مسأله مقاومت دارویی در برابر عفونت‌ها یکی از چالش‌های اساسی در زمینه پزشکی و بهداشت عمومی جهان است. با کشف روز به روز میکروب‌ها و ویروس‌های جدید، درمان عفونت‌ها تبدیل به وظیفه پیچیده‌تری می‌شود. در این شرایط فوریت توسعه و معرفی داروهای جدید و مؤثرتر در مقابل این میکروب‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. یکی از داروهای محبوب که در مبارزه با مقاومت دارویی میکروب‌ها توجه بسیاری را به خود جلب کرده، پارومومایسین است. پارومومایسین یک آنتی‌بیوتیک بسیار موثر است که قدرت مبارزه با بسیاری از میکروب‌های مقاوم (باکتری‌ها و انواع انگل‌ها) را نسبت به داروهای معمولی دارا می‌باشد.
آنچه در این مقاله می خوانیم
اشکال دارویی پارومومایسین
- شربت
- کپسول 250 میلی گرم
موارد مصرف کپسول پارومومایسین
این دارو برای درمان عفونت انگلی خاص روده (آمبیازیس) استفاده می‌شود. این دارو به عنوان یک آنتی‌بیوتیک آمینوگلیکوزید شناخته شده و با توقف رشد انگل‌ها در روده عمل می‌کند. داروی پارومومایسین (paromomycin) ممکن است همراه با یک رژیم غذایی خاص برای درمان یک مشکل جدی مغزی (آنسفالوپاتی کبدی) استفاده شود. این عارضه در افراد مبتلا به بیماری کبدی رخ می‌دهد و به دلیل وجود بیش از حد یک ماده طبیعی خاص (آمونیاک) در بدن ایجاد می‌شود که به طور معمول کبد از شر آمونیاک خلاص می‌شود.
پارومومایسین با توقف رشد باکتری‌های خاصی در روده که آمونیاک می‌سازند به درمان آنسفالوپاتی کبدی کمک می‌کند. این آنتی‌بیوتیک فقط عفونت‌های انگلی و باکتریایی را درمان می‌کند. برای عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده غیرضروری یا استفاده نادرست از هر آنتی‌بیوتیک می‌تواند منجر به کاهش اثربخشی آن شود.
موارد مصرف پارومومایسین در بزرگسالان
- آمیبیازیس روده ( Histolytica)
- کمای کبدی (تکمیلی)
- کرم نواری ( saginata/T. solium/D. latum/D. caninum)
- کرم نواری کوتوله
- لیشمانیوز جلدی (یتیم)
موارد مصرف پارومومایسین در کودکان
- Dientamoeba Fragilis (یک نوع انگل)
- آمیبیازیس روده
- کرم نواری
- کرم نواری ( saginata/T. solium/D. latum/D. caninum)
- کرم نواری کوتوله
- Histolytica
آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر داروی paromomycin
آمینوگلیکوزید؛ با اتصال به زیر واحدهای ریبوزومی S30 با سنتز پروتئین باکتریایی تداخل می‌کند. این دارو دارای آنتی باکتریال در برابر ارگانیسم‌های بیماری‌زا در دستگاه گوارش است. در آخر نیز از طریق مدفوع (100% به عنوان داروی بدون تغییر) دفع می‌شود.
مقدار مصرف داروی paromomycin
داروی paromomycin را طبق دستور پزشک، معمولاً 3 بار در روز (هر 8 ساعت) از طریق خوراکی همراه با وعده‌های غذایی مصرف کنید. مقدار مصرف بر اساس وزن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان است. برای بهترین اثر، این آنتی‌بیوتیک را با فواصل مساوی مصرف کنید. مصرف این دارو را تا پایان کامل مقدار تجویز شده ادامه دهید، حتی اگر علائم پس از چند روز ناپدید شوند. قطع زودهنگام دارو ممکن است منجر به بازگشت عفونت شود. اگر وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.
