چه می‌شد اگر زمین ناگهان دیگر نمی‌چرخید و اگر این پرسش برای شما هم پیش آمده، قرار است در این نوشته به آن بپردازیم. همراه تکراتو باشید.
شاید جمله‌ی «واستا دنیا من می‌خوام پیاده شم!» برای‌تان آشنا به‌نظر برسد، یعنی دست‌کم اگر اهل موسیقی مدرن عهد 1950 بوده باشید، یک‌کمکی برای‌تان آشناست، مگر نه؟ شاید هم نه! این را پاپ‌خوان‌های فارسی‌زبان هم خوانده‌اند! خودمانیم اما اگر واقعا جهان از چرخیدن می‌ایستاد‌ـ صرف نظر از این‌که این را در یک فیلم موزیکال رمانتیک یا ترسناک آخرالزمانی می‌دیدیم، چه عواقبی انتظار‌مان را می‌کشید؟
تصوّر کنید در یک روز آفتابی قدم‌زنان به سمت بازار بزرگ تهران پیش می‌روید که یک‌هو حرکت چرخشی زمین ویار می‌کند که دمی نفسی تازه کند و تا ببیند چه پیش می‌آید، آن هم در چه سرعتی؟ چیزی حدود 1674 کیلومتر بر ساعت، ددم وای! خدا آن روز را نیارد!
چه می‌شد اگر زمین ناگهان دیگر نمی‌چرخید
تا موقعی که شما ایستاده‌اید و همه‌چیز در اطراف شما با همان سرعت حرکت می‌کند، پیاده‌روی خوش‌خوشکانه‌یِ شما حسِّ آرام و گشاده‌ای دارد امّا درست به محض این‌که زمین زیرپای‌تان شما را وادار به توقف کند، سکندری که چه عرض کنم، شما پرتاب می‌شوید به جلوِ جلوِ جلو! یعنی خوب به لطف قانون اول نیوتن که اینرسی باشد، شما ابتدای امر با سرعت 1674 کیلومتر برساعت به سمت شرق اسرارآمیز شیرجه می‌روید و اصلاً هم مهم نیست که کجا فرود می‌آیید چه اقیانوس اطلس باشد و چه زمینِ سخت، نیروی ضربه احتمالاً‌ــ (یعنی چیزی در حدود 99٪) دخل‌تان را می‌آورد!
در همین خصوص جوزف لوی، دانشیار زمین‌شناسی و علوم جغرافیِ دانشگاه کلگیت خدمت شما عارض‌اند که:
«آب هم از این شتاب ناگهانی متأثر است، بنابراین به احتمال زیاد [حین پروازتان] خواهید دید که اقیانوس پیش‌روی‌تان نیز خمیده شده است!»
جناب دانشیار گلویشان را صاف می‌کنند و ادامه می‌دهند که درختان و ساختمان‌ها اعم از آسمان‌خراش و یک مجتمع ساده با وجود میخ‌کوب شدن‌شان در زمین، از گزند این شتاب ناگهانی در امان نخواهند بود و کار حسابی بیخ پیدا می‌کند! یعنی با این‌که تار و پود خاک و مخلفاتش که چسبندگی خوبی دارد و تحت فشار جرمی خوبی هم به واسط تلی از سیمان قرار گرفته، اما در واقع نیروی کششی مابین‌شان بسیار ضعیف است!»
منظور ایشان این است؛ با این‌که یک برجِ ۳۰ طبقه صدها نفر را درخودش جا می‌دهد و در یک‌جای مشخص فشرده شده، نیروی وارده آن‌قدر زیاد است که کلِّ سازه را از هم می‌پاشد!
کسی هم جان به در می‌برد؟
اگر می‌خواهید زیاد هم ماجرا را سیاه نکنیم و یک دل‌گرمی هم به‌تان بدهیم، جای خوبی آمده‌اید، اگر یک شخص فرضی را در نزدیکی قطب‌ها، درنظر بگیریم، به دلیل این‌که محور چرخش در دوسر قطب‌های زمین کوچکتر است، بنابراین سرعت چرخش هم به همان نسبت کوچکتر می‌شود، پس احتمالاً شخص فرضی قصه‌ی ما که برحسب اتفاق در قطب جنوب دارد غاز می‌چراند، با اندکی کبودی در گردن و کمر قسر در می‌رود!
اما تمام این‌ها مشروط است عزیزان! باید بسیار نزدیک قطب بمانید، یعنی در عرض جغرافیاییِ 89/9 درجه‌ای، ملتفت‌اید؟ یا به قول پرفسور لوی، در حدود 7 مایلی قطب! بنابراین در آن فاصله و حد و حدود، احتمالاً صرفاً با سرعت راه رفتن عادی یک آدمیزاد بالغ، فقط به جلو سکندری می‌خورید!
