دانشمندان موسسه پژوهشی پزشکی والتر و الیزا هال (WEHI) پس از سالها تلاش موفقیتآمیز، برای نخستین بار یک پروتئین کلیدی مرتبط با بیماری پارکینسون را مشاهده و شناسایی کردند. این پروتئین به نام پینک ۱ (PINK1) شناخته میشود و در فرآیند تشخیص و حذف میتوکندریهای آسیبدیده در سلولها نقشی حیاتی بازی میکند. اما هنگامی که این پروتئین دچار جهش شود، میتوکندریهای معیوب در سلولها جمعاجتماع میشوند و میتوانند导致 مرگ سلول شوند.
پارکینسون یک بیماری پنهان و تدریجی است که اغلب سالها طول میکشد تا تشخیص داده شود. این بیماری ممکن است با لرزش یا اختلالهای شناختی، مشکلات گفتاری، دشواری در تنظیم دمای بدن و مشکلات بینایی همراه باشد. پروفسور دیوید کوماندر، نویسنده ارشد این مطالعه، میگوید: «این یک نقطه عطف مهم در تحقیقات مربوط به بیماری پارکینسون است. دیدن پینک ۱ و شناخت نحوه اتصال آن به میتوکندریها شگفتانگیز است.»
با کشف این پروتئین، راههای جدیدی برای تغییر پینک ۱ و فعال کردن آن باز شده است. این کشف میتواند زندگی افراد مبتلا به پارکینسون را متحول کند. اما مسئلهای که مطرح است این است که چرا این پروتئین تا کنون دیده نشده است؟ آیا ممکن است که این پروتئین در سلولهای انسان به گونهای منحصر به فرد کار میکند؟
پاسخ این سؤال در قسمت های بعد مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.
شواهد حکایت از آن دارد که سلولهای انسانی برقیاتی را برای محافظت از خود دارند. برای مثال، یک سیستم مانند خُردجرثقیلهای بدلایهای (UVS) برای تمیز کردن پلهایی از پروتئین و بازسازی بدلایهٔ پرخازنی سلولی ( شبیه یک کابینت珍بازی) عمل میکند.
در یکی از این سیستمها، پروتئین پینک ۱ نقش اساسی در شناسایی و حذف میتوکندریهای آسیب دیده و الحاق آنها به شبکه ای کمک میکند که پس از آن آنها سریعتر از سلولها تجزیه میشوند. از این پس هرگاه این پروتئین دچار جهش شود این سیستم نسبت به جزییات آشناتر میشود.
اما باز的问题 اینجاست که چرا جهش این پروتئین می تواند این سیستم را تعطیل کند؟
در پاسخ به این پرسش، ممکن استجهش پروتئین باعث شود تا آن پروتئین در سلول تراکم پیدا کند و با مواد شیمیاییهای موجود در سلول ملاحظات جزییتری را نسبت به بقیه تکمیل کند و پارهای از آن ها را به همه واحدهای سلول انتقال دهد.
همچنین ممکن است جهش پروتئین ها بر عملکرد پروتئینها در سلول ها تأثیر بگذارد. پروتئینها میتوانند به یکدیگر متصل شوند و در نتیجه باعث شکلگیری شبکههایی در سلولها شوند. ممکن است جهش پروتئینها باعث شود تا این شبکهها به درستی کار نکند و سلولها بتوانند مواد زائد را با بیش از حد مناسب تجزیه و از بین ببرند.
گفتنی است که به دلیل نظارت خاص به پروتئین پینک ۱ و آن مجموعهها که سلولها درون آنها زندگی میکنند، تنها تحقیقاتِ علمیِ جامع میتوانند وحدت میان این دو نوع مطالعه را بوجود آورند.
مطالعه این اتفاق هدف حرکت در مسیرهایی است که احتمالا به در همین حال به اینکه چگونه پروتئین دچار جهش میشود، پاسخ داده شود. از این رو، ممکن است آنها بتوانند برخی از مواد شیمیاییهایی که برای آنها خطرناک است را بازیابی کنند.
اما فردا چه؟