مقدار مصرف کپسول پارومومایسین در بزرگسالان
- در جهت درمان آمیبیازیس روده ( Histolytica)، روزانه 25 الی 35 میلی گرم به صورت خوراکی هر 6 ساعت به مدت 5 الی 10 روز تجویز می‌شود.
- کمای کبدی (تکمیلی)، 4 میلی گرم روزانه به صورت خوراکی در دوزهای منقسم به مدت 5-6 روز استفاده شود.
- برای درمان انگل روده با نام Diantomoeba Fragilis، 20 الی 30 میلی گرم (روزانه) به صورت خوراکی هر 8 ساعت تجویز می‌شود.
- کرم نواری ( saginata/T. solium/D. latum/D. caninum)، 11 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی برای 4 دوز مصرف شود.
- کرم نواری کوتوله، 45 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به صورت خوراکی به مدت 5 الی 7 روز تجویز می‌شود.
زمان مصرف کپسول پارومومایسین در کودکان
- برای استفاده انواع مختلف آنتی‌بیوتیک در کودکان، حتما با پزشک در رابطه با فواید و خطرات استفاده مشورت کنید.
- در جهت Histolytica، 25 الی 35 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به صورت خوراکی هر 8 ساعت به مدت 7 روز تجویز شود. همچنین 750 میلی گرم بر متر مربع در روز به مدت 5 روز و به مدت 6 ساعت تقسیم می‌شود.
- انگل Dientamoeba Fragilis، 25 الی 30 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به مدت 7 روز هر 8 ساعت استفاده می‌شود.
- آمیبیازیس روده، 25 الی 35 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه هر 8 ساعت به مدت 5 الی 10 روز مصرف کنید.
- کرم نواری (Hymenolepis nana)، 45 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت خوراکی به مدت 5 الی 7 روز مصرف می‌شود.
- کرم نواری ( saginata/T. solium/D. latum/D. caninum)، 11 میلی گرم بر کیلوگرم در 4 روز تقسیم و مصرف شود.
- کرم نواری کوتوله، 45 میلی گرم بر کیلوگرم روزانه به صورت خوراکی به مدت 5 الی 7 روز استفاده شود.
موارد احتیاط
قبل از مصرف داروی پارومومایسین (paromomycin)، اگر به این دارو یا سایر آنتی‌بیوتیک‌های آمینوگلیکوزید (مانند جنتامایسین، توبرامایسین) حساسیت دارید، از مصرف خودداری کنید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در صورت داشتن سوابق پزشکی خاص از جمله اختلال کبدی و کلیوی شدید، مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی، مشکلات روده (مانند انسداد، زخم) و… با احتیاط و نسخه پزشک این دارو را مصرف کنید. در دوران بارداری، این دارو فقط در صورت نیاز باید استفاده شود. در مورد خطرات و فواید آن با پزشک خود صحبت کنید.
- در صورت داشتن یک واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به پارومومایسین یا سایر آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروها، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده با پزشک در رابطه با خطرات استفاده از این دارو مشورت کنید.
- قبل از مصرف این دارو تداخلات دارویی و موارد احتیاط دارو را با دقت بررسی کنید تا دچار تداخلات یا حساسیت نشوید.
- افراد دارای مشکلات گوارشی مانند زخم معده، سوزس مری، مشکلات روده‌ای و… این دارو با تایید پزشک همراه با غذا یا یک لیوان پر آب مصرف کنند.
- پارومومایسین ممکن است باعث شود واکسن‌های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیفوئید) به خوبی کار نکنند. قبل از انجام هر گونه ایمن‌سازی یا واکسیناسیون به متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود بگویید که از پارومومایسین استفاده می‌کنید.
- قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام داروهایی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
- در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود.
- درمان طولانی مدت ممکن است منجر به عفونت قارچی یا باکتریایی شود.
- در بیماران نارسایی کلیوی یا بیماران مبتلا به ضایعات اولسراتیو روده با احتیاط مصرف شود.
