گمرک جمهوری اسلامی ایران دستور بررسی فوری اظهارنامه‌های گمرک شهید رجایی و ترخیص کالاها را تا ۲۴ ساعت آینده صادر کرده است. این دستورالعمل در نظر دارد به جلوگیری از رسوب کالا و تسریع در ترخیص کالاهای موجود در گمرک رجایی کمک کند.
البته باید توجه کرد که این دستورالعمل پیش زمینه تاریخی دارد. گمرک رجایی یکی از اصلی‌ترین گمرکات ایران است که سال‌هاست در مسیر توسعه و پیشرفت با چالش‌های مختلف مواجه شده است. مشکلات مربوط به گمرک رجایی در سال‌های اخیر چندین بار مورد بررسی قرار گرفته است.
یکی از عواملی که به این چالش کمک می‌کند، فقدان￥ بستر مناسب برای کارشناسان گمرک است. با وجود آموزش و مدرک های رسمی، کارشناسان گمرک فقدان امکانات كافی و مناسب برای اجرای وظایف خود این چالش های مهمی را برایشان فراهم آورده است.
با این وجود، دستورالعمل جدید گمرک این چالش‌ها را حل نکرده است. در واقع، گمرک صرفاً این دستورالعمل را به مدیران گمرکات اجرایی ابلاغ کرده است و مسئله اصلی را مورد توجه قرار نداده است.
حداقل دو چالش در این دستورالعمل وجود دارد. چالش اول مربوط به این است که این دستورالعمل اثربخش بودن خود را تا چه حد با هشدار شروع می‌کند. اینکه آیا با دو ضربه کارشناسان دعوت می‌شوند تا 24 ساعت آینده دعوتنامه را بررسی کنند یا چندین بار باز هم درخواست می‌شود، برای کارشناسان نه تنها یک چالش بلکه یک وسوسه نیز محسوب می‌شود. به در میانی این دستورالعمل، شاید بتوان گفت که یادآور این امر است که ضعف می‌تواند برای گردگیری تکرار این روش نیز منجر به مسئلة مثبتی برای کارشناسان شود.
چالش دوم در این دستورالعمل مربوط به نظارت مدیران گمرکات است. مدیران گمرکات باید بسیار زیرک باشند و تمام پرونده‌های کارشناسی نشده را ظرف 24 ساعت آینده بررسی کنند. سؤالی که در این مورد مطرح می‌شود این است که آیا مدیران گمرکات انعطاف‌نیاز استند یا انعطاف‌پذیر؟ آیا هنگام نظارت مدیران بر گمرکات، از کارشناسان گمرک می‌خواهند کاری کنند که دیگری انجام می‌دادند؟
جمیعًا تمرکز دستورالعمل گمرک بر عدم تشریفاتی بودن کار و تمرکز مداوم بر همکاری بیشتر مدیران با کارشناسان می‌تواند چالش‌های بسیاری را برای گمرک بنوازد. چالش این دستورالعمل این است که اگر مدیران گمرک نمی‌توانند کارشناسان را بر در دسترس بودن و روحی چیزی ببندند، بهترین الحل را بصورت جهانی بررسی و سهولت بتوان به محل بسیار حیاتی‌تر و برای حل همه مناسب‌تری ببرند.