پس آن‌هایی که در نزدیکی دانمارک و استرالیا هستند چه بلایی برسرشان می‌آید؟
متاسفم! کارشان تمام است، چون این نواحی جغرافیایی صدها کیلومتر از قطب دور هستند و ساکنانِ نگون بخت‌شان هم‌چون مایی که در خاورمیانه، این نکبت لایزال، زندگی می‌کنیم با سرعت صدها کیلومتر پرواز می‌کنند!
باز هم پرسش دارید؟ چه می‌شد اگر مثلاً این حرکت ناگهانی نبود، بله؟
اگر زمین به تدریج چرخشش متوقف می‌شد، چه؟
در سامانه‌های دست‌پخت طبیعت، هیچ‌چیز در واقعیت فوری‌فوتی از حرکت نمی‌ایستد، این را من نمی‌گویم، یعنی منِ مترجم، جناب لوی می‌گوید! پس اگر زمین در طول روزها یا هفته‌ها حرکتش بنا به کند شدن بکند، احتمالاً دیگر نتوانید آسمان بالای سرتان را نگاه کنید، یک‌جور سرگیجه، ولی این تمام ماجرا نیست، زمانی که کاملاً متوقف شود، هم‌چنان آش موجود بسیار شور خواهد بود!
لوی در همین خصوص نکته‌ای گفت که می‌خواهم با شما در میان بگذارم:
«در طول یک سال که زمین به دور خورشید می‌چرخد، نیمی از سیاره در شب است و نیمی هم در روشنی تمام و کمال، ولی همیشه یک نیمی وجود دارد دارد که به طور مداوم در طول سال تغییر می‌کند. پس با رخدادنِ چنین ماجرایی، یک روز می‌تواند به جای 12 ساعت، ۶ ماه طول بکشد!»
خیلی اوضاع قمر در عقربی است، می‌دانم! تازه فکرش را بکنید، ۶ ماه بعدی هم قرار است شب باشد که حتّی بدتر از شش ماه روز است! چون منابع غذایی نیمی از کره‌ی زمین ازبین خواهد رفت، گیاهان و جانوران به نور و گرما نیاز دارند پس سطح زیست‌پذیری کره‌ی زمین به شدّت کاهش پیدا می‌کند.
در این صورت برای این‌که بتوانید با این آب و هوای افتضاح دسته و پنجه نرم کنید، می‌بایست یک زندگی کوچ‌نشینی داشته باشید، و هرجا که نور می‌رود شما هم پِی‌اش بروید! پس عواقب اگر زمین ناگهان دیگر نمی‌چرخید آن‌چنان هم کم نیست!
آیا واقعاً چرخ گردون می‌تواند ویار نچرخیدن کند؟
هول برتان ندارد ها، اما همین الانش هم زمین به لطف فرآیندی نه چندان عجیب، یعنی فرآیند ترمز جزر و مدی سرعت خودش را دارد کاهش می‌دهد.
همانطورکه شاید بدانید، گرانش ماه ما، اندکی می‌تواند روی چرخش سیاره ما تأثیرگذار باشد، بنابراین طبق این رویداد و گفته‌ی ناسا، چرخش زمین در هر قرن حدود 2/3 میلی‌ثانیه کاهش پیدا می‌کند!
اما جدای از تمام این ماجرای هراس‌انگیز، بعید است که ماه بتواند زمین را به‌طور کل متوقف کند، در همین خصوص دوباره پرفسور لوی می‌گوید که زمین به دلیل اندازه‌ی بسیار بزرگ‌ترش نسبت به ماه، حرکت زاویه‌ای بیشتری دارد، پس دست‌کم ماه قادر به چنین کاری نیست!
ولی اگر قدرت نابودی آدمیزاد را در نظر بگیریم، احتمالاً در یک قرن محیرالعقول و آماسیده از تکنولوژی‌های سیاره‌ای، بتوانیم از نیروی چرخشی زمین، تمام انرژی‌اش را، یعنی عصاره‌ی جان زمین را بکشیم بیرون! در آن صورت، پس از گذشت حدود یک میلیون سال از آغاز تاریخ انرژی‌کشی از زمین، حرکت چرخشی این سیاره‌ی نگون‌بخت متوقف می‌شود!
برخورد یک سنگ‌واره‌ی فضایی چه؟ روی کاغذ، آن‌هم به دلیل زوایای نیروی حرکت آنی آن که بسیار عظیم است بعید است که سنگ‌واره‌ای بتواند حرکت چرخشی زمین را به‌طور کامل متوقف کند.
بنابراین به این زودی‌ها قرار نیست دنیا بایستد تا پیاده شوید، کسی چه می‌داند اما شاید این چیز خوبی باشد!
برگرفته از نشریهٔ اینترنتی ScienceAlert
دیدگاه شما درباره‌یِ چه می‌شد اگر زمین ناگهان دیگر نمی‌چرخید چیست؟ آیا شما چیزی به‌نظرتان می‌رسد که در این نوشته به آن اشاره نکردیم؟ لطفاً نظرات خود را در بخش کامنت‌ها برای تکراتو بنویسید.