موارد منع مصرف پارومومایسین
- حساسیت مفرط
- انسداد روده
عوارض جانبی کپسول پارومومایسین (paromomycin)
حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، گرفتگی عضلات شکم، اسهال و سوزش سردل برخی از عوارض جانبی کپسول پارومومایسین (paromomycin) می‌باشد. اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی جدی ندارند. برخی از عوارض جانبی جدی این دارو شامل مدفوع چرب، صداهای زنگ یا غرش در گوش، کاهش شنوایی، سرگیجه، بی‌حسی و گزگز پوست، سردرد، تشنج، ضعف عضلانی و… می‌باشد. استفاده از این دارو برای دوره‌های طولانی یا مکرر ممکن است منجر به برفک دهان یا عفونت قارچی جدید واژن شود. در صورت مشاهده لکه‌های سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژن یا سایر علائم جدید با پزشک خود تماس بگیرید.
- اسهال
- گرفتگی شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- سوزش سرد
- سردرد و سرگیجه
- اگزانتما
- کهیر
- خارش
- استئاتوره
- انتروکولیت ثانویه
- ائوزینوفیلی
- سمیت گوش
تداخل دارویی پارومومایسین
در صورت مصرف همزمان سایر داروها یا محصولات گیاهی، اثرات برخی داروها می‌تواند تغییر کند. این فرایند می‌تواند خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد یا باعث شود داروهای شما به درستی عمل نکنند. پزشک یا داروساز شما اغلب می‌تواند با تغییر نحوه استفاده از داروها یا با نظارت دقیق، از تداخلات پیشگیری کند. برای کمک به پزشک و داروساز خود در ارائه بهترین مراقبت از شما، لیستی از داروهای شیمیایی و گیاهی مورد استفاده خود تهیه کرده و به وی نشان دهید. به جز داروی دیگوکسین، تداخل دارویی خاصی از این دارو گزارش نشده است.
مصرف پارومومایسین (paromomycin) در دوران بارداری و شیردهی
داروی پارومومایسین در گروه C از نظر خطر در دوران بارداری یرای جنین قرار دارد. یعنی در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشک قابل استفاده است. مطالعات حیوانی در زمینه مصرف این دارو در دوران بارداری خطر محدودی را نشان می‌دهد. همچنین مطالعات انسانی خاصی در رابطه با فواید و خطرات استفاده این دارو در دوران بارداری یا شیردهی نوزاد در دسترس نیست. بنابراین این دارو تنها باید با تایید و دستور پزشک استفاده می‌شود.
شرایط نگهداری داروی paromomycin
داروی پارومومایسین (paromomycin) باید در دمای اتاق و دور از نور نگهداری شود. همچنین مهم است که تمام داروها را از دید و دسترس کودکان دور نگه دارید، زیرا بسیاری از اشکال دارویی (مانند قرص‌های هفتگی و قطره‌های چشمی، کرم‌ها، چسب‌ها و استنشاق‌ها) در برابر کودک مقاوم نیستند و کودکان خردسال می‌توانند آن‌ها را به راحتی باز کنند. داروهای غیر ضروری باید به روش‌های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی‌توانند آن‌ها را مصرف کنند.
کلام آخر در مورد کپسول پارومومایسین
در این مقاله از مجله داروخانه آنلاین مثبت سبز به معرفی و بررسی داروی پارومومایسین به عنوان یکی از آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر در درمان انگل و باکتری‌ها پرداختیم. انگل‌ها و مقاومت به داروها یک چالش جدی در حوزه بهداشت عمومی و پزشکی محسوب می‌شود. پارومومایسین با توانایی مبارزه با بسیاری از باکتری‌ها و بیماری‌ها، به ویژه انگل Dientamoeba Fragilis، کرم نواری (T. saginata/T. solium/D. latum/D. caninum)، آمیبیازیس روده و… را دارا می‌باشد.
منبع سایت: Medscape