براساس یک گزارش مهم که هر دو سال یکبار منتشر میشود، جمعیت حیاتوحش در سراسر جهان به شدت در حال کاهش است؛ هرچند دادههای این گزارش محدود است و اغلب به اشتباه تفسیر میشود.
شاخص سیارهی زنده (Living Planet Index) که از سوی دو سازمان مهم حفاظت از محیط زیست تعیین میشود، کاهش چشمگیر در اندازهی حیات وحش را گزارش کرده است. در سال جاری میلادی، سازمانها متوجه شدند که میانگین اندازهی جمعیت حیاتوحش تحت نظارت، تنها طی ۵۰ سال از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰، به میزان ۷۳ درصد کاهش یافته است.
عدد جدید کمی بدتر از گزارش قبلی است که کاهش ۶۹ درصدی تا سال ۲۰۱۸ را نشان میداد. بااینحال، باید توجه داشت که یافتهها به این معنی نیست که تمام حیاتوحش درمجموع تا این حد کاهش یافته است.
کاهش شدید جمعیت حیات وحش یک هشدار واضح و فوری است
شاخص امسال براساس شواهد از ۳۴٬۸۳۶ جمعیت محلی از ۵٬۴۹۵ گونهی مهرهدار، یعنی پستانداران، پرندگان، ماهیها، دوزیستان و خزندگان است. تغییرات در جمعیتهای کوچک میتواند تأثیرات بزرگتری بر تعداد جهانی داشته باشد، زیرا دادههای آنها در ترکیب با گروههای بسیار بزرگتر میانگیری میشود. اما برخی محققان میگویند دادهها بسیار متنوع و ناسازگار هستند و نمیتوان از روی آنها تخمینهای مطمئنی انجام داد.
والتر جتز، استاد بومشناسی در دانشگاه ییل که تغییرات جهانی تنوع زیستی را مطالعه میکند، به نیویورکتایمز میگوید محدودیتها بدین معنی است که ارقام شاخص نباید به عنوان معیاری کلی برای از دسترفتن تنوع زیستی در نظر گرفته شوند. بااینحال، او اشاره کرد که پایگاه داده زیربنایی هنوز ارزشمند است، به ویژه برای برجستهکردن جمعیتهایی که نیاز به توجه بیشتری دارند. بااینحال مسئلهی بزرگتری وجود دارد که کاملاً جدی است و نشان میدهد جمعیت گونهها در واقع با نرخهای نگرانکنندهای رو به کاهش است.
اگرچه شاخص سیارهی زنده اطلاعات ارزشمندی را ارائه میدهد، شکافهایی دارد که ممکن است بر دقت دادههای آن تأثیر بگذارد. محققانی که اطمینانپذیری شاخص سیارهی زنده را ارزیابی کردند، دریافتند که برای بهبود اعتماد به تخمینها، به ویژه برای دوزیستان، خزندگان و مناطق جنوب جهان، به دادههای بیشتری نیاز است. با وجود محدودیتها، شاخص سیارهی زنده یکی از بهترین تخمینهایی است که ما برای ردیابی روند جمعیتهای حیوانات داریم.
بیشتر بخوانید
اگرچه میزان دقیق کاهش حیاتوحش هنوز نامشخص است، دانشمندان توافق دارند که سیارهی زمین در یک بحران تنوع زیستی قرار دارد که خطرات جدی برای بشریت به همراه دارد. کاهش جمعیت حیاتوحش ممکن است به از بینرفتن عملکردها و خدمات ضروری اکوسیستم که برای مردم مفید است، منجر شود؛ مانند ذخیرهی کربن، ذخیرهی آب، هوای پاک، آب تمیز، گردهافشانی و محافظت در برابر طوفان و سیل.
جمعیت حیات وحش در آمریکای جنوبی بهویژه دوزیستان به شدت آسیب دیده است
علل اصلی کاهش تنوع زیستی شامل ازدستدادن زیستگاه ناشی از فعالیتهایی مانند کشاورزی، درختبری، ساختوساز، تولید انرژی و معدنکاری است. سایر عوامل موثر عبارتاند از شکار و ماهیگیری برای غذا یا اهداف دیگر، تغییرات اقلیم، آلودگی، گونههای مهاجم و بیماریها.
صخرههای مرجانی به دلیل تغییرات اقلیم، آلودگی و صید بیرویه به شدت آسیب میبینند و نتیجهی آن بزرگترین رویداد سفیدشدگی مرجانها در سطح جهانی است. جنگلهای بارانی آمازون که تحت تأثیر جنگلزدایی و تغییرات اقلیمی قرار گرفتهاند، سطحی از خشکسالی را تجربه میکنند که موجب خشکشدن بخشهایی از رودخانهی بزرگ آمازون شده است.
در حالی که آمریکای لاتین و آفریقا شاهد کاهش بسیار بیشتر حیات وحش نسبت به آمریکای شمالی یا اروپا و آسیای مرکزی بودند، نویسندگان توضیح میدهند که تفاوت میزان کاهش به این دلیل است که ازدستدادن تنوع زیستی در مناطق شمالی خیلی قبلتر از سال ۱۹۷۰، زمانی که فهرست سیارهی زنده شروع به جمعآوری دادهها کرد، رخ داده است.
بهزودی، نمایندگان کشورهای سراسر جهان برای یک نشست بزرگ در شهر کالی در کلمبیا گرد هم میآیند. این نشست اولین مذاکرات تنوع زیستی سازمان ملل خواهد بود که از زمان امضای توافقنامه مهم جهانی در مونترال در دو سال پیش انجام میشود.
قرار است کشورها طرحهایی را ارائه کنند تا نشان دهند چگونه اهداف حفاظت از تنوع محیط زیستی را اجرا میکنند و همچنین به چگونگی تأمین مالی کشورهای فقیرتر برای تلاشهای حفاظتی خواهد پرداخت.
source