در دنیایی که فناوری نظامی به سرعت در حال پیشرفت است، رقابت برای برتری در نبردهای هوایی به یکی از حوزههای اصلی رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شده است. ایالات متحده با برنامه بمبافکن مخفی نسل بعدی خود، B-21 Raider، در حالsolid قرار دارد. با این حال، چین و روسیه با توسعه بمبافکنهای پیشرفته PAK DA و Xi’an H-20 نشان دادهاند که مصمماند نهتنها با آمریکا همگام شوند، بلکه در این رقابت حساس از آن پیشی بگیرند. این دو کشور با سرمایهگذاری در فناوریهای مخفیکاری و تسلیحات پیشرفته، به دنبال بازتعریف توازن قدرت در آسمانها هستند.
بمبافکن PAK DA روسیه، در مراحل نهایی طراحی و نزدیک به تولید قرار دارد. این بمبافکن که برای رقابت مستقیم با بمبافکنهای آمریکایی B-2 Spirit و B-21 Raider طراحی شده، ویژگیهایی نظیر سرعت زیرصوت، پیکربندی بال پرنده و سطح مقطع راداری کاهشیافته را به نمایش میگذارد. این مشخصات، PAK DA را به پلتفرمی با قابلیت مخفیکاری بالا تبدیل کرده که میتواند از رادارهای دشمن پنهان بماند و حملات دقیقی را در فواصل دور اجرا کند.
در سوی دیگر این رقابت، چین با بمبافکن مخفی Xi’an H-20 وارد میدان شده است. این بمبافکن که اولین تلاش جدی پکن برای توسعه یک بمبافکن استراتژیک مخفی است، نشاندهنده جاهطلبیهای فزاینده چین در حوزه نظامی است. اگرچه اطلاعات رسمی درباره H-20 محدود است، اما تحلیلگران غربی معتقدند که این بمبافکن با طراحی بال پرنده و سطح مقطع راداری کاهشیافته، شباهت زیادی به B-2 Spirit آمریکا دارد.
در مقابل تلاشهای چین و روسیه، ایالات متحده با B-21 Raider همچنان در خط مقدم فناوری بمبافکنهای مخفی قرار دارد. این بمبافکن که حاصل برنامه بمبافکن تهاجمی دوربرد نیروی هوایی آمریکا است، ویژگیهای پیشرفتهای نظیر طول بال کوتاهتر، ظرفیت حمل تسلیحات سنگینتر و سیستمهای مدولار برای ارتقای فناوریهای آینده را ارائه میدهد.
تلاشهای چین و روسیه برای توسعه PAK DA و H-20 نشاندهنده یک تغییر در رقابتهای نظامی جهانی است. این دو کشور با سرمایهگذاری در فناوریهای مخفیکاری و تسلیحات پیشرفته، به دنبال کاهش فاصله خود با ایالات متحده و حتی پیشی گرفتن از آن در حوزه نبردهای هوایی هستند. موفقیت این پروژهها میتواند توازن قدرت در آسمانها را تغییر دهد و پیامدهای عمیقی برای امنیت جهانی داشته باشد.
با این حال، موانع پیش روی چین و روسیه قابل توجه است. روسیه با مشکلات اقتصادی و تحریمها دستوپنجه نرم میکند، در حالی که چین هنوز در مراحل اولیه توسعه فناوری بمبافکنهای استراتژیک قرار دارد. در مقابل، ایالات متحده با تجربه چندین دهه در ساخت بمبافکنهای مخفی و زیرساختهای صنعتی پیشرفته، همچنان دست بالا را در این رقابت دارد. اما این برتری تضمینشده نیست. اگر چین و روسیه بتوانند چالشهای خود را پشت سر بگذارند و بمبافکنهای خود را به تولید انبوه برسانند، ممکن است شاهد یک تحول بزرگ در صحنه نبردهای هوایی باشیم.
در نهایت، این رقابت نهتنها درباره فناوری، بلکه درباره استراتژی و اراده سیاسی است. چین و روسیه با توسعه PAK DA و H-20 پیامی روشن به جهان ارسال کردهاند: آنها آمادهاند تا برای کسب برتری در آسمانها با تمام توان بجنگند. این که آیا این تلاشها به موفقیت منجر خواهد شد یا خیر، به عوامل متعددی از جمله منابع، نوآوری و مدیریت چالشهای ژئوپلیتیکی بستگی دارد. اما آنچه مسلم است، این است که آسمانهای آینده میدان رقابتی نفسگیر خواهد بود.
از این رو، استحکام قدرت نظامی و توانایی رقابت با دشمنان نظیر چین و روسیه در گستره نبردهای هوایی میتواند کلید پیروزی در افق آینده باشد. علاوه بر این، داخل کشور باید برنامهها و پروژههای مربوط به فناوریهای دفاعي را با جدیت پیگیری و سرمایهگذاری در این زمینه را افزایش دهد.
به علاوه، توسعه توان هوایی و فضایی کشور نیز در این مقطع مهم است و باید به گونهای برنامهریزی شود که با نیازهای آینده کشور مطابقت داشته باشد. بکارگیری نیروهای متخصص و امیری با دستیابی به سرآمدی و بالا بردن سطح پایداری کشورهای نظیر چین و روسیه برای مقابله با آنها ضروری است.
بنابراین، با تمهید عملیاتی بسیاری از موانع موجود در این حوزه و همراهی داخلی و خارجی، میتوان امیدوار بود که بتوان اراده و ظرفیتی برای همگام شدن با دو قدرت شرق را در این نگرش بدست آورد.