در سازمان های مختلف برای به اشتراک گذاشتن ارزش ها اعم از ارزش های اخلاقی و کاری یا یادآوری مجدد آن ها منشوری نوشته می شود. این منشور به صورت رسمی در اختیار تمام کارکنان قرار می گیرد و پایبندی به آن، مسئولیت پذیری و تعهد بالای کارکنان آن سازمان را نشان می دهد. تدوین چنین منشوری در موفقیت های روزافزون سازمان و اخذ گواهینامه ها و دستاورد های گوناگون به شدت موثر واقع می شود. هر سازمان منشور مخصوص به خود را تدوین می کند و نمی توان منشوری واحد برای تمام کسب و کار ها معین کرد. با این حال توضیح و بررسی منشور اخلاقی سازمان های مختلف برای سازمان های دیگر، به خصوص کسب و کار های کوچک، الهام بخش است. در ادامه درمورد این منشور ها توضیحات بیشتری ارائه می دهیم.

هدف از تدوین منشور اخلاقی سازمان چیست؟

اخلاق جزو مسئولیت های مهمی است که هر فردی در هر کجا مشغول به کار است باید به آن با تمام توان پایبند باشد. تدوین منشور اخلاقی در واقع تدوین سندی رسمی و مرجع است که تمام کارکنان را به رعایت ارزش های سازمان ملزم می کند. افراد حاضر در سازمان در رعایت این منشور با یکدیگر متحد و برابر اند. رعایت این موارد وضع شده باعث می شود کار کردن در محیطی که از افراد گوناگون با شخصیت ها و روحیات متفاوت تشکیل شده است، آسان تر شود. زیرا در محیطی که هر کدام از آن ها بدانند فرد مقابل منشور را رعایت می کند، با امنیت بیشتر و خیالی آسوده تر می توانند به کار مشغول شوند.

در منشور بسیاری از سازمان ها ذکر شده است که تمام افراد مرتبط با سازمان از جمله سهامداران، تامین کنندگان، مشاوران و… برای ادامه همکاری بهتر باید اصول بیان شده را رعایت کنند. داشتن منشور اخلاقی به معنای گرد هم آوردن تمام سهامداران و افراد ذی نفع است تا با یکدیگر همکاری و اهداف یکسانی داشته باشند. در بیشتر سازمان ها اعضا نسبت به پایبند نبودن به منشور اخلاقی سازمان پاسخگو خواهند بود. مسئولیت ترویج منشور اخلاقی و اطمینان از رعایت کردن آن نیز معمولا بر عهده هیئت اجرایی شرکت ها خواهد بود.

نحوه تدوین منشور اخلاقی سازمان

همان گونه که پیشتر نیز اشاره کردیم، نحوه ایجاد چنین منشوری ممکن است از سازمانی به سازمان دیگر متفاوت باشد. اما معمولا اصولی کلی حاکم بر آن است. در ادامه برای الهام گرفتن شما نمونه ای از آن ها را ذکر می کنیم.

• تشکیل کمیته اخلاق

در وهله اول باید افرادی باشند که بتوان آن ها را ملزم به رعایت اصول و ارزش هایی کرد. در قدم اول لازم است افرادی را گرد هم آورید که به نحوی به سازمان و کسب و کار شما مربوط اند. تشکیل این گروه کاملا به نوع و اندازه شرکت بستگی دارد. برای مثال در برخی از شرکت های بزرگ می توانیم این گروه را متشکل از شرکا، سازمان هایی که به نوعی مشتری هستند، سهامداران، تامین کنندگان و… در نظر بگیریم. در حقیقت جمع کردن این گروه به صاحبان کسب و کار ها و نوع تصمیم گیری و صلاح دید آن ها بستگی دارد. آن ها تشخیص می دهند که چه کسانی لازم است درگیر منشور اخلاقی سازمان شوند و چه کسانی ارتباطی با آن ندارند.

• تعیین ارزش ها و اهداف

بسیاری از شرکت ها مدت کمی پس از تاسیس، ارزش ها و اهداف مورد نظر خود را به کمک گروهی از متخصصان منابع انسانی مشخص می کنند. اگر تا کنون این اهداف را مشخص نکرده اید، پیشنهاد می دهیم به سرعت نسبت به آن اقدام کنید. اگر هم فهرستی از آن ها تهیه کرده اید، توصیه می کنیم مجددا آن را در مجمعی به اشتراک بگذارید و نظر افراد حاضر را درموردشان جویا شوید. ارزش ها و اهداف مشخص شده شرکت ها با گذر زمان ممکن است به بازنگری نیاز داشته باشند. این کار در واقع خط مشی ای است که مشخص می کند اعضای گروه از این پس باید چه رفتار هایی داشته باشند و از چه رفتار هایی بپرهیزند.

برای مثال ارزش های معین شده در منشور اخلاقی یکی از سازمان ها از این قرار است: داشتن و افزایش روحیه تیمی، احترام گذاشتن، شنونده بودن و خوب گوش دادن، اشتراک گذاری، رهبری صحیح و با ملاحظه و مشارکت در کار و تصمیم گیری.

• تعیین تعهدات و اقدامات

این مورد نیز مانند مورد قبل به نوع، مقیاس و فرهنگ سازمانی شرکت بستگی دارد. برخی از شرکت ها تعهدات خود را از همان ابتدای تاسیس، تعیین می کنند و برخی دیگر نه. برای مثال در ادامه بعضی از تعهدات و اقدامات یک سازمان را بررسی می کنیم: کاهش اثرات زیست محیطی، تضمین برابری جنسیتی، ترویج فناوری دیجیتال مسئول و نوآورانه و مشارکت فعال.

جمع بندی

اعضای سازمان ها برای همکاری بهتر و ایمن تر ملزم به رعایت برخی از قوانین اخلاقی و ارزش ها و معیار هایی هستند که در منشور اخلاقی سازمان به ثبت می رسند. هدف از تعیین این منشور کار کردن در محیطی ایمن و آرام، رسیدن به اهداف مشترک شرکت و افزایش دستاورد ها و موفقیت های آن در دراز مدت است. شرکت ها برای ایجاد این منشور باید این قدم ها را پشت سر بگذارند: تشکیل کمیته اخلاق، تعیین اهداف و ارزش ها و تعیین اقدامات و تعهد سازمانی. در این نوشته این موارد با جزئیات بیشتر مورد بررسی قرار دادیم.