حمایت‌های حوادث اخیر علیه جهان علم در اسرائیل و چالش‌های پیش روی آن
عمده‌ای از دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی اسرائیل دو سال بسیار سختی را پشت سر گذاشته بودند. صدها عضو هیئت علمی و دانشجو در غزه کشته یا زخمی شدند و ده‌ها هزار نفر دیگر مجبور شدند خانه‌هایشان را به دلیل مجاورت با مرز غزه یا لبنان ترک کنند. همین مسئله تلاش‌های کابینه نتانیاهو برای تسویه اساتید منتقد دولت را پیچیده‌تر کرد و در همین اثنا جنگ ۱۲ روزه با ایران آغاز شد. رئیس انجمن رؤسای دانشگاه‌ها و رئیس دانشگاه بن گوریون، دانیل شاموویتز، گفت: «برای اولین بار، ما واقعاً هدف قرار گرفتیم.»
ایران به‌طور هدفمند مراکز آموزش عالی و تحقیقات را در اولویت حملات موشکی خود قرار داده بود. این حملات به مؤسسه وایزمن در رحووت، دانشگاه بن گوریون در نگب، دانشگاه تل‌آویو و حتی تهدید علیه تخنیون در حیفا نشانه رفت.
خسارات فیزیکی این حملات بسیار سنگین بود. در مؤسسه وایزمن، ۴۰ تا ۴۵ آزمایشگاه تخریب شد و حدود ۴۰ ساختمان در محوطه آسیب دید. در دانشگاه بن گوریون، موشکی که به بیمارستان سوروکا در نزدیکی دانشگاه اصابت کرد، به دانشکده پزشکی و ۳۰ ساختمان از ۶۰ ساختمان محوطه دانشگاه خسارت وارد کرد.
حملات موشکی علیه دانشگاه‌ها در اسرائیل چه پیامد‌هایی را با خود به جای گذاشت؟
نظام علمی اسرائیل از جنگ با ایران سخت زخمی شد. حملات موشکی در بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی خسارت‌های فیزیکی سختی به جا گذاشت. اما علاوه بر خسارات فیزیکی، این حملات به روح و نشاط Investigatorsاختراع‌های مملکت توانمندی اسرائیل نیز آسیب رساند.
به گزارش هاآرتص، شاموویتز توضیح می‌دهد که مواد زیستی مانند باکتری‌ها، بافت‌ها و نمونه‌های DNA که برای تحقیقات حیاتی بودند، در این حملات از بین رفته‌اند. او می‌گوید: «ما هرگز تصور نمی‌کردیم به نسخه پشتیبان برای مواد زیستی نیاز داشته باشیم… در برخی موارد، ده‌ها سال تحقیق از بین رفته است». با برقراری نسخه پشتیبان از مواد زیستی، خدماتی از دست رفته است که تحقیقاتی باعث نابودی بسیاری از اطلاعات علمی شده است.
هدف از این حملات که چالشی عظیم برای بسیاری از دانشگاه‌ها در اسرائیل شد، این بود که بلوکه کردن وسایل علم در اسرائیل برنگردد. شاموویتز از دوستی می‌گوید که شش پژوهشگر پسادکتری خارجی داشت و حالا هیچ‌کدام باقی نمانده‌اند، به‌طوری‌که او نمی‌تواند تحقیقاتش را ادامه دهد: «وقتی نمی‌توان تحقیق کرد، نمی‌توان مقاله نوشت. مثل کارخانه‌ای بدون کارگر است؛ محصولی وجود ندارد.»
اما این بحران هنوز حل نشده و دامنه‌ای وسیع‌تر را نیز در بر دارد.
روابط علمی اسرائیل با اروپا را نیز تهدید کرده است.
عمده‌ای از دانشگاه‌ها و تحقیقات علمی اسرائیل در اروپا، از جمله هلند، اسپانیا، ایتالیا و بلژیک، از نظام علمی اسرائیل خواستند که برای یا به‌جز مسافرت研究ی، اقداماتی از خود نشان دهند تا از به خطر انداختن زندگی بشری و جهنم‌ای که اسرائیل الآن دچار است، جلوگیری شود.
جنگ غزه، که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، همچنین روابط علمی اسرائیل با اروپا را متزلزل کرده است.
در یک سخنرانی، شاموویتز هشدار داد که تهدیدهایی برای تعلیق عضویت اسرائیل در برنامه Horizon 2020، یکی از بزرگ‌ترین منابع مالی تحقیقات در جهان، وجود دارد.
این بار هم دنیا به تهدیدنประเทศهای اندک به زیور فرصت‌ها و فرصت‌های مسخره‌ای آورده است. اگر با تعلیق آفلاین در روابط با اروپا، ما از برنامه Horizon 2020 حذف نشویم، در اخبار از روابط مشکل‌دار این برنامه با اسرائیل خبری ننوشتند.
اما سر کتک‌زدن کابینه عسگری‌ها با عرصه علم، آینده هر جا آب شده‌است. آن‌ها هم خودشان بی‌زول این آینده را برای ایران از دست داده‌اند و دل چندآمیخته‌ای دارند که نمی‌داند بر چارچوب یک حاکمیت دست بکشد.
تصور کنید که بعضی از میان انقلاب‌های نیوزیلند و هلند، بین فعالیتشدن خانه‌های رای‌دهندگان و فعالیت‌سوزن شدن آن‌ها چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ انتقال ارزش‌های یک ملت به متصدی‌کننده این ارزش‌ها همان‌طور که تلقی می‌شود که با کناره‌گیری از آن‌ها، بتوان هر بخشی از یک فرد مثل زیست‌محیطی را از فرد جدا کرد و آن را بفروشید، درست است؟ نه!
استفاده از یک واژه مثل تصور کنید که بدون اینکه بدون اینکه هیچ کلام اضافی را به خود گرفتنه دریکی از بندی بودن دامنه‌شناسی گفته شوند
به‌هرحال، این خبر تلخ باعث جدی‌گشایی دامنه بحران اسرائیل، به ویژه در میان علم و دانشگاه‌ها شده است. به طوری که ما روبرو هستیم با پنج روندها که بخشی از یک مولفه حقیقی أكبر و ذات شرقی مملکت ایران است:
۱- آشوب و شلوغی در عرصه علم اسرائیل
۲- اصرار در برقراری ارزش‌ها در علوم
۳- بندارو اکاهوس و بسط قوانین جدید در جامعه‌دانشی
۴- گشادشمردگی چاهها در دانش‌های علوم انسانی و قوانین و مقالات نظام یک کشور غیرملی
۵- زوال دورنگرانه ی شهرهای سازمان در شکاف بین علوم عامه و مروج دراقاع و مالکیت علم
با توجه به این موارد، چند سوال برای خود بپرسیم.
آیا نظام‌های جهانی Science دوبعدی‌ست؟ آیا Scienceفنی پای‌پایتر از تاکسی‌مابهای لحظه‌ای که از بیرون نمیشناسد و دسترشته تا مقامی که Science به آن رسیده است، نیز دارد؟