واردات تجاری موبایل نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش معناداری پیدا کرده و همزمان با این اتفاق، واردات به شیوه مسافری افزایش یافته است. فعالان حوزه واردات و فروش موبایل معتقدند سیاست‌های دولت در تخصیص ارز و ایجاد قوانین ناکارآمد باعث شده واردات قانونی و تجاری این کالا با مشکلات جدی مواجه شود. از سویی فشار اقتصادی روی مردم، تقاضا در این بازار را کاهش داده و بازار موبایل را به وضعیت رکود نزدیک‌تر کرده است.
محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل ایران، در گفت‌وگو با زومیت به تحلیل وضعیت بازار موبایل پرداخت و ضمن انتقاد از سیاست‌های انقباضی در حوزه واردات، هشدار داد که تداوم این روند به ناترازی عرضه و تقاضا و افزایش قیمت در آینده منجر خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
عالیان با اشاره به روند کاهشی واردات موبایل در سه سال اخیر، گفت: «طی دو سال گذشته شاهد کاهش حدوداً ۳۰ درصدی واردات موبایل بوده‌ایم. به نظر می‌رسد این یک استراتژی برای کاهش تعداد بازیگران در زنجیره تأمین موبایل کشور و حذف واردکنندگان خرد و نوپا به نفع بازرگانان بزرگ بوده است.»
اگر کمبود ارز داریم، باید برای همه بازرگانان یکسان باشد نه فقط برای واردکنندگان موبایل
او بهانه کمبود ارز را یک تبعیض آشکار خواند و توضیح داد: «اگر با کمبود ارز مواجه هستیم، این فشار باید برای همه بازرگانان و تمام اصناف یکسان باشد، نه این که صرفاً بر واردکنندگان موبایل متمرکز شود و باعث فربه‌تر شدن عده‌ای خاص و حذف دیگران از گردونه رقابت گردد.»
دبیر کنگره موبایل ایران تصریح کرد که تاکنون به دلیل فشار اقتصادی بر مردم و کاهش تقاضا، بازار با کمبود کالا مواجه نشده است. با این حال، او هشدار داد:
اگر شرایط اقتصادی و روانی جامعه به حالت عادی بازگردد و تقاضا افزایش یابد، با حجم فعلی واردات قطعاً بازار با ناترازی عرضه و تقاضا روبه‌رو می‌شود و شاهد افزایش قیمت موبایل خواهیم بود.
– محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل ایران
سردرگمی و مانع‌تراشی در مسیر تولید داخلی
عالیان سیاست‌گذاری در حوزه تولید موبایل را «عجیب و همراه با سردرگمی جدی» توصیف کرد و گفت: «از یک سو شرکت‌های بازرگانی را برای حرکت به سمت تولید تحت فشار قرار می‌دهند و از سوی دیگر، برای همان تولیدکنندگان در مسیر واردات قطعات اولیه، از عدم تخصیص ارز گرفته تا فرآیندهای طولانی، مانع‌تراشی می‌کنند.»
دبیر کنگره موبایل ایران تأکید کرد که تولید داخلی هرگز نباید بهانه‌ای برای محدود کردن واردات گوشی باشد.
این تفکر که تولید داخلی می‌تواند به‌طور کامل جایگزین واردات یک کالای های‌تک مانند موبایل شود، خیانت به مصرف‌کننده، کسبه و فعالان این صنف است. متأسفانه برخی شرکت‌های خصوصی با القای این تفکر به نهادهای تصمیم‌گیر، به دنبال ایجاد انحصار و بستن شیر واردات هستند.
– محمدرضا عالیان، دبیر کنگره موبایل ایران
این تفکر که تولید داخلی می‌تواند جایگزین کامل واردات موبایل باشد خیانت به خریداران و کسبه است
عالیان مدل تولید ODM را که در آن برندهای ایرانی محصولات خود را در خارج از کشور تولید می‌کنند، موفق‌تر از تولید در داخل دانست و اشاره کرد که برخی از این برندها توانسته‌اند سهم بازار قابل توجهی کسب کنند.
رکود در بازار و نگرانی از افزایش هزینه‌های واردات
دبیر کنگره موبایل ایران وضعیت فعلی بازار را مشابه سایر بازارها در حالت رکود توصیف کرد که ناشی از فشار روانی و نبودن اطمینان مردم از آینده است. او ابراز امیدواری کرد که با نزدیک شدن به فصل بازگشایی مدارس، تحرکی در بازار ایجاد شود.
