لایحه «موافقت‌نامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت فدراسیون روسیه» اردیبهشت ۱۴۰۱ به تصویب هیئت وزیران رسید و مجلس هم آذرماه امسال آن را تصویب کرد؛ لایحه‌ تأمل‌برانگیزی که در زمان مطرح شدنش نگرانی‌هایی را ایجاد کرد.

کارشناسان در حوزه‌های مختلف فنی و حقوقی اعتقاد داشتند که نمی‌توان به این لایحه خوش‌بین بود؛ چراکه دو کشور در موضوع امنیت اطلاعات هم‌سنگ یکدیگر نیستند و این موضوع باعث عدم توازن در این موافقت‌نامه شده است.

عدم شفافیت در این موافقت‌نامه و احتمال این که کشور ما تحت کنترل سایبری کشور روسیه قرار بگیرد نیز وجود دارد و این مسائل باعث می‌شود این موافقت‌نامه نگران‌کننده باشد. آلودگی‌های بدافزاری دلیل دیگری بود که کارشناسان برای احتمال به خطر افتادن امنیت اطلاعات و امنیت سایبری کشورمان به آن اشاره کرده بودند.

حالا غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس، هم با استناد به بخشی از این اشکالات فنی می‌گوید که با این موافقت‌نامه مخالف بوده و هنوز هم آن را دارای ایرادات جدی می‌داند. او توضیح داده است که در زمان طرح این لایحه در مجلس با آن مخالفت کرده و اعتقاد دارد در این موافقت‌نامه منافع ملی ایران در نظر گرفته نشده است:

بنده با این موافقت‌نامه مخالف بودم و معتقدم که منافع ایران در آن تامین نشده است. چه در حوزه همکاری‌های فرهنگی که بین دو کشور اتفاق افتاده و چه در حوزه همکاری در بحث امنیت اطلاعات منافع ما تأمین نشده است.

– غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس

رئیس فراکسیون مستقلان مجلس درباره جلسه بررسی لایحه همکاری ایران و روسیه در حوزه فرهنگی و امنیت اطلاعات این طور توضیح داد: «در خصوص بحث امنیت اطلاعات من مخالف بودم و ایرادات و اشکالات را در همان جلسه برشمردم. این لایحه اشکالات فنی داشت.»

او دست‌یابی روسیه به امکان دسترسی و جست‌وجو در اطلاعات کشور را مهم‌ترین اشکال این موافقت‌نامه دانسته و به دیده‌بان ایران گفته است: «این که امکان دسترسی، جست‌وجو و مبادله را به روسیه می‌دهیم و هم‌چنین اجازه می‌دهیم طرف مقابل اطلاعات را با کشور ثالث به اشتراک بگذارد از ایرادات این موافقت‌نامه است.»

این نماینده مجلس می‌گوید همه این اشکالات را در جلسه مجلس توضیح داده اما در نهایت، این لایحه از سوی نمایندگان مجلس رأی قاطعی آورده است؛ هرچند «یک هفته بعد روسیه با آن اقدام در خصوص جزایر سه‌گانه جواب ما را داد.»

با وجود تمام این اشکالات و مخالفت‌ها، نوری قزلجه توضیح داده است که «به هر حال این لایحه مصوب مجلس شده و اگر شورای نگهبان هم آن را تایید کند قانون تلقی می‌شود اما من باز هم با جزئیات آن مخالف هستم.»

او در ذکر علت مخالفتش با این موافقت‌نامه هم از منظر فرهنگی و هم در بحث امنیت سایبری به سوابق که در تاریخ معاصر در رابطه ایران با روسیه وجود دارد ارجاع داده و گفته است:

رفتار فرهنگی روسیه همان رفتارهای فرهنگی ۱۰۰ یا ۲۰۰ سال پیش است و نباید فکر کنیم با فروپاشی شوروی تغییرات اساسی در روسیه اتفاق افتاده است. جالب است که یک هفته بعد از تصویب آن موافقت‌نامه روسیه با اقدامی که در رابطه با جزایر سه‌گانه، که از حقوق مسلم ما و جزو لاینفک سرزمین ما است، انجام داد همین نظر را تأیید کرد و نشان داد رفتارشان همان رفتارهای گذشته است.

– غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس

او با بیان اینکه در دنیا هر کشوری به دنبال منافع ملی خودش است و اساساً نظم جهانی بر همین اساس در حال شکل گرفتن است، اضافه کرد: «این نظمی است که بر جهان حاکم است و همه کشورها، از ضعیف‌ترین تا قوی‌ترین آن‌ها منافع خودش را دنبال می‌کند. معتقدم که ما هم باید به‌دنبال منافع ملی خودمان باشیم.»