دایرةالمعارف دانش‌بنیان‌ها (۱۴۶)؛

یکی از فناوری‌های کاربردی که نقش آن در اکوسیستم فناوری و نوآوری پر رنگ‌تر شده «بلاک‌چین» است؛ بلاکچین یک دفتر کل دیجیتال بزرگ است که اطلاعات تراکنش‌های شبکه به شکل دقیقی در آن ذخیره می‌شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، زنجیرهٔ بلوکی ( Blockchain) یک فناوری برای ثبت و ضبط داده‌ها به حساب می‌آید که به آن پایگاه داده نیز گفته میشود. این داده‌ها می‌توانند برای نمونه تراکنش‌های بانکی باشند یا اسناد مالکیت، قرارها، پیام‌های شخصی یا دیگر اطلاعات.

در واقع بلاک چین (Blockchain) شبکه‌ای است که با استفاده از تکنولوژی‌های غیرمتمرکز (Decentralized) و رمزنگاری، تاریخچه تمام تراکنش‌های انجام شده با دارایی‌های دیجیتال مانند بیت کوین را در یک دفتر کل دیجیتال و عمومی ذخیره می‌کند.

بلاک چین‌ها بیشتر به دلیل نقش حیاتی در سیستم‌های ارز‌های دیجیتال برای حفظ یک رکورد امن و غیرمتمرکز در تراکنش‌ها شناخته می‌شوند، اما موارد استفاده از آنها به ارز‌های دیجیتال محدود نمی‌شود.

به زبان ساده می توان چنین انگاشت بلاک چین‌ها را می‌توان برای تغییرناپذیر کردن داده‌ها در هر صنعتی مورد استفاده قرار داد. از آنها می‌توان برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)، سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین، سیستم‌های رای‌گیری و موارد دیگر استفاده کرد. فناوری بلاک چین این پتانسیل را دارد که صنایع مختلف را با ایجاد اعتماد، امنیت و کارایی متحول کند.

شبکه بلاکچین همان چیزی است که حذف بانک‌ها و مؤسسات مالی از تراکنش‌های دارایی‌های دیجیتال را امکان‌پذیر کرده و امنیت ارز‌های دیجیتال را تضمین می‌کند؛ موضوعی که باعث شده دارایی‌های دیجیتال طرفداران زیادی پیدا کنند.

امکان تغییر در اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین وجود ندارد و تمام اطلاعات ثبت شده در آن به صورت شفاف در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. از زمان معرفی بیت کوین در سال ۲۰۰۹، استفاده از بلاک چین از طریق ایجاد ارز‌های دیجیتال مختلف، پیدایش دیفای (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) و قرارداد‌های هوشمند (Smart Contract) افزایش یافته است.

بلاک‌چین چیست؟

باید بلاک چین را به صورت زنجیره‌ای بلند از داده‌ها در نظر بگیریم. داده‌ها در واقع شامل تراکنش‌هایی هستند که در شبکه انجام می‌گیرند. سوابق تراکنش‌ها در بسته‌هایی به نام بلاک ذخیره می‌شوند. هر بلاک بعد از تکمیل و تأیید اطلاعات آن، به انتهای زنجیره اضافه می‌شود. این زنجیره از بلاک‌ها که به آن بلاک چین می‌گوییم در گره‌ها یا نود‌های شبکه ذخیره می‌شوند. گره‌ها کامپیوتر‌هایی هستند که وظیفه ذخیره کل اطلاعات شبکه را دارند و یک نسخه از تمام داده‌ها در آنها ذخیره می‌شود.

در سیستم بلاکچین، اما همه چیز شفاف است، اطلاعات شما و اطلاعات دوست شما نه فقط توسط یک نهاد مرکزی مثل بانک، بلکه توسط همه افراد حاضر در شبکه بررسی و تأیید می‌شود. الگوریتم‌ها، هش‌ها و ماینر‌ها (در ادامه با این اصطلاحات بیشتر آشنا می‌شوید) از اینکه دارایی‌های دیجیتال شما به درستی منتقل شده باشند، اطمینان حاصل می‌کنند. بعد از انجام تراکنش هیچکس قدرت تغییر اطلاعات مربوط به آن را ندارد و همه افراد در شبکه می‌توانند اطلاعات تراکنش را ببینند. از طرفی کارمزد تراکنش نیز اغلب بسیار کمتر از کارمزد بانک است. مسئله کارمزد تراکنش‌ها هنگام جابه‌جایی مبالغ زیاد اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

می‌توان گفت بلاکچین یک دفتر کل دیجیتال بزرگ است که اطلاعات تراکنش‌های شبکه به شکل دقیقی در آن ذخیره می‌شود. هر اطلاعاتی برای اینکه وارد شبکه شود باید توسط یک امضای دیجیتال تأیید شود و مورد تأیید سایر اعضای شبکه نیز قرار بگیرد. هیچکس مالک یک شبکه بلاک چین نیست و همه افراد می‌توانند به تمامی اطلاعات ثبت شده در شبکه دسترسی داشته باشند؛ اما نمی‌توانند در اطلاعات تغییری ایجاد کنند. زیرا تمام اطلاعات شبکه در هر گره ذخیره می‌شود و برای تغییر آن باید کل نسخه‌های کپی موجود در تمامی گره‌ها تغییر کند. علاوه بر این ساختار بلاکچین نیز به گونه‌ای است که تغییر اطلاعات یک بلاک باعث نامعتبر شدن آن خواهد شد.

تکنولوژی ارز‌های دیجیتال در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است و اگر با بازار ارز‌های دیجیتال و رمزارز‌ها مانند ارز دیجیتال بیت کوین آشنا باشید، احتمالاً بار‌ها نام بلاک چین را شنیده‌اید. از آنجایی که این فناوری اساس کار ارز‌های دیجیتال است، اهمیت زیادی دارد که بدانید بلاکچین چیست و چگونه کار می‌کند.