

در این آینده جدید، روابط‌عمومی‌ها باید از یک رویکرد صرفاً خبری و رسانه‌ای عبور کنند و استراتژی «قابل‌فهم شدن برای ماشین» را هم بپذیرند. از مهم‌ترین اقدامات در این زمینه می‌توان به تولید محتوا با ساختار پرسش و پاسخ که برای جست‌وجوی مکالمه‌ای مناسب باشد اشاره کرد.

استفاده از متاتگ‌ها برای معرفی دقیق برند، محصولات و خدمات استفاده کنید. برند را در پایگاه‌های معتبر و خوراک داده AI مثل ویکی‌پدیا، Google Knowledge Graph و مخازن داده ثبت کنید. روایت برند را در قالب چندرسانه‌ای با متا دیتای دقیق ارائه دهید. بانک سوالات و پاسخ‌های پرتکرار را بر اساس ترندها به‌روزرسانی کنید.

جمع‌بندی

دنیای جست‌وجو با ورود هوش مصنوعی وارد مرحله‌ای تازه شده است؛ مرحله‌ای که در آن رقابت برندها دیگر فقط بر سر جایگاه در نتایج گوگل نیست، بلکه بر سر این است که نام آن‌ها در پاسخ مستقیم یک مدل هوش مصنوعی شنیده شود.

برای روابط‌عمومی‌ها، این یعنی باید محتوا را طوری بسازند که هم برای انسان و هم برای ماشین قابل فهم، دقیق و معتبر باشد. آینده از آنِ برندهایی است که زودتر یاد بگیرند چطور با هوش مصنوعی «گفت‌وگو» کنند و پیام خود را به زبان آن منتقل کنند. در این بازی جدید، برنده کسی است که نه فقط دیده شود، بلکه انتخاب شود.