آگاهی حین بیهوشی نادر است، اما می تواند در طول جراحی رخ دهد؛ در این مقاله احتمال – علت و نحوه پیشگیری از آگاهی و بیداری در بیهوشی را بخوانید.

آگاهی حین بیهوشی (Anesthesia Awareness)، تجربه نادر اما احتمالی است که به بازیابی هوشیاری در حین بیهوشی اشاره دارد.

برخی از افراد یک آگاهی کلی را تجربه کنند، در حالیکه برخی دیگر می توانند اطلاعات دقیق، از جمله تجربه درد یا احساس فلجی را به خاطر بیاورند.

تجربه این وضعیت می تواند بسیار ناراحت کننده و عواقب روانی شدیدی را به همراه داشته باشد.

این مقاله به بررسی آگاهی حین بیهوشی، احتمال وقوع، چه احساسی ایجاد می کند، علت ایجاد و نحوه پیشگیری از آن می پردازد.

همچنین بخوانید:

انواع بیهوشی برای عمل (کلیک)

علت و عوامل خطر آگاهی حین بیهوشی

آگاهی حین بیهوشی می تواند به دلایل مختلفی، مانند اشتباه در تعیین و تجویز دوز دارو یا عوارض ناحیه داخل وریدی (IV)، رخ دهد. همچنین عوامل متعددی می توانند افراد را در معرض خطر بیشتری برای آگاهی در بیهوشی قرار دهند.

طبق بررسی اجمالی از تحقیقات قبلی در سال 2023، برخی از روش‌ ها مانند جراحی‌ های اورژانسی (به‌ ویژه ناشی از تروما یا سزارین) با افزایش خطر آگاهی در طی بیهوشی همراه هستند. دلیل این امر است که دوز بیهوشی مورد نیاز برای این روش ها کم است.

افرادی که دارای سابقه پزشکی سوء مصرف مزمن مواد، از جمله الکل، مواد افیونی، یا بنزودیازپین ها هستند، نیز خطر بیشتری برای تجربه آگاهی حین بیهوشی دارند.

در صورت عدم وجود شرایط بالا، اغلب علت اصلی آگاهی حین بیهوشی تجویز ناکارآمد داروهای بیهوشی به دلیل خطای انسانی یا خطای تجهیزات است که باعث می شود فرد تحت عمل جراحی به اندازه کافی دارو دریافت نکند.

همچنین بخوانید:

داروهای افیونی (کلیک)

احتمال آگاهی حین بیهوشی

احتمال آگاهی در حین جراحی بسیار متفاوت است. یک مطالعه مروری روایتی در سال 2017 طبق تحقیقات قبلی بیان می کند، این وضعیت می تواند از 1 نفر در هر 600 نفر تا 1 در 17000 نفر متغیر باشد.

متداول ترین احتمال طبق مطالعات، حدود 1 در 1000 نفر است.

آگاهی در بیهوشی چگونه است؟

هدف از بیهوشی، عدم آگاهی و ایجاد خاطره از جراحی پس از بیدار شدن است.

آگاهی در طی بیهوشی دارای سطوح مختلفی است.

برخی افراد خاطره مبهمی از یک لحظه جراحی بدون تجربه احساس درد دارند. ممکن است برخی دیگر فقط در هنگام خواب فلاش بک های جراحی مانند داشته اما در هنگام بیداری هیچ یادآوری خاصی نداشته باشند.

برخی دیگر دارای خاطرات بسیار خاصی از جراحی، مانند اینکه چه کسی در اتاق بوده، چه گفته شد و جزئیات دیگر، هستند. در این وضعیت نیز ممکن است برخی افراد درد را تجربه و برخی دیگر نکنند.

در صورتیکه فرد قبل از، از بین رفتن اثرات داروهای شل کننده عضلانی بیدار شود، دچار احساس فلج یا ناتوانی در نفس کشیدن می شود.

همچنین بخوانید:

داروهای شل کننده عضلات (کلیک)

بیداری حین بیهوشی

تیم جراحی فرد تحت بیهوشی را به چندین روش تحت نظر قرار می دهد تا اطمینان حاصل کنند که فرد در طول جراحی راحت و ایمن است. اینکه تیم بیهوشی متوجه آگاهی حین بیهوشی شود یا نه به عوامل مختلفی بستگی دارد.

