ساختار بازار به عنوان پایه ای برای ارزیابی مناظر اقتصادی در قلمرو تجاری عمل می کند. درک عملکرد درونی شرکت ‌ها و بازار ها، کارشناسان و مدیران تجاری را قادر می‌ سازد تا به ‌روز رسانی‌ های صنعت، تغییرات سیاست‌ ها و قوانین را به‌طور موثر ارزیابی کنند. همچنین درک کنند که چگونه اقتصاد بر انتخاب ‌های محوری تأثیر می ‌گذارد. اگر به تازگی صاحب یک کسب و کار کوچک شده اید، بسیار مهم است که درباره انواع بازار ها تحقیق کنید و چگونگی و عملکرد آن ها را بدانید. ما در این راهنما به طور کامل به بررسی نحوه کار بازار ها و معرفی انواع آن پرداخته ایم تا شما بتوانید با مطالعه آن اطلاعات مفید و ارزشمندی را به دست بیاورید.

بازار چیست و چگونه کار می کند؟

بازار به فضایی گفته می شود که افراد برای تسهیل تجارت کالا ها و خدمات گرد هم می آیند. به طور معمول، این افراد متشکل از خریداران و فروشندگان هستند. بازار می تواند به شکل یک مکان فیزیکی باشد، مانند یک فروشگاه آجر و ملات که در آن تعاملات رو در رو رخ می دهد یا به صورت مجازی عمل کند، مانند یک بازار آنلاین که در آن خریداران و فروشندگان بدون هیچ گونه تماس فیزیکی با یکدیگر در ارتباط اند.

بازار مکانی است که در آن چندین طرف می توانند گرد هم آیند تا در معاملات اقتصادی شرکت کنند، حتی اگر شامل مناقصه قانونی نباشد. این معاملات می تواند شامل مبادله کالا، خدمات، اطلاعات، ارز یا ترکیبی از آن ها باشد. اساسا، بازار ها به عنوان عرصه ‌هایی عمل می ‌کنند که خریداران و فروشندگان می ‌توانند در آن جمع شوند و با هم تعامل کنند.

به طور معمول، دو طرف برای انجام معامله مورد نیاز است؛ اما حضور شخص ثالث برای ایجاد رقابت و حفظ تعادل در انواع بازار ضروری است. در شرایط رقابت کامل، تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان فعال، سایر عوامل بازار را مشخص می کنند.

اصطلاح «بازار» بسته به زمینه، معانی مختلفی را در بر می گیرد. برای مثال، می تواند به بازار سهام، جایی که اوراق بهادار معامله می شود، اشاره کند. همچنین می تواند گروهی از افراد علاقه مند به خرید محصولات و خدمات خاص را در یک مکان خاص، مانند بازار مسکن بروکلین، توصیف نماید.

اقتصاد بازار که نقش بسزایی در شکل دادن به انواع بازار دارد، یک سیستم اقتصادی است که بر اساس عرضه و تقاضا عمل می کند. در این سیستم عواملی مانند سرمایه گذاری، تولید، توزیع و قیمت گذاری کالا ها و خدمات توسط مشاغل و افراد تعیین می شود. بر خلاف اقتصاد های برنامه ریزی شده یا دستوری که در آن دولت این جنبه ها را کنترل می کند، اقتصاد بازار برنامه ریزی نشده است. نمونه هایی از اقتصاد های بازار عبارت اند از: ایالات متحده، کانادا، بریتانیا و ژاپن.

انواع بازار ها

رقابت خالص یک ساختار از انواع بازار است که مشخصه آن شرکت های کوچک و متعددی هستند که با یکدیگر رقابت می کنند. این شرکت ‌ها فاقد قدرت بازاریابی قابل ‌توجهی هستند و در نتیجه سطح بهینه ‌ای از بازده را تولید می ‌کنند، زیرا قادر به تاثیرگذاری بر قیمت ‌های بازار نیستند. محصولات ارائه شده توسط این شرکت ها از محصولات رقبای خود قابل تشخیص نیست و هیچ مانع قابل توجهی برای ورود یا خروج از بازار برای آن ها وجود ندارد.

اگرچه ساختار بازار رقابت خالص معمولا در دنیای واقعی یافت نمی شود؛ اما به عنوان یک مدل نظری عمل می کند که در درک صنایع با ویژگی های مشابه موثر است. اساسا، معیار مفیدی برای مقایسه و تضاد سایر ساختار های بازار ارائه می شود. نمونه هایی از ساختار های بازار که شباهت زیادی به رقابت خالص دارند شامل بازار های سهام، بازار های کشاورزی و بازار های صنایع دستی  می شوند.

• رقابت انحصاری

رقابت انحصاری یکی دیگر از انواع بازار است که در آن شرکت ‌های کوچک مشابه رقابت خالص با یکدیگر رقابت می‌کنند. با این حال، در رقابت انحصاری، این شرکت ها محصولات مشابه؛ اما بسیار متمایز را می فروشند. بر خلاف رقابت خالص، تمرکز بر دستیابی به کمترین هزینه ممکن برای تولید بهینه نیست.

با توجه به این عوامل، شرکت هایی که در رقابت انحصاری قرار دارند، توانایی اعمال قدرت بازار و اعمال قیمت های بالاتر در محدوده معین را دارند. اگرچه محصولات تا حد زیادی شبیه به هم هستند، تفاوت های کوچک مبنایی برای استراتژی های بازاریابی و تبلیغات شرکت ها می شود. این تفاوت ها می تواند شامل سبک، نام تجاری، مکان، بسته بندی، تبلیغات، استراتژی های قیمت گذاری و موارد دیگر باشد.

نمونه‌ هایی از صنایعی که تحت رقابت انحصاری فعالیت می‌کنند، عبارت اند از: رستوران‌ های فست فود، فروشگاه‌ های لباس، شرکت ‌های غلات صبحانه، بازار های خدمات و تعمیرات، شرکت‌ های آموزشی و سالن‌ های زیبایی. در حالی که محصولات و خدمات ارائه شده توسط سالن های زیبایی ممکن است کاملا مشابه باشند، این شرکت ها خود را از طریق ارزش های پیشنهادی مانند کیفیت خدمات و قیمت گذاری جذاب متمایز می کنند. آن ها حتی ممکن است محصولات زیبایی با نام تجاری را که در رقابت انحصاری نیز هستند تبلیغ کنند؛ زیرا تفاوت کمی بین محصولات آرایشی و مو از نظر ماهیت و کاربرد آن ها وجود دارد.

تولیدکنندگان در شرایطی که سود جذاب باشد، آزادی ورود به بازار را دارند و همچنین در رقابت انحصاری، ورود و خروج آسان است.

جمع بندی

بازار ها نقش مهمی در اقتصاد دارند؛ زیرا بستری را برای دولت ها، مشاغل و افراد فراهم می کنند تا در خرید و فروش کالا ها و خدمات مشارکت کنند. با این حال، اهمیت آن ها فراتر از این است. آن ها همچنین نقش حیاتی در تعیین قیمت کالا ها و خدمات دارند. بازار ها با خدمت به عنوان محلی برای معاملات، واحد ها را قادر می ‌سازند تا به سرمایه برای پیشبرد اهداف خود دسترسی داشته باشند، این به نوبه خود، نوآوری را تقویت می کند و به تضمین مزیت رقابتی در بازار کمک می نماید.