عالیان همچنین به یکی از نگرانی‌های جدی واردکنندگان اشاره کرد و گفت: «ایجاد تالار جدید ارزی، هزینه تمام‌شده ارز را برای واردکنندگان افزایش خواهد داد. این موضوع نه تنها به گرانی موبایل دامن می‌زند، بلکه با غیر اقتصادی کردن واردات قانونی، زمینه را برای افزایش قاچاق فراهم می‌کند.»
ایجاد تالار جدید ارزی، هزینه تمام‌شده ارز را برای واردکنندگان افزایش می‌دهد
او با اشاره به تجربه ممنوعیت واردات آیفون، خواستار بازنگری در تعرفه‌های واردات مسافری و تجاری شد تا با جلوگیری از سوءاستفاده‌های تجاری، از واردکنندگان قانونی حمایت شود.
عضو انجمن واردکنندگان موبایل: آشفتگی سامانه‌ها و تغییرات مکرر قوانین، واردات تجاری را فلج کرده است
حسین روزبه، عضو انجمن واردکنندگان موبایل، در گفت‌وگو با زومیت، علت اصلی افزایش واردات مسافری و کاهش شدید واردات تجاری گوشی موبایل در آخرین آمارهای وزارت صمت و گمرک را نابه‌سامانی در سیستم دولتی، عدم تخصیص ارز و بی‌ثباتی قوانین دانست.
روزبه با انتقاد از وضعیت موجود گفت: «مشکل یک یا دو مورد نیست؛ نبود تخصیص ارز، قطعی مداوم سامانه‌ها و تصمیم‌گیری‌های ناگهانی، همگی دست به دست هم داده‌اند تا واردات رسمی با چالش جدی مواجه شود.»
این عضو انجمن واردکنندگان موبایل با اشاره به تغییرات مداوم قوانین اظهار داشت: «در کدام کشور می‌بینیم که قوانین به‌صورت هفتگی تغییر کند؟ تا امروز چهار سامانه مختلف برای بازرگانان طراحی کرده‌اند که هیچ‌کدام به‌درستی عمل نمی‌کنند و در مرحله آزمون و خطا باقی مانده‌اند.»
تا امروز چهار سامانه مختلف برای بازرگانان طراحی کرده‌اند که هیچ‌کدام درست کار نمی‌کند
به گفته او، این آشفتگی و نبودن ثبات باعث شده است تا فعالان این حوزه برای تأمین نیاز بازار به دنبال راه‌های جایگزین مانند «واردات مسافری» یا روش‌های دیگر برای دور زدن مشکلات باشند.
ورود غیرمتخصص‌ها و تأثیر منفی بر بازار
روزبه وضعیت فعلی بازار موبایل را «بسیار بد» توصیف کرد و درباره علت رسیدن بازار به چنین شرایطی این طور توضیح داد:
تخصیص ارز به‌سختی انجام می‌شود و همان مقدار اندک نیز در قالب واردات در مقابل صادرات صورت می‌گیرد. این مسئله باعث شده افرادی که تخصص و پیشینه‌ای در واردات موبایل نداشته‌اند و صرفاً صادرکننده بوده‌اند، وارد این بازار شوند و این امر تأثیر منفی بر نظم بازار گذاشته است.
– حسین روزبه، عضو انجمن واردکنندگان موبایل
تولید داخل؛ محدود به مونتاژ فیچرفون‌ها
عضو انجمن واردکنندگان موبایل بر این باور است که ارتباطی میان افزایش تولید گوشی موبایل در کشور، که برخی رسانه‌ها از افزایش ۱۳۹ درصدی آن خبر داده‌اند، و کاهش میزان واردات تجاری ارتباطی وجود ندارد. او در این خصوص می‌گوید:
«آنچه ما گوشی به‌عنوان «تولید داخل» می‌شناسیم، در واقع همان مونتاژ قطعات است. این فرآیند هم عمدتاً به گوشی‌های ساده (فیچرفون) محدود می‌شود و در زمینه گوشی‌های هوشمند، توانایی تولیدی ما بسیار ضعیف است و پیشرفت چشمگیری نکرده‌ایم.»
source