در طول جراحی، تیم پزشکی فرد را به دستگاه هایی متصل می کند تا علائم حیاتی، حرکات ماهیچه ها و گاهی اوقات فعالیت مغز را کنترل کنند.

گاهی اوقات این دستگاه ها علائم نشان دهنده وجود آگاهی در طی بیهوشی را مانیتورمی کنند. برای نمونه ممکن است ضربان قلب یا فشار خون آنها افزایش یابد یا مانیتورینگ عصبی عضلانی آنها برخی از حرکت ها را تشخیص دهد. بعلاوه هر گونه تغییر در فعالیت مغز را می توان در نوار مغزی (EEG) مشاهده کرد.

هرگونه تغییر در این مانیتورها می تواند تیم پزشکی را از وضعیت آگاه کند. در این زمان آنها می توانند با فرد ارتباط برقرار کنند تا به او اطمینان دهند و سپس میزان دارو را تنظیم کنند تا به حالت نا آگاه بازگردد.

با این حال برای برخی از افرادی که تجربه آگاهی حین بیهوشی را به صورت شفاهی گزارش می کنند، دستگاه‌ های مانیتورینگ چیزی را نشان نمی دهد.

کمک به فردی که در حال تجربه آگاهی بیهوشی در حین جراحی، اهمیت زیادی دارد.

برخی از افراد به دلیل این وضعیت دچار پریشانی شدید یا اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می شوند. به همین دلیل برای مقابله با آسیب‌ های عاطفی ناشی از این تجربه، آنها به حمایت روانی نیاز دارند.

همچنین بخوانید:

اختلال استرس پس از سانحه (کلیک)

پیشگیری از آگاهی حین بیهوشی

مهم است که قبل از انجام عمل جراحی، هم با جراح و هم با متخصص بیهوشی صحبت کرد.

این متخصصان، سلامت کلی و سایر شرایط پزشکی تاثیر گذار برای تصمیم گیری در خصوص بیهوشی را بررسی می کنند.

باید فرد تاریخچه کامل پزشکی خود را، اعم از موارد زیر، را به تیم پزشکی بگوید:

• تمام جراحی های قبلی و عوارض ناشی از آنها
• لیست کاملی داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی
• استفاده یا عدم استفاده آنها از مواد مخدر و الکل
• هر گونه حساسیت
• تمام تشخیص های پزشکی قبلی

تیم جراحی نیز باید اقدامات احتیاطی را انجام داده و تمام پروتکل ها را رعایت کنند تا تضمین شود که روند بیهوشی به خوبی پیش می رود.

• انجام بررسی های ایمنی
• کالیبره کردن دستگاه های بیهوشی و مانیتورینگ
• چک کردن دوز همه داروها
• برچسب زدن مناسب به تمام داروهایی که در طول عمل استفاده خواهند کرد
• اطمینان از قرارگیری مناسب همه دستگاه های نظارتی در طول جراحی
• آگاه بودن و مستندسازی تمام علائم مانیتورها در طول مراحل

همچنین بخوانید:

علائم حساسیت به داروی بیهوشی (کلیک)

خلاصه

اگرچه آگاهی از بیهوشی نادر است، اما می تواند در طول جراحی رخ دهد و یک تجربه ناراحت کننده باشد. زمانی اتفاق می‌ افتد که فرد در حین بیهوشی، تا حدی به هوش آید.

احتمال وقوع این اتفاق بر اساس عوامل خطر خاص، متفاوت است.

افرادی که در حین جراحی از خواب بیدار می شوند دچار سطوح مختلفی از آگاهی می شوند. برخی شناخت مبهم را بدون درد، برخی دیگر احساس درد و خاطرات خاصی از جراحی را تجربه می کنند.

گاهی اوقات تیم پزشکی از آگاهی حین بیهوشی آگاه شده و دوز داروی بیهوشی را تنظیم می کند، در حالیکه در برخی مواقع آنها قادر به تشخیص این وضعیت نیستند.

از آنجایی که این تجربه می تواند باعث ناراحتی شدید یا PTSD شود، افراد به حمایت روانی نیاز خواهند داشت.

برای افرادی که می خواهند تحت عمل جراحی قرار گیرند، مهم است که تاریخچه پزشکی، داروهای فعلی و مصرف دارو یا الکل خود را خیلی واضح و شفاف با تیم جراحی در میان بگذارند تا آنها بتوانند عوامل خطر را کاهش دهند.

​جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.