جنگنده گریپن: جایگزین اف ۳۵ یا به‌همراه آن؟
سوال بسیاری از کشورها در حال حاضر این است که در آینده به چه مدل‌های جنگنده جلب نظر خواهند کرد. به بیان دیگر، جوک «فراری اف ۳۵» چه خواهد شد؟ کدام کسی «هوندا سیویک» را راضی خواهد کرد؟
علاوه بر این، اگر بجای خرید یک جنگنده بر کسی بلامانع است که از مأموریت‌های مختلف دفاع کند و اینکه جنگنده متشکل از چندین سیستم مختلف باشد یا اخیرا به مانند خودروهای لاکسیو با فروش زیاد در بسیاری از کشورها عمل کند، آن را «خداحافظی کامل با جنگنده» باشد.
اندرو اِرسکین، پژوهشگر مؤسسه صلح و دیپلماسی (IPD)، می‌گوید: «جنگنده اف ۳۵ لایتنینگ ۲ بر مبنای نیازهای برخی کشورها طراحی نشده است؛ همینه که به ندرت می‌توانستند آن را خریداری کنند. آنچه کشورها به‌صورت به‌طورکلی با آن مواجه هستند یک جنگنده با قابلیت‌های اختصاصی است که برخی کشورها می‌توانند از آن استفاده کنند اما سایر کشورها می‌توانند در مقابل دویم‌ها داخل ماین‌فیلد آنها باشند.»
