گردشگری ورزشی، یک پدیده در حال رشد در صنعت گردشگری است که سالانه میلیاردها دلار به آن اختصاص مییابد. این صنعت نهتنها به رونق اقتصادی کشورها کمک میکند، بلکه ابعاد اجتماعی، فرهنگی و محیطزیستی گستردهای دارد. با این حال، بهرهگیری بهینه از ظرفیتهای گردشگری ورزشی مستلزم سیاستگذاریهای مناسب است تا هم مزایای آن افزایش یابد و هم چالشهای احتمالی مدیریت شوند.
ورزش و گردشگری هر دو از مهمترین صنایع در جهان امروز محسوب میشوند و ترکیب این دو صنعت، افقهای جدیدی را برای توسعه اقتصادی و اجتماعی گشوده است. کشورهای مختلف به دنبال استفاده از این فرصت هستند تا از طریق جذب گردشگران ورزشی، درآمدزایی کرده و زیرساختهای خود را بهبود ببخشند. از سوی دیگر، گردشگری ورزشی میتواند به شناخت بهتر فرهنگها، تقویت ارتباطات بینالمللی و افزایش سطح نشاط اجتماعی در جوامع مختلف منجر شود. با این حال، همانطور که این صنعت، فرصتهای زیادی ایجاد میکند، چالشهایی نیز به همراه دارد. برخی از جوامع محلی ممکن است تحت تأثیر هجوم گردشگران قرار بگیرند و تغییرات اقتصادی و فرهنگی ناخواستهای را تجربه کنند. ازاینرو، شناخت ابعاد مختلف این پدیده و برنامهریزی صحیح برای بهرهبرداری از آن، امری ضروری است.
پژوهشگران بر تأثیرات مثبت و منفی گردشگری ورزشی بر جوامع میزبان تأکید دارند. برخی کشورها با جذب گردشگران ورزشی، اقتصاد خود را رونق داده و فرصتهای شغلی جدیدی ایجاد کردهاند. از سوی دیگر، اگر این صنعت بدون برنامهریزی مناسب توسعه یابد، میتواند باعث مشکلاتی مانند افزایش هزینههای زندگی در مناطق گردشگری، تخریب محیطزیست و تغییر هویت فرهنگی جوامع محلی شود. این مسائل ضرورت تحقیق درباره گردشگری ورزشی را بیش از پیش آشکار میکند تا کشورها بتوانند به شکل بهینه از این پدیده بهره ببرند.
در همین راستا، نسرین عزیزیان، دانشیار مدیریت ورزشی دانشگاه محقق اردبیلی، به همراه دو تن از همکاران خود پژوهشی را در این زمینه انجام دادهاند. این پژوهش با هدف بررسی گردشگری ورزشی از منظر بینالمللی و تحلیل محتوای آن انجام شده است تا راهکارهایی برای توسعه بهتر این صنعت ارائه شود.
نتایج این پژوهش نشان می دهند که بازار گردشگری ورزشی در حال گسترش است و ورزشهایی مانند فوتبال بیشترین سهم را در جذب گردشگران دارند. تحلیل دادهها حاکی از آن هستند که مقولههای اصلی این موضوع شامل راهبردها، عوامل زمینهای، پیامدهای مثبت و پیامدهای منفی هستند.
بر اساس یافتههای این تحقیق، کشورهای در حال توسعه اگر میخواهند از مزایای گردشگری ورزشی بهره ببرند، باید از راهبردها و سیاستهای جدیدی استفاده کنند که متناسب با نیازهای گردشگران باشد. این کشورها میتوانند با توسعه زیرساختهای ورزشی، بهبود امکانات اقامتی و حملونقل، و طراحی برنامههای جذابتر، سهم بیشتری از این بازار را به دست آورند.
همچنین، لازم است که دولتها برای کاهش تأثیرات منفی گردشگری ورزشی، اقداماتی مانند مدیریت تعداد گردشگران، توجه به فرهنگ بومی و کاهش اثرات زیستمحیطی این صنعت را در دستور کار قرار دهند.
علاوه بر این، توسعه زیرساختهای ورزشی با استانداردهای بینالمللی و میزبانی رویدادهای متنوع ورزشی میتواند به جذب گردشگران ورزشی و رشد اقتصادی این کشورها کمک کند. تقویت سیستم حملونقل عمومی، ایجاد اقامتگاههای مناسب، طراحی تورهای ورزشی ارزانقیمت، و استفاده از فناوریهای نوین برای تبلیغ جاذبههای ورزشی کشورها میتواند تأثیر مثبتی بر رشد این صنعت داشته باشد.
به علاوه، پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که میزبانی از رویدادهای ورزشی نباید محدود به یک رشته خاص باشد، بلکه کشورها میتوانند در رشتههای متنوعی مانند ورزشهای پارالمپیکی، تنیس، بدمینتون و سایر رشتههای کمتر شناختهشده نیز سرمایهگذاری کنند.
در نهایت، این پژوهش همچنین تأکید میکند که برای توسعه بهتر صنعت گردشگری ورزشی، لازم است که کشورها در حال توسعه، سرمایهگذاری قابلتوجهی در آموزش گردشگری ورزشی و تربیت نیروی متخصص انجام دهند. بهعنوان مثال، ژاپن سالانه ۱۹ میلیارد ین را صرف آموزش و توسعه گردشگری ورزشی میکند. این امر میتواند به افزایش دانش مردم و مسئولان و درنهایت به توسعه بیشتر این صنعت کمک کند.