بحران آب در ایران: نیاز به برنامهریزی دقیقتر و حفاظت از محیطزیست
بحران آب یکی از مهمترین چالشهای کشورهای مختلف در سراسر جهان است. بر اساس nghiênدهای اخیر، مشخص شده است که تقریباً تمامی قارههای زمین در طول تاریخ دورههای کلانخشکسالی شدیدی را تجربه کردهاند. بهویژه، جنوب غربی آمریکای شمالی با یکی از شدیدترین کلانخشکسالیها در سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ مواجه شد. این دوره از خشکسالی که در ۱۲۰۰ سال گذشته در این منطقه شدیدترین بود، هنوز هم تأثیرات خود را در کالیفرنیا نشان میدهد.
بر اساس دادههای سایر کشورها نیز مشخص شده است که مراتع بهعنوان زیستبومهای آسیبپذیرترین به خشکسالیها دچار آسیب شدهاند. با این وجود، مشاهدات نشان میدهد که مراتع، نسبت به دیگر نوع پوشش گیاهی، مانند جنگلهای استوایی و معتدل، مقاومت بیشتری از خود نشان داده و سریعتر از دیگر زیستبومها به شرایط عادی بازمیگردند.
همچنین، جنگلهای شمالی (تایگا) با خشکسالیهای متناوب مواجه هستند، ولی بهطور کلی در حال سبزترشیدن هستند. در نتیجه طولانیتر شدن دورههای رشد این جنگلها به دلیل گرمایش زمین است.
در ایران نیز، دورههای کلانخشکسالی بر منابع آبی، کشاورزی و زیستبومهای طبیعی تأثیر گذاشتهاند. بحران بهطور ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک ایران، مانند نواحی مرکزی و جنوبی (بهجز ساحل خلیج فارس)، شدت بیشتری پیدا کرده است. در این مناطق، صاحبنظران ایرانی، خشکسالیهای طولانیمدت را مستقیماً بر میزان تولید کشاورزی و تأمین منابع آبی تأثیر گذاشته است.
نتیجه این بحران، ایران ممکن است با بحرانهای جدیتری در حوزه آب، کشاورزی و امنیت غذایی روبهرو شود. برای مقابله با این چالشها، ایران به برنامهریزی دقیقتر و راهحلهای عملی برای مدیریت منابع آبی و حفاظت از محیطزیست نیاز دارد.
در عین حال، بحران آب با سر و کار دادن ایران به دیگر کشورهای جهان ایجاد فرصتهای مشترک یکپارچه کردن تلاشها برای مقابله با بحرانهای آب را به وجود آورده است. حل این چالش با اجتماعات منطقهای در دو تابستان کیش و تهران دارای زمینههای مشترک برای مشارکت و همکاری قرار داده است.